سیاست
در عرصه سیاست بین‌الملل، مذاکره با قدرت‌های بزرگ همواره با چالش‌های پیچیده‌ای همراه است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، شناخت و تحلیل دقیق شخصیت و رفتار رهبران این کشورهاست. در مورد ایالات متحده، دونالد ترامپ، به عنوان یک شخصیت پیچیده و بی‌ثبات در عرصه سیاست خارجی شناخته می‌شود. در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا که قرار است از امروز شنبه ۲۳ فروردین با حضور سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران و استیو ویتکاف فرستاده ویژه رییس جمهور آمریکا در امور خاورمیانه در عمان آغاز شود، درک این پیچیدگی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سیاست‌ورزی معامله‌محور ترامپ ترامپ در عرصه سیاست‌ورزی خارجی، بیشتر به عنوان یک معامله‌گر شناخته می‌شود تا یک سیاستمدار با ارزش‌های هنجاری ثابت. در مطالعات سیاست خارجی ایالات متحده، سبک ترامپ عمدتاً مبتنی بر ارزیابی مداوم سود و زیان در روابط بین‌المللی است. در این سبک، اصولی همچون دموکراسی و حمایت از متحدان کمتر اهمیت دارند و ترجیح اصلی او کسب بیشترین منفعت ملموس و کوتاه‌مدت است. ترامپ در سیاست خارجی خود کمتر به ارزش‌های معنوی و انسانی توجه می‌کند و بیشتر به دنبال توافقاتی است که به نفع منافع مادی و اقتصادی شخصی او و ایالات متحده باشد. به عبارت دیگر، او سیاست‌های خارجی خود را با توجه به ارزیابی‌های موقعیتی و محاسبات اقتصادی می‌سازد و کمتر تحت تأثیر الزامات ارزشی و هنجاری قرار می‌گیرد. شخصیت ترامپ: معامله‌گر و خودشیفته شخصیت ترامپ، علاوه بر ویژگی معامله‌محور، به نوعی خودشیفتگی نیز آلوده است. او به طور آگاهانه سعی می‌کند خود را به عنوان فردی سخاوت‌مند و قدرت‌مند معرفی کند تا دیگران به او مدیون شوند. این رویکرد، در بسیاری از مواقع از طریق اعمال فشارهای اقتصادی و سیاسی بر دیگران آغاز می‌شود. ترامپ در برخی مواقع با ایجاد آسیب‌هایی همچون وضع تعرفه‌های جدید یا اخراج کارکنان، موقعیتی را فراهم می‌آورد که طرف مقابل برای دریافت کاهش این آسیب‌ها به او وابسته شود. این نوع رفتار به‌ویژه در تعاملات اقتصادی و سیاسی با شرکت‌ها و کشورها مشاهده می‌شود. به عنوان مثال، درخواست‌های ترامپ از رهبران شرکت‌های خودروسازی آمریکا برای اعمال فشار بر واردات خودرو، نمونه‌ای از این رویکرد است. اما این رویکرد در سطح جامعه و برای گروه‌های وسیع‌تر از افراد کاربرد ندارد، چرا که او به‌طور فردی از مردم توقع قدردانی ندارد. خودشیفتگی ترامپ: تأثیرات آن بر سیاست خارجی ترامپ به دنبال تایید مداوم است و این نیاز به توجه و تایید خود، موجب شده که در سیاست‌های خود کمتر به منافع ملی و بیشتر به لذت شخصی از اعمال قدرت و تحقیر دیگران توجه کند. این نوع شخصیت، به‌ویژه در سطح دولتی، می‌تواند خطرات زیادی برای روابط بین‌الملل ایجاد کند. چرا که ترامپ در بسیاری از مواقع سیاست‌های خود را نه بر اساس مصلحت ملی، بلکه به دلیل لذت شخصی از اعمال قدرت بر دیگران پیگیری می‌کند. به عبارت دیگر، سیاست خارجی ترامپ می‌تواند به‌نوعی به خطر افتادن روابط کشورها و تهدید منافع ملی منتهی شود. تعامل با ترامپ: ایستادگی در برابر تهدیدات در مذاکرات با ترامپ، اصول ارزش‌مدارانه و دموکراتیک ممکن است اثر زیادی نداشته باشد. در مقابل، رویکردهایی که بر اساس منافع ملموس و موقعیتی بنا شده‌اند، می‌توانند مؤثرتر باشند. یکی از این رویکردها، ایستادگی در برابر تهدیدات ترامپ است. کشورهایی که در برابر تعرفه‌های تجاری ترامپ مقاومت کرده‌اند، به او این پیام را داده‌اند که از تهدیداتش نمی‌ترسند و قادر به تحمل فشارهای اقتصادی او هستند. این نوع مقاومت می‌تواند ترامپ را مجبور به بازنگری در سیاست‌های خود کند، زیرا این فشارها و تهدیدات ممکن است موجب آسیب‌های بیشتری به اقتصاد آمریکا شود. موضع ضعف در برابر ترامپ ممنوع! یکی از استراتژی‌های مؤثر در تعامل با ترامپ، اجتناب از تسلیم در برابر خواسته‌های غیرمنطقی اوست. اگر ترامپ متوجه شود که طرف مقابل اراده‌ای به ایستادگی ندارد، احتمالاً فشارهای بیشتری خواهد آورد. برعکس، در صورت مقاومت جدی و غیر قابل انعطاف، ترامپ بیشتر به سمت پذیرش شرایط جدید حرکت خواهد کرد. نمونه‌ای از این رویکرد در تصمیم کانادا برای حفظ تعرفه‌های خود حتی پس از معلق شدن تعرفه‌های آمریکا دیده می‌شود. کانادا با این اقدام به ترامپ پیام روشنی داده است که نباید توقع داشته باشد که طرف مقابل در برابر خواسته‌های غیرمنطقی تسلیم شود. ایران و استراتژی مقاومت در مذاکرات ایران و آمریکا، پافشاری بر اصول و مقاومت در برابر خواسته‌های غیرمنطقی ترامپ، نه‌تنها منافع ملی ایران را محافظت خواهد کرد، بلکه به ایجاد توافقات پایدارتر و تعاملات متوازن‌تر منتهی خواهد شد. رفتار ترامپ نشان می‌دهد که هرگونه عقب‌نشینی از اصول، به‌عنوان پیروزی برای او تلقی می‌شود و این امر می‌تواند او را به سمت افزایش فشار و خواسته‌های بیشتر سوق دهد. بنابراین، برای دستیابی به توافقی که منافع ملی ایران را حفظ کند، لازم است که ایران در برابر خواسته‌های ترامپ موضع قاطعانه‌ای اتخاذ کند و از هر گونه امتیازدهی‌های بی‌پایه و اساس اجتناب کند. این استراتژی نه تنها به حفظ اعتبار ایران در مذاکرات کمک خواهد کرد، بلکه می‌تواند ترامپ را به اتخاذ رفتارهای منطقی‌تر و معقول‌تر در سیاست‌های خود سوق دهد.