صفحه اول
مرتضی صفری - بخش فارسی زبان وزارت خارجه امریکا در صفحه توئیتر خود با بازنشر توئیت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا با خطی نستعلیق نوشت:«رئیس جمهور بایدن :آمریکا بازگشته است. دیپلماسی به کانون سیاست خارجی ما بازگشته است.» از آنطرف وزیر خارجه قطر با در دست داشتن نامه‌ای از سوی امیر این کشور راهی تهران شد. محتوای این نامه هرچه هست به نقش قطر در میانجیگری میان ایران و آمریکا در آستانه خروج ایران از پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای ارتباط مستقیم دارد. ایران بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی تا ۲۳ فوریه (پنجم اسفند) باید از پروتکل الحاقی آژانس بین المللی انرژی اتمی خارج شود. کاظم غریب آبادی نماینده ایران در آژانس روز گذشته این خبر را رسما به اطلاع مدیرکل آژانس رسانه و به آن‌ها اطمینان داده که این روند گذار به آرامی در زمان گفته شده انجام خواهد شد. او در تعریف این اقدام ایران گفته «حسن نیت در برابر حسن نیت.» ظریف هم هشدار داده که پنجره فرصت برای حل بن‌ست به زودی بسته می‌شود؛ زیرا ایران بیست‌ویکم فوریه را به‌عنوان پایان بازرسی‌های هسته‌ای فراتر از تعهداتش در پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تعیین کرده است. پیشتر نیز سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم در سخنانی گفته بود که «اگر طرف مقابل تعهداتش را تا هفته اول اسفند اجرا نکنند، دولت موظف به توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی است». ایران می‌گوید توقف اجرای پروتکل الحاقی قابل تجدیدنظر است و در صورتی که طرف‌های دیگر توافق هسته‌ای به تعهدات خود عمل کنند ایران هم دوباره اجرای این پروتکل را از سر می‌گیرد. واقعیت این است که قطر در هفته‌های گذشته از آمادگی خود برای میانجیگری میان ایران و آمریکا بر سر برجام سخن گفته بود. این سفر و نامه با توجه به نزدیک شدن تاریخ پنجم اسفند و زمان تعیین شده از سوی ایران برای خروج از پروتکل الحاقی، از اهمیت مضاعفی برخوردار است. عید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران در کنفرانس خبری روز دوشنبه درباره این سفر گفت «رایزنی‌های نزدیکی» بین ایران و قطر در جریان بوده و ایران از تلاش قطر برای احیای برجام استقبال می‌کند. پایگاه خبری الجزیره متعلق به دولت قطر هدف سفر محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی، وزیر خارجه این کشور را بحث درباره توافق هسته‌ای خوانده و نوشت دوحه می‌خواهد نقش میانجی را میان کشورهای عربی منطقه و ایران بازی کند. این رسانه بر نقش قطر در تلاش برای کاهش تنش‌ها در منطقه و میانجیگری برای بازگشت به توافق هسته‌ای در بیش از یک سال گذشته اشاره کرده و گفته این تلاش‌ها با استقبال ایران مواجه شده‌اند. رابطه ایران و قطر در پی محاصره دوحه از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس به همراه مصر به رهبری عربستان تقویت شد. ایران از زمان آغاز محاصره کمک‌های زیادی به دوحه کرد از جمله اینکه حریم هوایی خود را به روی هواپیما‌های قطر باز کرد تا به جای عبور از آسمان عربستان، از آسمان ایران گذر کنند. یکی از اصلی‌ترین دلایل محاصره قطر نیز رابطه این کشور با ایران بود. وزیر خارجه قطر نیز در جریان سفر روز گذشته خود به تهران در دیدارهایش با محمدجواد ظریف و حسن روحانی به این کمک‌های ایران اشاره کرد و از ایران تشکر کرد. او گفت قطر آماده است نقشی سازنده و کلیدی در ایجاد گفتگوهای منطقه‌ای بازی کند. با این وصف هدف از این سفر غیرمنتظره را باید درچارچوب احیای برجام تحلیل کرد. نامه وزیر خارجه قطر به روحانی احتمالا حاوی پیامی از سوی آمریکا و کشورهای منطقه برای نحوه احیای توافق هسته‌ای است. کمتر از یک هفته مانده به اجرایی شدن مصوبه مجلس، وزیر خارجه قطر به عنوان کشوری که رسما اعلام میانجیگری کرده، با در دست داشتن یک نامه محرمانه و در یک سفر غیرمنتظره و برنامه ریزی نشده به تهران سفر کرده است.