مردی که فراتر از سیاست به ایران می‌اندیشید

 در تاریخ معاصر ایران، نامی هست که با «انرژی هسته‌ای» گره خورده است؛ اکبر اعتماد، نخستین رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و فردی که به‌درستی به لقب «پدر فناوری هسته‌ای ایران» شهرت یافت؛ مردی که فراسوی مرزهای سیاست، به ایران می‌اندیشید.
نگاه اعتماد به پرونده هسته‌ای به مثابه مقوله‌ای ملی
اکبر اعتماد همواره پرونده فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را نه از منظر مناقشات سیاسی، بلکه به‌مثابه یک مسئله ملی و راهبردی می‌نگریست. او با صراحت از این برنامه دفاع می‌کرد و در عین حال، رفتار تقابلی و دوگانه کشورهای غربی را به نقد می‌کشید. وی این پافشاری را در چارچوب عقلانیت ملی و حفظ منافع کشور لازم می‌دانست. جالب آن‌که حمایت او از فعالیت‌های هسته‌ای در شرایطی مطرح می‌شد که هم در دوران پیش از انقلاب اسلامی و هم پس از آن، مقامات رسمی، همواره بر ماهیت صلح‌آمیز این فعالیت‌ها تأکید داشتند. سخنان اعتماد اما از این نظر اهمیت ویژه داشت که به واسطه دانش و سابقه‌اش، به ریشه‌های این برنامه در دوران پهلوی اشاره می‌کرد؛ از جمله نقش آمریکا در آغاز پروژه احداث نخستین نیروگاه اتمی ایران.
دفاع از مذاکره برای رفع تحریم‌ها
نکته قابل تأمل در مواضع اعتماد آن بود که با وجود این‌که فرانسه و آلمان، از بازیگران اصلی مذاکرات هسته‌ای و از امضاکنندگان قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران به شمار می‌رفتند، او نسبت به گسترش روابط با این کشورها نگران نبود و حتی انتقاد صریحی نسبت به معیارهای دوگانه غربی‌ها ابراز کرد. در یکی از مواضع خود گفته بود: «ایران مشغول تحقیقاتی است که حق انجام آنها را دارد. نمی‌دانم چرا کشورهای غربی این تحریم‌ها را علیه ایران اِعمال می‌کنند و فشار می‌آورند. چرا در مورد هند، پاکستان و اسرائیل چنین نکردند؟ ایرانی‌ها باید در برابر فشارها مقاومت کنند و به کشورهای غربی نشان بدهند می‌توانند از خودشان و از منافع‌شان دفاع کنند».
نام اعتماد در آغاز دهه ۱۳۹۰ بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاد؛ زمانی که در گفت‌وگویی با شبکه بی‌بی‌سی فارسی، دیدگاه‌های صریح خود را درباره تاریخچه انرژی هسته‌ای ایران مطرح کرد و همین مصاحبه انگیزه ساخت مستندهایی درباره او شد.