انتقاد عارف از عقب‌ماندگی در توسعه علمی

 معاون اول رئیس‌جمهور در جشنواره ملی «نشان نیکوکاری» با بیان اینکه وقف ریشه در فرهنگ ایرانی و اسلامی ما دارد، گفت: انتخاب یک خوب در میان خوبان کار بسیار مشکلی است و من از کسانی که انتخاب نشدند عذرخواهی می‌کنم، اینجا همه خوبان بودند که انگیزه آنان معنوی و خدمت به خدا و خلق خداست.
محمدرضا عارف با تأکید بر اینکه کار خیر ویژگی بارز مردم ایران است و فرد نیکوکار علاقه‌ای به شناخته شدن ندارد، افزود: قدردانی با هدف تشویق و تکثیر امر خیر لازم و واجب است.
وی با ارائه تحلیلی از هدف وقف‌های ادوار گذشته، تأکید کرد: وقف امری پویاست و متناسب با شرایط زمان انجام می‌شود. ممکن است در مقطعی با بحران کلاس درس روبه‌رو باشیم و لذا باید نهضت مدرسه‌سازی‌ داشته باشیم که اتفاقا در طول سال‌های گذشته بسیار موفق هم بود.
قرار بر این بود که در آموزش عالی خوداتکا شویم
عارف راهبرد انقلاب فرهنگی را آموزش، علم و فناوری دانست و تصریح کرد: قرار بر این بود که در آموزش عالی خوداتکا شویم که به‌طور طبیعی مقدمه آن آموزش و پرورش بود. ما در اولویت آموزش در قبل از دانشگاه خوب عمل کردیم و هم‌اکنون شاخص سوادآموزی مطلوب است اما در بخش دانشگاه و توسعه علم، غیراز خوابگاه‌سازی‌ که برای خَیرین ملموس بود در بخش‌های دیگر موفقیت چندانی نداشتیم. وی بیان اینکه در شاخص توسعه علم و فناوری باید در افق چشم‌انداز (سال آینده) در جایگاه اول منطقه قرار می‌گرفتیم، گفت: متأسفانه از شاخص‌ها فاصله زیادی داریم و ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که مشکل اول منابع است. سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی براساس برنامه باید 3.5باشد اما در هیچ برنامه‌ای به بیش از یک درصد نرسیدیم. عزم حاکمیت این بود اما از جایگاه‌ها فاصله زیادی گرفتیم.
معاون اول رئیس‌جمهور تأکید کرد: بر این باور بوده‌ و هستیم که مزیت اول ما توسعه منابع انسانی است، جوانان عالم و با نگیزه ما به دانشگاه می‌آیند که در تولید علم نقش داشته باشند ولی نتوانستیم از ظرفیت آنان به درستی استفاده کنیم. وی ادامه داد: اگر بخواهیم در آینده هم به این روند ادامه دهیم و تنها به منابع دولتی اتکا کنیم، توفیق چندانی نخواهیم داشت.
وقف در راه توسعه علم و فناوری و استفاده از فناوری‌های پیشرفته بسیار مهم است
عارف با اشاره به اینکه وقف در راه توسعه علم و فناوری و استفاده از فناوری‌های پیشرفته بسیار مهم است، گفت: غرب «وقف علمی» را به‌خود منسوب می‌کند آن هم بیشتر از قرن نوزدهم به بعد، اما ما شاهد وقف‌های بزرگی پس از ورود اسلام به ایران هستیم. دانشمندان بزرگ ما مثل ابن سینا و فارابی را مطالعه کنید، می‌بینید که منابع مورد نیاز خود را از طریق حمایت‌های مردمی تامین می‌کردند. معاون اول رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه برای استفاده از ظرفیت خیرین باید اقداماتی صورت گیرد، افزود: نقش دولت سیاستگذاری و تعیین راهبردهاست. باید چهارچوب‌های قانونی شفاف برای انجام امور عام‌المنفعه و مشوق‌های مالیاتی لازم صورت گیرد. باید برنامه ملی برای حمایت از تحقیقات و توسعه علمی با منابع وقفی داشته باشیم و باید همکاری جدی بین خیرین و دولت صورت گیرد. عارف گفت: اگر در پیاده‌سازی‌ نظر واقف کوتاهی کنیم آثار مخربی دارد و خدای ناکرده احساس می‌کنند تعهد به درستی انجام نشده است. زمینه کار خیر را خیر تعیین می‌کند و ما باید تمکین کنیم.