اقتصاد
عضو هيئت نمايندگان اتاق بازرگاني تهران مي‌گويد، رويکرد کلان صادراتي کشور نبايد محدودکننده و بسته باشد و بازارهايي که در اختيار ايران است را نمي‌توان از دست داد. بر اساس آمارهايي که از وضعيت تجارت کشور در طول سال‌ها و ماه‌هاي گذشته منتشر شده، ميزان صادرات ايران به کشورهاي عضو اتحاديه اروپا نسبت به سال‌هاي قبل به شدت کاهش يافته اما در مقابل، صادرات به برخي کشورهاي همسايه افزايش قابل توجهي داشته است. هرچند ايران در سال‌هاي گذشته از برنامه ريزي جدي براي افزايش سهم خود در بازار کشورهاي همسايه و منطقه خبر داده اما در عين حال اين سوال به وجود آمده که آيا با توجه به ظرفيت بازار کشورهاي منطقه اساسا ايران نياز به تجارت با کشورهاي دور مانند اروپا دارد؟ اين حرفها در روزهاي اخير در ميان صحبت‌هاي بعضي از نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري نيز خود را نشان داده اما به نظر مي‌رسد فعالان اقتصادي چندان با چنين رويکردي موافق نيستند. سيد رضي حاجي آقاميري – عضو هيئت نمايندگان اتاق بازرگاني تهران - در اين رابطه اظهار کرد: موضوع مديريت صادراتي در نگاه کلان بايد چند پيش فرض اصلي را در نظر داشته باشد و اگر فردي نگاهي جز اين را مطرح کند نه تنها از صادرات که حتي از کل اقتصاد هيچ چيز نمي‌داند. نخستين موضوع، توليد بر اساس تقاضاي موجود است. يعني اگر ما يک مشتري داشتيم که ميزان مشخصي از يک کالا را خريداري کرد اما اگر ما همچنان ظرفيت توليد بيشتر براي عرضه به ساير مشتريان را داشته باشيم، بايد اين کار را متوقف کنيم؟ وي با اشاره به وضعيت توليد نفت ايران، گفت: مثلا اگر يک مشتري نفت ايران از ما روزانه دو ميليون بشکه نفت بخرد اما همچنان ظرفيت توليد بيشتر داشته باشيم و بازار براي صادرات اين توليد نيز وجود داشته باشد، ما بايد کار خود را متوقف کنيم و به همان يک مشتري قانع شويم؟ قطعا اين بر خلاف تمام اصول اقتصادي است. عضو هيئت نمايندگان اتاق بازرگاني تهران با بيان اينکه بازار محصولات ايراني در کشورهاي مختلف متفاوت است و نمي‌توان وضعيت يک بازار را با ديگري مقايسه کرد، توضيح داد: براي مثال ما از دهه‌ها قبل و حتي در قرن‌هاي گذشته به ايالات متحده آمريکا و اروپا، فرش‌هاي دست باف ايراني را صادر مي‌کرديم، محصولي که براي ما ارزش افزوده و درآمد بسيار بالايي دارد. حضور طولاني ايران در بازار اين کشورها باعث شده که ما ذائقه اين بازار را به دست آوريم و با وجود آنکه فرش لزوما يک کالاي اولويت دار در خانوار به شمار نمي‌رود اما اين بازار همواره در اختيار ما بوده است. آقاميري ادامه داد: سوال اين است که اگر بر اساس اين رويکرد ما بخواهيم براي به دست آوردن بازار کشورهاي همسايه تمرکز خود را از بازارهاي سنتي خود کم کنيم، اساسا براي فرش ايراني مثلا در کشورهايي مانند افغانستان يا عراق يا ديگر کشورهاي همسايه مشتري خواهيم داشت؟ آيا پيش از مطرح کردن اين صحبت‌ها سبد صادراتي خود به کشورهاي مختلف را رصد کرده‌ايم تا تفاوت‌ها را ببنيم؟ حتي اگر کشورهاي همسايه نيز براي محصولات ما مشتريان زيادي داشته باشند، وقتي با توليد بيشتر امکان صادرات به ساير کشورها نيز وجود دارد، چرا بايد به اين ظرفيت توجه نکنيم؟ وي با اشاره به نبود نگاه تخصصي در ميان برخي دستگاه‌هاي تصميم گير در حوزه صادرات، بيان کرد: متاسفانه ما در سال‌هاي گذشته با تحريم‌هاي اقتصادي مواجه بوده‌ايم و اگر ميزان صادرات به اتحاديه اروپا کاهش يافته، بخش عمده‌اي از آن به همين تحريم‌ها باز مي‌گردد.