چگونه برای نسل جدید از شهدا روایت کنیم
پرداختن به موضوع پایداری در رسانه‌ها بسیار مهم است اما نکته مهم‌تر، نحوه و قالب ارائه این محتوا به مخاطبان است.
سراغ قصه‌پردازی برویم
اساس روایت قصه است. باید مرتب قصه تعریف کنیم. خداوند در قرآن فرموده است «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیک أَحْسَنَ الْقَصَصِ» (ما به بهترین روش بر تو حکایت می‌کنیم.) خداوند در قالب قصه سراغ بندگانش رفته است. قصه یک مفهوم عمیق اساطیری و نتیجه حیرت‌انگیزی دارد. مفهوم قصه برای خیلی از دست‌اندرکاران این حوزه جا نیفتاده است؛ روایتی که یک ابتدا، انتها، نقطه‌عطف و شخصیت‌پردازی دارد. معمولا روایت‌های ما قصه ندارد و به همین‌خاطر جذاب نیست. اینکه می‌گوییم مثلا شهید فلانی در سال فلان در خانواده مذهبی متولد شد آنقدر کلیشه و بدون قصه است که مخاطب زده می‌شود. باید محتوا و مطالبی جمع کرد که قابلیت تبدیل به قصه داشته باشد. بدون مطالعه نمی‌شود قصه خوب گفت. بزرگ‌ترین قصه‌گوهای عالم کسانی هستند که مطالعه داشتند. نمی‌شود بدون سواد کلمات و حروف را کنار هم گذاشت.
«تکرار» استراتژی مهمی است
دشمن با تکیه بر تکرار به روایتگری غلط خود ادامه می‌دهد. در این شرایط چرا نباید ما هم با روایت درست موضوع مورد بحث را تکرار کنیم. وقتی هر سال شبهه برای افراد در موضوعات مختلف از سوی معاندان پیش می‌آید چاره‌ای جز تکرار نیست. تکرار استراتژی مهمی است و باید آنقدر تکرار شود که مطلب ملکه شود و جا بیفتد. مثلا درباره شبهه علت ادامه جنگ و پایان آن باید حتی به تکرار هم روایت کرد. چون در سمت مقابل روایت نادرست را مدام در ذهن مخاطب تکرار می‌کند.
تولید مطالب قابل رجوع
برخی روزنامه‌نگاران برای پژوهش وقت نمی‌گذارند و می‌گویند پژوهش وظیفه ما نیست. این تفکر اشتباه است و ژورنالیست باید در لحظه زندگی کند. رابرت فیکس خبرنگار تایمز لندن از بزرگ‌ترین متخصصان حوزه مقاومت بیش از ۲۵ سال در این زمینه کار کرد. او لبنان‌شناس بود و همه دنیا را با کانون لبنان تحلیل می‌کرد. بسیار عمیق از ۳۰۰ سال قبل لبنان صحبت می‌کرد و می‌نوشت و حتی الگوی ما بود و ایده می‌گرفتیم. او در دوران کرونا فوت کرد. کارشناسان بزرگ می‌خواستند مطلب درباره لبنان یاد بگیرند به فیکس مراجعه می‌کردند. این تخصص محصول ۲۵ سال تمرکز بود. یا آقای محمد حسنین هیکل، خاورمیانه‌شناس بود و سیاستمداران بزرگ دنیا به مطالب او مراجعه می‌کنند. این نشان می‌دهد مطالب و تحقیقات آنها مرجع شده است. در واقع باید مطالبی تولید کنیم که قابل رجوع باشد. لزوم تشکیل اتاق فکر برای تهیه محتوای جذاب، لزوم فعالیت خبرنگاران تخصصی و ارائه گزارش‌های پژوهشی را هم نباید از قلم انداخت.
