اقتصاد
چهل‌وچهارمين کميته ميراث جهاني يونسکو درحالي به صورت مجازي در چين آغاز به کار کرده که ايران اميدوار است با ثبت دو پرونده راه آهن و منطقه هورامان، فهرست آثار جهاني خود را بلندتر کند. اين اجلاس به دليل همه‌گيري ويروس کرونا يک سال به تعويق افتاد و امسال از 16 تا 31 ژوئيه برابر با 25 تير تا 9 مردادماه به صورت مجازي به ميزباني شهر فوژوا (Fuzhou) چين برگزار مي‌شود و در جريان آن، پرونده‌هاي جا مانده از اجلاس گذشته نيز بررسي خواهند شد. 39 اثر براي ثبت در فهرست ميراث جهاني نامزد شده‌اند که 22 مورد جا مانده از سال 2020 است. از ايران نيز دو اثرِ «راه آهن» و «منطقه هورامان» بررسي مي‌شود. بنا بر اعلام يونسکو، در تاريخ 16 ژوئيه (جمعه 25 تيرماه) کميته ميراث جهاني وضعيت حفاظت 225 مکاني را که قبلا در ميراث جهاني يونسکو ثبت شده‌اند، بررسي خواهد کرد که 53 اثر نيز در معرض خطر قرار گرفته‌اند. از 24 ژوئيه (دوم مردادماه) کميته ميراث جهاني، بررسي آثار نامزد شده براي ثبت جهاني را آغاز خواهد کرد. شروع کار با پرونده‌هايي است که از سال گذشته در نوبت بررسي بوده‌اند که راه آهن شمال ـ جنوب و منطقه هورامان نيز جزو آن‌ها است. برگزاري اين اجلاس که با تحويل کابينه به دولت سيزدهم همزمان شده است، اهميت آن را براي وزير حاضر در وزارت ميراث فرهنگي، گردشکري و صنايع دستي دو چندان کرده، به طوري که در سفر اخير به کردستان گفته به دليل اهميت اين موضوع و براي خوشحالي مردم کردستان شخصا در اين کميته حاضر مي‌شوم. اين درحالي است که مقامات ميراث فرهنگي در اين سطح، کمتر در اين کميته تخصصي حاضر شده‌اند. ايران درحالي با دو پرونده راه آهن و هورامان در اين اجلاس يونسکو شرکت کرده که نقدهاي بسياري متوجه پرونده راه آهن براي ثبت در فهرست آثار جهاني بوده است. پرونده راه آهن در سال 1396 به يونسکو ارسال شد، درحالي که آثاري چون تاق بستان، جيرفت، تپه سيلک، بندر کنگ و... و. سال هاست در نوبت انتظار براي بررسي و ثبت در يونسکو قرار گرفته‌اند. کارشناسان يونسکو همان سال اصلاحاتي را بر اين پرونده وارد دانستند. محمدحسن طالبيان معاون ميراث فرهنگي کشور ـ درباره اين نظر کارشناسان يونسکو توضيح داد که آن‌ها، نقشه‌ها و جزئيات بيشتري را براي تکميل پرونده نياز داشتند که در اين رابطه اطلاعات بيشتر به آن‌ها ارائه شد تا اين پرونده در سال 2018 ارزيابي شود و براي سال 2019 به ثبت برسد. عقب‌تر که بر گرديم، در زمان آماده‌سازي اين پرونده به سال 1394 در نشستي مشترک بين سازمان ميراث‌فرهنگي و شرکت راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران، معاون وقت وزير راه و شهرسازي که مديرعامل شرکت راه آهن جمهوري اسلامي ايران هم بود، گفت که خط آهن ايران قديمي‌ترين خط آهن جهان نيست که بگوييم قديمي‌ترين خط آهن است. اما محمدحسن طالبيان ـ معاون ميراث‌فرهنگي کشور ـ در پاسخ به آن گفته بود: سه پل طلا در راه آهن شمال کشور اگر به تنهايي بخواهد در فهرست آثار ثبتي جهان قرار گيرد ممکن است نتواند رأي بياورد، چون با طرح اين موضوع، بلافاصله پل‌هاي ارزشمند سوييس که فراوان هم هستند مطرح خواهند شد و سه پل طلاي ايران شانس جهاني شدن را از دست خواهد داد. به همين خاطر نيز نمي‌توان موردي مطرح کرد، اما اگر بگويم در يک مسير راه آهن، سه پل ارزشمند (سه پل طلا)، ايستگاه، خط، موزه و طبيعت را داريم اين مجموعه در کنار يکديگر شانس بيشتري خواهد داشت. پرونده يک بار ديگر سال 2019 در کميته ميراث جهاني بررسي مي‌شود که کارشناسان يونسکو بار ديگر خواستار اصلاحاتي در آن مي‌شوند. نظر کارشناسان ميراث فرهنگي در ايران بر اين بود که با ارائه پرونده ناقص راه آهن، يک سهميه از ايران سوخت شده است، درحالي که مي‌توانستد يکي از آثارِ معطل در فهرست موقت را با اطمينان بيشتري براي ثبت جهاني، ارائه دهند.