وظیفه ما و دانش آموزان

  سادات عربی- در نمایشگاه رسانه ها چندین بار میزبان گروههای دانش آموزی بود. رسانه ها نقش بسیار مهمی در شکل دهی به فرهنگ، ارزش ها و اعتقادات افراد جامعه دارند. در عصر جدید با ظهور ماهواره ، اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی، جامعه و بویژه نوجوانان و جوانان بیشتر در معرض هجوم پیام های رسانه ای قرار دارند. در چنین شرایطی توسعه سواد رسانه ای آحاد جامعه به یک امر مهم و ضروری تبدیل شده است. مدارس نقش اساسی در توسعه سواد رسانه ای دانش آموزان به عهده دارد.
مقوله آموزش در کشور ما دچار یک تاخیر شده و عملا از تغییراتی که در جهان رخ می دهد، عقب مانده است؛ به گونه‌ای که امروز در غیاب فعالیت‌های سازنده در این حوزه، گروه‌های اجتماعی مانند سلبریتی‌ها از خلاء به وجود آمده استفاده کرده و عملا تربیت جوانان را برعهده گرفته‌اند.
این روزها به کمک فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، شماری از افراد تریبون به دست گرفته اند و درباره هر حوزه ای اظهارنظر می کنند. اینکه هر فردی می تواند نظر شخصی خود را درباره مسائل پیرامون بدهد، غیرمنطقی و عجیب نیست. اما وقتی افراد سرشناس مثل برخی سلبریتی ها که دنبال کنندگان بی شماری در فضای مجازی دارند، درباره هر موضوعی به ویژه مسائلی که در آن تخصصی ندارند، اظهارنظر می کنند، این می تواند به ویژه روی گروه سنی نوجوان و جوان که در مقطع آموزش های دانشگاهی به سر می برند، اثرات منفی بگذارد و به شیوه زندگی آنها سمت و سویی دهد که با هنجارهای خانواده و جامعه در تضاد باشد. این افراد گاهی خواسته یا ناخواسته اقدام به تربیت این گروه سنی کرده و از این جای خالی فعالیت های آموزشی استفاده و گاه سوء استفاده می کنند.
یکی از مسائل روان‌شناختی درباره اینترنت، هویت ناشناس کاربر است. هویت، واجد سه عنصر است: عنصر شخصی، فرهنگی و اجتماعی، که هر یک در تکوین شخصیت فرد نقش مهمی را ایفا می‌کنند. در مقایسه‌ها، هویت شخصی ویژگی بی‌همتای فرد را تشکیل می‌دهد و هویت اجتماعی در پیوند با گروه‌ها و اجتماعات مختلف قرار می‌گیرد. اینترنت صحنه فرهنگی و اجتماعی است که فرد خود را در موقعیت‌های متنوع نقش‌ها و سبک‌های زندگی قرار می‌دهد. در این فضای عمومی، مهارت فرهنگی جدیدی لازم است تا با تنظیمات نمادین بتوان بازی کرد. پایگاه شخصی نمونه‌ای مدرن است که چگونه کاربر اینترنت خود را برای مخاطبان جهانی معرفی می‌کند برای بیان افکار،‌احساسات، علایق و آراء،‌از متن مناسب، گرافیک، صدا و فیلم استفاده می‌نماید. «میلر» اهمیت و پیوندهای پایگاه شخصی را ذکر می‌کند و می‌گوید: «به من بگو لینک‌هایت چیستند تا بگویم که چه شخصی هستی.» .
با امکانات و گزینه‌های فراونی که رسانه‌های عمومی از جمله اینترنت در اختیار جوانان می‌گذارد، آنان دائماً با محرک‌های جدید و انواع مختلف رفتار آشنا می‌شوند. چنین فضایی هویت نامشخص و دائماً متحولی را می‌آفریند، خصوصاً برای نسلی که در مقایسه با نسل قبل با محرک‌های فراوانی مواجه است. همچنین از طریق رسانه‌های جمعی، افراد خط مفروض میان فضای عمومی و خصوصی را تجدید سازمان می‌کنند و این امکانی است که جوانان فعالانه از آن استفاده می‌کنند.
جوان، به خصوص در دوران بلوغ که مرحله شکل‌گیری هویت اوست و همواره به دنبال کشف ارزش‌ها و درونی‌کردن آنها می‌باشد، با اینترنت و حجم گسترده، حیرت انگیز و گوناگون اطلاعات مواجه می‌شود و ناچار است که در این دنیای مجازی، هویت خویش را از این طریق پیدا کند. لذا ممکن است اینترنت در ایجاد هویت‌یابی جوانان اثر منفی داشته باشد.
از سوی دیگر، گاهی برخی از ویژگی‌های شخصیتی مانند: سن، تحصیلات، محل سکونت و حتی جنسیت در اینترنت از بین می‌رود؛ به عنوان نمونه، بسیاری از افرادی که در اتاق‌های چت مشغول گفتگو با یکدیگر می‌باشند، با مشخصاتی غیرواقعی ظاهر شده و از زبان شخصیتی دروغین که از خود ساخته‌اند و آن را به مخاطب یا مخاطبان خود معرفی کرده‌اند، صحبت می‌کنند و همین شخصیت‌های ناشناس تأثیرات شگرفی را بر یکدیگر می‌نهند.