اقتصاد
ذبیح‌الله خدائیان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور در سومین همایش صندوق توسعه ملی (حکمرانی نوین در صندوق توسعه ملی) اظهار کرد: ایجاد شفافیت مسئله‌ای است که وجود آن مشکلات زیادی را برطرف می‌کند. در طی سال‌های گذشته از ۱۵۰ میلیارد دلار صندوق ملی توسعه بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار آن توسط دولت‌ها برداشت شده است. وی افزود: این در حالیست که طبق قانون برداشت دولت از صندوق ملی توسعه ممنوع است. مقام معظم رهبری همواره در مقابل برداشت دولت از صندوق توسعه ملی ایستاده‌اند، در غیر این صورت تمام ذخایر این صندوق برداشت می‌شد. خدائیان با تاکید بر اینکه در قانون مشخص شده است که باید ۳۰ درصد از قیمت نفت، گاز و فرآورده‌های نفتی در صندوق ملی توسعه ذخیره شود و سالیانه نیز ۳ درصد به این رقم اضافه شود، گفت: اما همه ما میدانیم که میانگین ذخیره این منابع حدود ۲۰ درصد است. وی افزود: طبق قانون هر مقدار منابعی که توسط یک دولت از صندوق برداشت شود، تسهیلات محسوب شده و باید در سال‌های بعدی به صندوق برگردد اما تلاش دولت‌ها همواره بر این بوده که استفاده آن‌ها از این منابع بلاعوض باشد. عدم وجود شفافیت در این حوزه باعث ایجاد چنین مشکلاتی در صندوق ملی توسعه شده است. خدائیان با اشاره به دیگر چالش‌های صندوق ملی توسعه، اظهار کرد: عدم تناسب جایگاه صندوق در ساختار سیاسی کشور یکی از مهمترین چالش‌ها در رابطه با این صندوق است. صندوق باید مستقل باشد و بتواند منابع خود را مدیریت کند و بر مصرف آن‌ها نیز نظارت داشته باشد. وی گفت: در حال حاضر از ۱۱ عضو هیئت امنا که دو عضو آن نیز حق رای ندارند، ۶ نفر دولتی هستند و ریاست این صندوق نیز بر عهده رئیس جمهور است. بنابراین با توجه به اینکه دولت‌ها انگیزه استفاده بلاعوض منابع این صندوق را دارند می‌توان گفت در دست دولت بودن این صندوق مشکلاتی را ایجاد می‌کند. رئیس سازمان بازرسی کل کشور در ادامه گفت: به بخش‌های دولتی تسهیلات متعددی با نرخ سود صفر با مهلت بازپرداخت دوازده ساله پرداخت شده است. این در حالی است که اعطای تسهیلات در قانون مقرر شده است که باید ارزی باشد. وی با اشاره به اینکه بازپرداخت تسهیلات ارزی پرداخت شده ریالی است و با کاهش ارزش پول ملی، در واقع ارزش منابع صندوق نیز کاهش می‌یابد، گفت: از ۹ میلیارد دلاری که به عنوان تسهیلات پرداخت شده در اثر کاهش ارزش ریال ۸ میلیارد دلار آن از بین رفته است. رئیس سازمان بازرسی کل کشور افزود: به حساب ریالی صندوق در بانک مرکزی سودی تعلق نمی گیرد. خدائیان افزود: از طرفی نیز طرح‌هایی که صندوق به آن‌ها تسهیلات می‌دهد به عهده بانک عامل است و صندوق هیچ نظارتی بر سودآوری آن طرح ندارد. یکی از آسیب‌های صندوق عدم مدیریت منابع ارزی صندوق است. در حال حاضر صندوق ملی توسعه ۸ حساب با ارزهای مختلف دارد و چون نرخ برابری برخی از این ارزها نسبت به دلار کاهش پیدا کرده است، در سال‌های اخیر ارزش آن‌ها کاهش داشته است. وی تاکید کرد: صندوق توسعه ملی باید در مدیریت منابع استقلال داشته باشد و این صندوق بتواند منابع خود را برای جلوگیری از کاهش ارزش آن‌ها مدیریت کند. رئیس سازمان بازرسی کل کشور در پایان اظهار کرد: تسهیلاتی که توسط صندوق به بخش‌های مختلف پرداخت شده است باید به موقع وصول شود و با نظارت دقیق بر اعطای این تسهیلات منابع صندوق مدیریت شود.