برای نسل جدید از لوطی‌گری‌های رزمنده‌ها بگوییم
سخت‌ترین کار، تولید محتوای خوب و جذاب برای نوجوان و جوان امروزی است. به‌نظرم اگر با زبان نرم و عامیانه سراغ آنها برویم و از ایثارگری روایت کنیم تا حد زیادی نتیجه می‌گیریم. مثل ضمیمه‌ای که همشهری با موضوع شهدای لوطی و توبه کرده تهیه کرده بود که به‌نظرم افراد زیادی با آنها ارتباط برقرار کردند. این ضمیمه نشان می‌داد که شهدا هم مثل همه ما انسان‌های زمینی بودند و سر بزنگاه توبه کردند و برای دفاع از وطن و حمایت از دین از جان خود گذشتند.
تهیه دایره‌المعارف حوزه پایداری
معتقدم تربیت نسلی از مدافعان حرم، حاصل نگارش مطالب پایداری و ساخت فیلم‌های این حوزه بوده است. گرچه ایرادات و پراکنده‌کاری‌هایی بوده اما در نوع خودش اثر داشته. پیشنهاد می‌کنم یک دایره‌المعارف از شهدا، جانبازان و راویان جنگ تهیه و اسامی را به‌صورت موضوعی تفکیک کنید. در این صورت اگر خواستید برای موضوعی گزارشی تهیه کنید دست‌تان باز است.
از فضای مجازی غافل نشوید
قبول کنید که بسیاری از ما بیشتر از خواندن روزنامه و کتاب با فضای مجازی در ارتباطیم. پس برای تولید محتوا در فضای مجازی یک تیم حرفه‌ای تشکیل دهید. من چند سالی است که در فضای مجازی فعال بوده و ادمین بسیاری از کانال‌ها و گروه‌ها هستم. مطالب حوزه پایداری را کوتاه و با مناسبت‌های روز با متن جذاب منتشر می‌کنم.
با طنز سراغ برخی موضوعات برویم
می‌شود با زبان طنز برخی روایت‌ها را به مخاطب منتقل کرد. من خودم تجربه نگارش کتاب دفاع‌مقدسی در قالب طنز را دارم و استقبال خوبی هم شده است. صدا و سیما انبوه تولیدات دارد اما در زمینه طنز باید بهتر ورود کند. روزنامه چه در نسخه چاپی چه آنلاین می‌تواند هر روز شهیدی را با یک کلیپ، موشن یا تیزر در فضای مجازی معرفی کند. اگر با زبان عامیانه یا موضوعات طنز باشد هم بد نیست.
نقشه راه و قرارگاه مرکزی نیاز است
الان در جنگ روایت‌ها هستیم و این جنگ یک قرارگاه مرکزی می‌خواهد. مثل زمان جنگ تحمیلی که شهید حسن باقری مسئول اطلاعات شد و مسیر کل جنگ تغییر کرد. باید چشم‌انداز و افق میانی داشته باشیم. در پایان تأکید می‌کنم الگوپذیری از سبک زندگی شهدا راهگشاست و باید برای آن سرمایه‌گذاری کرد.
مقابله با روایت‌سازی دروغ
گاهی روایت‌های مختلف با تحریف اتفاقات جنگ تحمیلی نقل می‌شود. اینکه چطور می‌توان صحت و سقم روایت‌های شفاهی مصاحبه‌شونده‌ها را بررسی کرد مهم است. باید از جنبه‌های گوناگون دفاع‌مقدس، روایت درست و واقعی را تبیین کرد. تاریخ شفاهی فرماندهان به‌عنوان یک منبع منحصربه‌فرد در پژوهش‌های دفاع‌مقدس، گنجینه ارزشمند و بی‌مانند اسناد است. گنجینه اسنادی و روایت شفاهی فرماندهان به‌طورقطع، مبنایی برای اعتبارسنجی روایت‌های دفاع‌مقدس است. در مقابل روایت‌سازی با اغراض سیاسی و روایت‌سازی از روی غفلت و فراموشی این گنجینه، نقش بازدارندگی دارد. جهاد تبیینی که مقام معظم رهبری فرمودند، امروز کلیدی‌ترین میدان جنگ و نبرد است و چون ما با جریان تحریف مواجه هستیم، این جریان پایان ندارد و بسیار فعال است. حضرت‌آقا فرمودند تک‌تک روزهای دفاع‌مقدس یوم‌الله بود یا همه شب‌های کربلای۵شب‌های قدر بود، همه آنها یوم‌الله بود و در جنگ نرم تحریف اینها هدف قرار می‌گیرد.
