بلیت‌های سینما «شناور» می‌شوند

  بنیامین صادقی- سینمای ایران این روزها درگیر شرایط خوبی ندارد، این در حالی است که فیلم‌های جدید روی پرده رفته‌اند و دست‌اندرکاران دست به دامن کمدی‌ها شده‌اند بلکه مخاطبان را بار دیگر با سینما آشتی دهند. از اکران عید به این‌سو تمهیدات مختلفی برای جذب مخاطب انجام شد و تنها نیم‌بها کردن بلیت‌ها بود که کمی گیشه سینما را تکان داد. به‌نظر می‌رسد این تجربه موفق باعث شده است که مسئولان تصمیمات تازه‌ای بگیرند. بر این اساس از روز گذشته سینماهای حوزه هنری در سراسر کشور، بلیت‌های فیلم «هناس» را به صورت شناور ارائه می‌دهند. بدین‌ترتیب، بلیت این فیلم در سانس‌های روز، با کاهش مواجه خواهد شد. حوزه هنری اعلام کرد طرح بلیت شناور را به صورت آزمایشی برای فیلم هناس در سینماهای خود اعمال می‌کند. بنا بر این طرح که از روز گذشته اجرایی شده است، بلیت سانس‌های ظهر و بعدازظهر، ۲۵ هزار تومان، سانس‌های غروب، ۳۰ هزار تومان، سانس‌های اول شب، ۴۰ هزار تومان و سانس‌های شبانه، ۴۵ هزار تومان اعمال می‌شود.
اگرچه اکثر کارشناسان این تصمیم را تصمیم خوب و کارشناسی شده می‌دانند اما برخی به تاثیر چشم‌گیر این طرح امیدی ندارند.
* رییس سینما آزادی: مخاطب از دوران کرونا هم کمتر شده است!
سجاد نوروزی مدیر سینما «آزادی» ضمن اعلام خبر پیوستن این پردیس سینمایی به طرح آزمایشی فروش شناور بلیت سینماها به ارائه توضیحاتی درباره این طرح و لزوم اجرای فراگیر آن در سینمای ایران پرداخت.
سجاد نوروزی مدیر سینما «آزادی» تهران درباره اجرای آزمایشی طرح فروش بلیت با قیمت شناور در سینماهای حوزه هنری، توضیح داد: واقعیت این است که فعالان صنفی و نهادهای سیاست‌گذار باید بپذیرند که سازوکار اکران در سینماها و نحوه اقبال مخاطبان به آثار، دگرگون شده است. عاملی مانند کرونا شاید این دگرگونی را تسریع کرده باشد اما به‌طور کلی در همه جای دنیا هم در حوزه تولید، هم در حوزه عرضه و هم در حوزه تبلیغات، مانند هر کسب و کار دیگری، سینما هم متحول شده است و سازوکارهای جدیدی را برای جذب مخاطب ایجاد کرده است.
وی افزود: در همه پیشه‌ها حتی صنایع بزرگ و مشاغل واسطه‌ای و خدماتی هم نسبت به ۱۰ سال یا حتی ۵ سال قبل، نحوه تعامل با مردم متحول شده و طراحی‌های جدیدی صورت گرفته است. متأسفانه در سینمای ما اما طی ۲۰ سال گذشته هیچ گونه خلاقیت و طراحی جدیدی را برای تعامل بهتر با مخاطب، ایجاد ظرفیت‌های جدید و حتی حفظ مخاطب شاهد نبوده‌ایم. تنها تحول بنیادین در حوزه تولید و توزیع، تحول از آنالوگ به دیجیتال بوده اما سازوکارهای سنتی در حوزه اکران ادامه داشته است. گویی ما با یک توده متراکم و قابل شکل‌پذیری مواجه‌ایم که ما هر کاری انجام دهیم آن‌ها به‌عنوان مخاطب موظف به آمدن به سینما هستند!
نوروزی تأکید کرد: نحوه مواجهه ما با مخاطب لااقل طی ۱۵ سال گذشته همین گونه بوده است؛ اینکه گویی به مخاطب می‌گوئیم ما دل‌مان می‌خواهد اینگونه فیلم بسازیم، اینگونه هم اکران کنیم و تو هم باید بیایی و آن را تماشا کنی! این رویکرد ارتباطی با نهاد دولت هم ندارد. این نگرش سنتی و تاریخ‌مصرف‌گذشته در بخش خصوصی سینمای ما هم رسوخ کرده است. همین امروز اگر بحث‌های روز سینمای ایران را در رسانه‌ها رصد کنید خواهید دید که مجادلات و دعواها هنوز بر سر آئین‌نامه و نهادهای خاص است و گویی مسئله‌ای به‌نام «مخاطب» موضوعیت ندارد. این از عوارض «سینمای رانتی» و سینمایی است که پول خود را از مخاطب درنمی‌آورد.
