صفحه اول
شایعه این روز‌ها در جامعه‌ی ایران بیشتر از اخبار رسمی مورد قبول قرار می‌گیرد. بخش‌های زیادی از جامعه به دنبال اخباری می‌گردند که الزاماً منبع رسمی ندارد و به نوعی یک مرز میان واقعیت، فریب و شایعه شکل گرفته است. اما این رفتار چه تأثیری بر روان جامعه‌ی ایرانی خواهد گذاشت؟ اردشیر گراوند، جامعه‌شناس، درباره‌ی گسترش شایعه و عدم باور اخبار رسمی گفت: به علت فقدان شفافیت در طول تاریخ، جامعه‌ی ایرانی با شایعه بیشتر ارتباط می‌گیرد. در جامعه‌ی ناشفاف، شایعه فرصت رشد پیدا می‌کند. در جهانی که می‌توان ریال به ریال هزینه‌های دولت‌ها را مشاهده کرد، ما به دنبال پوشاندن حقیقت هستیم. مردم در شرایط کاهش اعتبار دولت، هر شایعه‌ای را بیشتر از واقعیت می‌پذیرند. شایعه‌ها گاهی به مصادیق درست هم تبدیل می‌کنند. وقتی شایعه به حقیقت بپیوندد، جامعه بیشتر شوکه می‌شود. مردم منبع خبری‌شان منابع غیررسمی شده است. وی درباره‌ی آسیب‌های گسترش شایعه در جامعه بیان کرد: این اتفاق جامعه را دچار آسیب می‌کند و سرمایه اجتماعی هر روز بیشتر از اعتبار می‌افتد. صدا و سیما نیز بی فایده می‌شود و نشریات رسمی داخلی هم از کارایی می‌افتند. مردم دیگر آن‌ها را به عنوان مرجع قبول ندارند. هرچه پول برای خبر در ایران خرج می‌شود با این شرایط بی فایده است و مردم بیشتر خدمات خبری‌شان از خارج و یا منابع غیررسمی می‌گیرند. او افزود: این اتفاق باعث سردرگمی جامعه و استرس شدید می‌شود. هیچکس نمی‌گوید که چه اتفاقی در پیش است. در تمامی بخش‌های سیاسی و محیط زیست و اقتصاد و... این مسأله وجود دارد. هر خبری که باعث اخلال در نظم جامعه شود، در سانسور قرار می‌گیرد و مردم در جای دیگری سراغ آن می‌روند. مثلاً در مورد بندرشهید رجایی کسی حاضر نیست اخبار منظم و از نزدیک را مخابره کند. گراوند درباره‌ی تکذیب اخبار گفت: ما وقتی تکذیب می‌کنیم تازه مردم می‌فهمند که چه خبر است. وقتی جامعه را از حالت شفاف خود جدا کنیم، شایعه در آن رشد می‌کند و در جامعه‌ی بحران‌زده‌ای مثل ما، شایعه‌ها بیشتر مطرح می‌شوند. اگر مسأله و مشکل وجود نداشت که شایعه‌ای شکل نمی‌گرفت. اگر شفافیت داشتیم هم اساساً شایعه معنا پیدا نمی‌کرد. الان هر دولت و حکومتی در دنیای جدید با سیستم رسانه‌ای فراگیر، راهی جز شفافیت ندارند.