از معرفی الگوهای انسان‌ساز تا مقایسه جنگ‌های ایران
مهم‌ترین نکته‌ای که در روایتگری ایثار مطرح است حرف زدن از مواردی است که برای الگوسازی دست یافتنی هستند. ما گنجینه‌ای چون دفاع‌مقدس برای الگوسازی و الگوگیری داریم اما نکته اینجاست که این الگو باید دست یافتنی به مخاطب و به‌ویژه نسل جوان منتقل شود. به‌عنوان مثال الگوهای عملی و شهدایی که مرگ آگاه بوده یا زندگی عرفانی داشتند مثل شهید چمران و حاج قاسم یا شهید محمد حسین یوسف الهی که سردار سلیمانی وصیت کردند کنار آن شهید به خاک سپرده شوند. این الگوها دست‌یافتنی، باورپذیر، جذاب، آدم‌ساز و هویت سازند. یا معرفی شهدایی که زندگی‌های سختی داشتند و برعکس شهدایی که زندگی‌های مرفه داشتند و خانواده‌های ثروتمند آنها حاضر بودند امتیازهای خاص به او بدهند که جبهه نرود یا امکان تحصیل در خارج از کشور داشتند و حتی عده‌ای در دوران جنگ تحمیلی، از تحصیل در بهترین رشته‌های دانشگاهی از خارج خودشان را برای دفاع به ایران رساندند. نکته دوم پاسخ به شبهات است. این نسل بعد از ۴ دهه از جنگ نگاه متفاوتی به جنگ داشته و دستگاه معرفتی آنها دگرگون شده است. نگاهی بعضا منفعت‌طلبانه و سودآور به موضوعات دارد و اگر به شبهات این نسل پاسخ داده شود خوب است. کتاب‌های جدید و خوبی هم در زمینه پاسخ به شبهات منتشر شده است. پیشنهاد دیگر مقایسه جنگ تحمیلی با جنگ‌های ۲۰۰ سال اخیر ایران است. در این ۲ سده ایران جنگ‌های زیادی با کشورهای مختلف ازجمله روسیه، عراق و... داشته است. نتایج این جنگ‌ها، دستاوردهای سیاسی و نحوه مواجهه مردم بسیار مهم است که باید با دفاع‌مقدس مقایسه و به مخاطب ارائه شود.
فرمانده جدید هوانیروز معرفی شد
آئین تکریم و معارفه فرمانده هوانیروز ارتش با حضور امیر کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش، فرماندهان پیشکسوت این نیرو و تعدادی از خانواده‌های شهدا در ستاد فرماندهی هوانیروز برگزار شد.
با پیشنهاد امیر سرتیپ کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی و با تصویب امیر سرلشکر سیدعبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش، امیر سرتیپ دوم قاسم خاموشی به‌عنوان فرمانده جدید هوانیروز منصوب شد.
فرمانده جدید هوانیروز پیش از این در پایگاه‌های مختلف هوانیروز در سراسر کشور و همچنین مدتی به‌عنوان جانشین فرمانده هوانیروز انجام وظیفه کرد.
بیش از این امیر سرتیپ خلبان یوسف قربانی فرمانده نیروی هوانیروز ارتش بود. وی از سال ۱۳۹۵ تا اسفند سال ۱۴۰۲ به‌عنوان فرمانده هوانیروز انجام وظیفه کرد.
در دوران امیر قربانی هوانیروز به دستاوردهایی ازجمله طراحی و ساخت انواع دوربین‌های پرواز در شب، تولید انواع موشک‌های حیدر و شفق و ارتقا برد موشک‌ها دست یافت.