اقتصاد
کميسيون تلفيق بودجه 1401 در بررسي تبصره 6 لايحه بودجه، معافيت مالياتي موسسات کنکوري را حذف، معافيت صادرات مواد خام و نيمه خام را اصلاح، ماليات سيگار را ابقا و اجازه واردات 50 هزار خودرو سواري را تصويب کرد. لايحه بودجه 1401، روز 21 آذر ماه سال جاري تقديم مجلس شوراي اسلامي شد، ماده واحده لايحه بودجه 1401، شامل 20 تبصره است که از موضوع « نفت و روابط مالي آن با دولت و صندوق توسعه ملي» تا «موضوع منابع انساني دولت» را در بر ميگيرد. يکي از مهمترين تبصرههاي اين لايحه که با عنوان «عوارض و ماليات» مطرح شده و با 26 بند، طولانيترين تبصره لايحه بودجه 1401 را به خود اختصاص داده است، تبصره 6 اين ماده واحده است. اين تبصره که ترکيبي از احکام مرتبط با اخذ «عوارض» و هزينهکرد آن و همچنين نرخ «ماليات»، افزايش يا کاهش معافيتهاي مالياتي و ساير احکام تنظيمگرانه در اين حوزه است، از تکرار برخي از احکام قانون بودجه 1400، تغييرات جزئي در آن و يا الحاق احکام جديدي به آن تشکيل شده است. معافيت مالياتي «هنرمندان» محدود شد کميسيون تلفيق بودجه 1401 مجلس شوراي اسلامي در روزهاي 27 و 28 ديماه سال جاري در يکي از شلوغترين روزهاي کاري خود بررسي اين تبصره را در دستور کار خود قرار داد که به برخي از مهمترين آنها اشاره ميشود. از جمله مهم ترين مصوبات کميسيون تلفيق، حذف معافيت مالياتي انتشارات کمک درسي است، اين معافيت که طبق بند «ل» ماده 139 قانون مالياتهاي مستقيم مقرر شده است در قانون بودجه 1400، تا سقف 200 ميليون تومان قابل اعمال بود اما در مصوبه کميسيون تلفيق اين معافيت به کلي حذف شد تا درآمدهاي پايدار دولت 2 هزار ميليارد تومان افزايش يابد. کاهش معافيت مالياتي هنرمندان نيز ديگر مصوبه مهم کميسيون تلفيق بود. طبق بند «ق» تبصره 6 بودجه 1401، معافيت مالياتي بازيگران تا سقف 200 ميليون تومان در سال قابل اعمال است و بيش از آن هنرمندان بايد طبق ماده 105 يا 131 قانون ماليات مستقيم، ماليات خود را پرداخت کنند. افزايش 2 درصدي حقالامتياز دولت از اپراتورهاي مخابراتي افزايش حقالامتياز و حقالسهم دولت از کارورهاي ارائهدهنده خدمات مخابراتي که در قانون بودجه سال جاري 10 درصد رشد يافته بود، بار ديگر در کميسيون تلفيق به تصويب رسيد و به اين ترتيب حقالامتياز دولت از کارورها به ميزان دو درصد(2%) افزايش مييابد. در اجراي بند «ت» لايحه بودجه، حکم صادرات ماليات بر مواد خام و نيمه خام که در قانون بودجه 1400 نيز آمده بود، دستخوش تغييراتي شد؛ طبق اين بند صادرات موادي مانند محصولات معدني فلزي و غيرفلزي ازجمله بيل، بلوم و اسلپ، محصولات نفتي، گازي و پتروشيمي از جمله قير و متانول، اوره و پلياتيلن در تمام نقاط کشور مشمول ماليات و حقوق و عوارض گمرکي ميشود. اين مواد غالبا از آيين نامه اجراي اين حکم در سال جاري حذف شده بود که اين بار کميسيون تلفيق با ذکر نام، صادرات اين مواد را مشمول ماليات دانست.