روشنگری درباره خطرات مین

 الهه هداوند- در بیش از 60 کشور ، خطرات ناشی از  مین های زمینی، مهمات خوشه ایی و دیگر مهمات منفجره باقیمانده از جنگ همچنان بر زندگی میلونها انسان اثر میگذارد
قاتلانی که تفاوتی بین صغیر و کبیر ، نظامی یا غیر نظامی قائل نمیشوند کماکان انسانهای بسیاری را به کام مرگ میفرستند: روزانه بیش از 20 مرد،زن وکودک جان خود را از دست داده یا معلول می شوند.
سازمان ملل متحد، روز چهارم آوریل را «روز جهانی روشنگری درباره خطرات مین» نام گذاشته است. در این روز پیمانی یادآوری می‌شود که برای حفظ جان صدها هزار نفر در سراسر کره خاکی بسته شد: «پیمان ضد مین”۱۶۲ کشور جهان این پیمان را امضا کرده‌‌اند.
در این روز سازمان ملل متحد از همه کشورها می‌خواهد که از برنامه مبارزه با مین‌گذاری حمایت کنند. تا به حال ۴۰ میلیون مین در جهان خنثی شده ‌است. شمار قربانیان مین از ۲۶ هزار نفر در سال ۱۹۹۷ به ۴ هزار نفر در سال گذشته رسیده است.
بنا بر گزارش سازمان ملل مین‌های بسیاری باید در کشورهایی همچون سومالی، کنگو، لائوس، کامبوج ،عراق و افغانستان خنثی شوند.
طبق اعلام منابع رسمی، مرزهای غرب و جنوب غرب ایران با عراق در طول هزار و ۱۰۰ کیلومتر در مساحتی حدود ۴۲ هزار کیلومتر مربع شامل استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام و خوزستان آلوده به مین و دیگر ادوات جنگی باقی‌مانده از زمان جنگ هشت ساله ایران و عراق است. بدین ترتیب شهرهای مرزی بستان، مهران، دهلران، قصر شیرین، هویزه، نفت شهر، سومار، موسیان، آبادان، اهواز، اندیمشک، دزفول، شوش، گیلان غرب، خرمشهر و سوسنگرد، آلوده به انواع مین و مهمات عمل نکرده‌اند.
زمانى که قطعنامه شماره ۵۹۸ در‌سال ۱۳۶۸ بین دو کشور ایران و عراق به امضا رسید، تمام مردم مرزنشین نواحى غرب و جنوب‌غربى کشور که ۸‌ سال تمام زیر آتش بودند و عزیزان و کاشانه و مال خود را از دست داده بودند، جشن گرفتند. همگان گمان مى‌کردند که تاریخ آلام و دردهایشان به پایان رسیده اما متاسفانه متوجه نبودند که جنگ هنوز در این مناطق وجود دارد.
گستردگى و استفاده و کاربرد وسیع از سلاحى آرام اما مخرب و مرگبار به‌نام «مین‌هاى زمینى» موجب شد که فاجعه‌انگیزترین تراژدى در کشتار و نقص‌عضو انسان‌هاى بى‌گناه در این مناطق ایجاد شود.
سرعت مین‌گذاری معمولاً چهار برابر بیش از سرعت خنثی‌ کردن مین‌ است و جمع کردن و خنثی سازی مین‌های کار گذاشته شده تا امروز، بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه و هزار سال زمان نیاز دارد.
یکی از نقض‌کنندگان اصلی حقوق بشر در دنیا مین‌های زمینی هستند، چون برای کشتن هیچ تفاوتی میان نظامیان و غیرنظامیان نمی‌گذارند. این مواد منفجره پس از پایان جنگ‌ها و درگیری‌ها هم همچنان خطرناک باقی می‌مانند و زمین‌ها را برای مدت‌های طولانی غیر‌قابل گذر و غیرقابل استفاده می‌کنند.
در موارد بسیاری مکان دقیق مین‌گذاری مشخص نیست که این مساله کار مین‌روبی را کند و دشوار می‌کند. خطر‌هایی که به دلیل وجود مین‌ها ایجاد می‌شوند معمولاً مناطق مین‌گذاری ‌شده را با دشواری‌های زیادی در زمینه سکونت دوباره، کشاورزی، دامداری، گردشگری و ... روبه‌رو می‌کند.
در حال حاضر ۱۴ سازمان بین‌المللی زیر نظر سازمان ملل متحد پیگیر کشف و خنثی‌ کردن مین‌های زمینی هستند.
بر اساس حقوق بشر‌‌دوستانه، تجارت، تولید و استفاده از مین‌های زمینی به هر شکل و عنوانی ممنوع است و باید تحت کنترل قرار بگیرد. قربانیان استفاده از مین‌ها هم باید مورد حمایت و پوشش حقوق بشر‌دوستانه قرار گیرند.
به منظور مبارزه با مین که به عنوان مرگ‌بارترین میراث جنگ شناخته می‌شود، سازمان مبارزه‌ بین‌المللی برای ممنوعیت مین‌های زمینی در سال ۱۹۹۲ تأسیس شد. این سازمان با هدف متوقف کردن تولید، فروش و ذخیره‌سازی مین‌های زمینی ضد نفر و از میان بردن مین‌های زمینی به کار گرفته شده در جنگ‌های گذشته، فعالیت می‌کند.
شش سال پس از آغاز فعالیت‌های این سازمان، در سال ۱۹۹۷، پیمان منع استفاده از مین توسط ۱۲۲ کشور امضا شد.
گستره فعالیت‌های سازمان مبارزه بین‌المللی برای ممنوعیت مین‌های زمینی اما با امضای پیمان منع استفاده از مین محدود نشد. این سازمان برای دادن آگاهی بیشتر در مورد خطرهای مین‌های زمینی به کار خود ادامه داد.در حال حاضر ۱۶۱ کشور عضو پیمان منع استفاده از مین هستند و ۳۴ کشور هم هنوز آن را نپذیرفته‌اند.