شهر بدون آدم

 اردشیر اکبری- گفته شده که یکی از وظایف خیابان این است که بشود از آن رد شد اما وظایف دیگری نیز دارد. بشود در آن توقف کرد، استراحت کرد، خرید کرد، با دوستمان قرار بگذاریم، گپ بزنیم، آموزش ببینیم، تاریخ در آن دیده شود و.... خیابان تاریخ ماست. وقتی در خیابان راه می‌رویم مثل این است که کتاب ورق می‌زنیم. سر هر کوچه خاطره‌ای هست، حادثه انقلابی، ممکن است دانشمند یا شهیدی آنجا زندگی کرده باشد یا کارخانه‌ یا مدرسه معروفی آنجا بوده است. خیابان محل گذر نیست، محل تاریخ است. بنابراین، وقتی می‌گوییم این مفهوم باید تغییر کند و به مفهوم فرهنگی برگردد، یعنی خیابان باید خیابان بشود.خیابان فقط مسیری نیست که ما را به مقصد برساند، خیابان با ما حرف می‌زند. نباید حریم خصوصی و عمومی تعیین کنیم و در خانه‌ها پنهان شویم.
در قیاس کلان شهر تهران با مفاهیم و مبانی نظری شهر انسان محور باید اذعان داشت بدون اغراق طی دهه های متوالی و تا همین چند سال اکثریت قریب به اتفاق پروژه ها و برنامه های شهری در جهت حذف و به حاشیه راندن انسان از شهر بود تا جایی که در طرح های فرادستی پایتخت از جمله طرح جامع و طرح تفصیلی رویکرد مدرنیسم و تمرکز بر جزییات را می توان به عینه مشاهده کرد. روشی که در پسامدرن منسوخ شده است.
باید معیار های موثر در جهت افزایش قابلیت انسان محوری امکان حضور هرچه بیشتر مردم در فضای شهری را فراهم آورد که عبارت اند از: ادغام کاربری ها و فعالیت ها، مقیاس انسانی، کنترل تغییرات، محیط های ماندگار،قابلیت دسترسی برای همگان، ایجاد وضوح، آزادی عابران پیاده، تناسب، دسترسی، نظارت و اختیار، کارآیی، عدالت می باشد.
اصلی ترین هدف یک جامعه پایدار، توسعه کیفی است تا از طریق آن بتوان دانش صحیح و تخصص های لازم را جهت ارتقای رشد و دستیابی به اهداف پایداری به کار گرفت. از این رو توسعه پایدار در قالب شاخص های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی مطرح می شود تا تمامی وجوه حیات انسانی در شهر را در برگیرد. یکی از ابعاد مهم این توسعه را پایداری اجتماعی در برمی گیرد. از طرف دیگر به دنبال شکل گیری و توسعه شهرها یکی از عناصر ساختاری شهرها فضاهای عمومی شهری هستند. در واقع فضاهای عمومی شهری به عنوان مهمترین جزء ساختار شهر، منعکس کننده روابط اجتماعی- فرهنگی در شهر است که می تواند ارتباطات اجتماعی را تسهیل و یا بر آن ها تاثیر گذارد. در واقع فضاهای عمومی شهری به عنوان بستری مناسب در برگیرنده تعاملات اجتماعی و روابط جمعی شهروندان در شهر و فعالیت های عمومی آنان می باشد. از این رو حرکت به سوی پایداری اجتماعی با وجود فضاهای عمومی سرزنده و پویا که زمینه را برای حضور خودجوش شهروندان فراهم آورد ضرورتی دو چندان دارد. لذا توجه به انسان و پاسخگویی به نیازهای وی با ارتقاء سطح کیفیت فضاهای عمومی شهری، حضور مداوم شهروندان را به همراه خواهد داشت. موضوع انسان محوری در شهرها موضوعی است که در ادبیات شهرسازی سال‌هاست بهانه گفت و گوهای فراوان شده است.شهر اصولا محل تبادل کالاهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است. شهر بدون مردم معنی نخواهد داشت. شهر عاری از فضاهای حضور مردم، شهری بی روح و خسته کننده خواهد بود. اصولا فضاهای شهری جایی هستند که جان شهر در آن جاری می شود.
شهرهایی که در حافظه تاریخی ملت ها به عنوان شهرهای دلنشین از آن‌ها یاد شود، حتما آنچه که باعث دلنشینی می شود فضاهای شهری است، فضاهایی که  پر از حضور مردم است. مردمی که با خود شادمانی، نشاط، تحرک، صمیمیت، انسجام و یکپارچگی می‌آورد. شهر انسان محور شهری است که فضای مناسب برای حضور مردم را فراهم کرده باشد. فضایی برای حرکت پیاده و رسیدن از محل زندگی به محل کار و برعکس. شهری برای حضور دائم در فضاهای شهری برای همه اقشار و همه سنین بنابراین شهر انسان محور شهری است که بتواند چنین فضاهایی را برای مردم فراهم کند.
شعار تهران شهری برای همه موضوع محوری است که به شهر انسان محور منجر می شود، شهری برای همه یعنی شهری برای همه گروه‌های سنی، برای همه افرادی که دوست دارند در فضاهای شهری حضور داشته باشند.حتما یکی از ویژگی های شهر انسان محور این است که در فضای شهری احساس آسایش و آرامش  بکنیم و خود را بر فضا چیره بدانین نه اینکه فضا بر انسان چیره باشد.