همچنين 1 درصد بر حقوق ورودي براي واردات ماشينآلات و تجهيزات توليدي، صنعتي و کشاورزي افزوده شد. اين منابع بايد به همراه درآمد حاصل از حذف معافيت صادرات مواد خام و نيمه خام به رديفي تحت همين عنوان متعلق به حساب «معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري» واريز شود. افزايش ماليات بر مصرف سيگار نيز از مصوبه بحث برانگيز ديگر کميسيون تلفيق بود. از ابتداي سال 1401 به قيمت خردهفروشي هر نخ سيگار توليد داخل با نشان ايراني مبلغ دو هزار و سيصد (2300)ريال، توليد داخل با نشان بينالمللي (برند) مبلغ سه هزار (3000)ريال، هر نخ سيگار وارداتي مبلغ ششهزار و پانصد ريال(6500) و هر بسته پنجاه گرمي تنباکوي قليان داخلي سيهزار ريال (30.000) و هر بسته تنباکوي وارداتي سيصد هزار ريال (300.000) به عنوان عوارض اضافه ميگردد. درآمد حاصل از اين محل 40 هزار ميليارد تومان تخمين زده ميشود. کميسيون تلفيق در حکمي که دولت براي عوارض جادهاي آورده بود نيز تغييراتي ايجاد کرد. طبق تصميمات اين کميسيون، عوارض آزادراهها در سال 1401 به ميزان ده درصد(10%) اضافه شد و جريمه نسبتا شديدي که در لايحه براي عدم پرداخت اين عوارض وضع شده بود، ملغي شد. دولت همچنين به منظور تسهيل در اجراي ماده (77) قانون مالياتهاي مستقيم در سال 1401، اولين نقل و انتقال قطعي ساختمانهاي نوساز اشخاص حقيقي اعم از مسکوني و غيره که بيش از سه سال از تاريخ صدور گواهي پايان کار آنها نگذشته باشد را مشمول ماليات مقطوع به نرخ دو و نيم درصد (2.5%) به ماخذ ميانگين قيمتهاي روز منطقه مبناي تعيين ارزش معاملاتي املاک موضوع ماده (64) قانون ماليات هاي مستقيم دانسته بود که اين بند در کميسيون تلفيق، حذف شد.يکي از مصوبات مهم و چالشي ديگر کميسيون تلفيق در بند «ض» تبصره 6 بود. در اين بند دولت در يک اقدام چالشي، معافيت سود سپرده بانکي را براي اشخاص حقوقي حذف کرده بود اما مجلس، شرکتهاي بيمه بازرگاني، صندوق بيمههمگاني حوادث طبيعي ساختماني، صندوق بيمه کشاورزي، صندوقهاي بازنشستگي، صندوق تامين خسارتهاي بدني، صندوق توسعه ملي و صندوق نوآوري و شکوفايي را از اين حکم مستثني دانست و معافيت سود سپرده را درباره شرکت هاي مذکور در سال آينده نيز جاري دانست. اجازه واردات 50 هزار خودرو سواري و 10 هزار ماشين آلات سنگين معادن و راهسازي دومين کميسيون تلفيق مجلس يازدهم، چند بند الحاقي را نيز به تبصره 6 اضافه کرد، يکي از مهمترين آنها اجازه واردات 50 هزار خودرو سواري و 10 هزار ماشين آلات سنگين معادن و راهسازي به کشور است که به منظور تامين مالي شبکه راهآهن کشور و ايجاد خطوط ريلي مورد نياز اعم از قطار عادي و برقي و سريعالسير و قطار شهري و تکميل پروژههاي نيمهتمام در خطوط ريلي و بخش راهسازي با اولويت مناطق محروم و روستايي و اصلاح نقاط حادثهخيز در جادهها و توسعه فرهنگ حمل و نقل و ارتقا مديريت عبور و مرور ناوگان حملونقل از محل ارز غير صادراتي (خود يا ديگران) انجام ميشود. سقف درآمد اين بند تا 60 هزار ميليارد تومان تعيين شده است. طبق مصوبات اين کميسيون، همه واحدهاي آموزشي (مدارس دولتي) وزارت آموزش و پرورش از پرداخت هزينههاي آب و فاضلاب، برق و گاز تا سقف الگوي مصرف و پاسگاهها و کلانتريها و موزههاي دفاعمقدس از پرداخت حق انشعاب اعم از شبکه انشعاب آب، فاضلاب، برق و گاز معاف هستند. همه پروژهها و طرحهاي زودبازده، عامالمنفعه و کم هزينه که توسط گروههاي جهادي، نيروهاي داوطلب بسيجي و بسيج سازندگي در مناطق محروم و کم برخوردار روستايي و شهري اجرا ميشو نيز از پرداخت هرگونه ماليات و عوارض معاف هستند.