ما و چالش های توسعه

  فرهاد آگاهی- دستیابی به توسعه پایدار مستلزم اقدامات جهانی برای کمک به پیشرفت اقتصادی و اجتماعی و تقویت حفاظت از محیط زیست است. چندین عامل تعاملی اقتصادی، اجتماعی و محیطی نه تنها بر توسعه پایدار تأثیر می گذارند، بلکه موجودیت سیاره زمین را نیز به خطر می اندازند. جهان با چالش های آشکاری در حوزه های اصلی پایداری مواجه است، به عنوان مثال حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی.
چالش های غالب توسعه پایدار جهانی عبارتند از: رشد جمعیت، فقر، بدهی، بیماری، ناامنی غذایی، سوء تغذیه، بیکاری، نابرابری درآمد در داخل و بین کشورها، الگوهای مصرف و تولید ناپایدار، کاهش منابع طبیعی، تولید بیش از حد زباله، گرمایش جهانی، تخریب محیط زیست. ظرفیت‌های نهادی ضعیف، زیرساخت‌های ضعیف و ناکافی، درگیری‌های مسلحانه و غیره. برای رویارویی با این چالش‌ها، استراتژی‌های توسعه پایدار نیاز به اقدام محور و فراگیر برای رسیدگی به نیازهای فقیرترین، کاهش نابرابری، تشویق حفاظت از منابع طبیعی دارند. اطمينان از تسلط اقتصادي و غيره. پوشش جامع كل طيف چالش هاي پايدار همانطور كه در بالا ذكر شد مشكل است. با این حال، برجسته کردن تعدادی از چالش ها و راه حل های ضروری در شکل فوق ممکن است در توجیه موضوع مفید باشد.
مساله توسعه‌‌‌‌‌یافتن را می‌توان به مساله انطباق‌‌‌‌‌پذیری تنزل داد. همان‌طور که آلبرت هیرشمن در نقد رویکرد رشد متوازن که برخی اقتصاددانان توصیه می‌کردند، استدلال آورد که توسعه نه تحمیل چیزهای کاملا متفاوت از بالا یا بیرون، بلکه تغییر‌دادن آن چیزهایی است که وجود دارد، بنابراین بدون درک درست از واقعیت‌های زمینه‌ای و بستر خاص مورد مطالعه، هیچ دستورالعمل یا «بهترین الگوها و سرمشق‌‌‌‌‌ها» را نمی‌توان توصیه و تجویز کرد.
توسعه پایدار ،توسعه‌ای است که نیازهای حال حاضر را برآورده کند بدون اینکه توانایی‌های نسل‌های آینده را برای رفع نیازهای‌شان به خطر اندازد.مفهوم توسعه پایدار می‌تواند تعبیرهای مختلفی داشته باشد. اما جوهر اصلی توسعه پايدار رویکردی است که دنبال تعادل برقرار کردن میان نیازهای مختلف و معمولا در حال رقابتی است که ما به عنوان افراد جامعه در پاسخ به محدودیت‌های محیطی، اجتماعی و اقتصادی با آن مواجهیم. توسعه پایدار نیازهای متنوع همه افراد حال حاضر و جوامع آینده را برآورده می‌کند، سلامتی افراد و همبستگی اجتماعی را بالا می‌برد، و فرصت‌های برابری را ایجاد می‌کند. خیلی خلاصه بگوییم که این توسعه پیدا کردن راه‌هایی بهتر برای انجام کارهای فعلی و آینده است.
شاید نیاز باشد نحوه کار کردن و زندگی کردن‌مان را تغییر دهیم بدون اینکه کیفیت زندگی را پایین آورده باشیم.توسعه پایدار اقتصادی با مشارکت و همراهی مردم به یک گفتمان جهانی تبدیل شده است. آن چیزی که شعار امسال را با شعار سالهای دیگر متمایز می‌کند، بحث مشارکت مردم است که دغدغه کشور و نظام است. طبعا اگر رشد اقتصادی باشد و جهش تولید اتفاق می‌افتد و مردم منتفع می‌شوند لذا هدفی که شعار سال دنبال می‌کند، مشارکت و همراهی مردم است.
اینکه شیوه‌های مشارکت مردم به چه شکل باشد، مساله دیگری است. هرچه تعداد بیشتری از مردم مشارکت کنند به شاخص‌های عدالت نزدیکتر است و موجب پایداری و رشد اقتصادی می‌شود. ما باید مسیری را که مقام معظم رهبری در خصوص نام‌گذاری شعار سال ترسیم کرده‌اند، در حوزه اقتصاد پیش برویم و این مسیر با مبانی علمی سازگارتر است.
مفهوم اجتماعی توسعه پایدار با هدف حفظ ثبات حوزه های اجتماعی و فرهنگی است. جامعه معاصر نیازمند ادغام ناهمگونی و چارچوب سیاستگذاری برای پایداری اجتماعی است. مفهوم توسعه پایدار از دیدگاه اقتصادی مبتنی بر ایده تولید حداکثر درآمد و در عین حال حفظ سرمایه مناسب است که در نهایت منافعی را به همراه دارد. مفهوم زیست‌محیطی توسعه پایدار بر بقای سیستم‌های بیولوژیکی متمرکز است که برای پایداری جهانی کل اکوسیستم حیاتی هستند. به جای حفظ وضعیت راکد، باید تلاش کرد تا توانایی متمایز چنین سیستم های بیولوژیکی برای سازگاری با تغییرات را تسریع کرد. به این ترتیب، توسعه پایدار مستلزم ادغام مدیریت زیست‌محیطی، رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی به‌عنوان ستون‌های پشتیبان و وابسته متقابل برای توسعه پایدار است. همچنین نیاز به رویکردهای چندجانبه از جمله دولت‌ها، نهادهای غیردولتی، سازمان‌های آموزش عالی و واحدهای تحقیق و توسعه برای رسیدگی به موضوعات توسعه وجود دارد.