مدیر سینما «آزادی» افزود: در چنین شرایطی از همان دو سال قبل که تیم جدید در حوزه هنری مستقر شد، در این زمینه دغدغه داشتیم، البته نمی‌خواستیم بی‌گدار به آب بزنیم و سراغ طرح‌های هیجانی مانند فروش بلیت نیم‌بها برویم. این برخوردهای هیجانی غالباً به نتیجه نمی‌رسد و ما به دنبال یک کار علمی و جدی در این حوزه بودیم. کار دقیقی در حوزه مخاطب‌شناسی در حوزه هنری صورت گرفت و برمبنای آن طرح قیمت شناور ارائه شد.
وی افزود: فروش شناور بلیت، تجربه‌ای است که پیش‌تر در همه جای دنیا اجرایی شده بود و همین امروز در سینماهای آمریکا، کانادا، چین و حتی اروپا این طرح با سازوکارهای خاصی در قالب باشگاه مخاطبان با ارائه سرویس‌های خاص به مخاطبان در حال اجراست. در این طرح قیمت بلیت برای فیلمی که یک ساعت و ۴۵ دقیقه است، با قیمت بلیت یک فیلم ۹۰ دقیقه‌ای متفاوت است. دو هفته اول اکران هر فیلم، قیمت بلیت متفاوت از هفته‌های بعدی آن است. در ساعت‌های مختلف روز قیمت بلیت متغیر می‌شود. سرویس‌های خاصی برای گروه‌های خاص مانند بازنشستگان و یا دانشجویان ارائه می‌شود. این‌ها یک تجربه جهانی تثبیت‌شده است که در شرایطی که حیات و ممات مخاطبان سینما دچار بحران شده است، لاجرم باید به سمت آن می‌رفتیم.
این سینمادار درباره واکنش صنف سینماداران به اجرای چنین طرحی با توجه به اصرار آن‌ها مبنی‌بر لزوم گرانی بیشتر قیمت بلیت سینماها، گفت: ما باید یاد بگیریم در مواجهه با اتفاقات روز، تحلیل‌های به‌روز و متناسب داشته باشیم. زمانی که درباره افزایش قیمت بلیت سینماها صحبت می‌کردیم، هنوز وضعیت تورم در جامعه مانند امروز نبود. ما سال گذشته با رشد سرسام‌آور قیمت‌ها مواجه بودیم اما امسال با رشد سیلاب‌گونه مواجهیم! در آن شرایط تحلیل منطقی این بود که ما به‌عنوان سینمادار باید بتوانیم جوابگوی هزینه‌های خود باشیم. علاوه‌بر این حوالی آبان و آذر سال گذشته هم بحران مخاطب مشابه آنچه در اکران نوروز شاهد بودیم و همچنان شاهدیم نبود. بدبینانه‌ترین سناریوی ما برای استقبال مخاطب در این بازه زمانی محقق شد. امروز اما باید با شرایط جدید تصمیم‌گیری کنیم.
وی افزود: سناریوی خوش‌بینانه ما بازگشت به قبل از کرونا بود که به‌طور کامل منتفی شد، سناریوی واقع‌بینانه ما افت اندک مخاطبان بود اما همین سناریو هم محقق نشد و حالا باید براساس سناریوی بدبینانه تصمیم‌گیری کنیم. سمفا هم امروز دیتاهای لازم برای مقایسه وضعیت مخاطبان با شرایط مشابه سال گذشته را در اختیار ما نمی‌گذارد. واقعیت این است که در خرداد ۱۴۰۱ که کرونا نیست، نسبت به آذر ۱۴۰۰ که کرونا بود، تعداد مخاطبان ما کمتر شده است! قطعاً برای این شرایط باید فکری کنیم.
این سینمادار تأکید کرد: به‌نظرم سینماداران هم در ادامه از طرح قیمت شناور بلیت سینماها استقبال خواهند کرد. این طرح مانند همان ماجرای نیم‌بها بودن بلیت در روز سه‌َشنبه‌ها، باید در تمام سینماها جا بیفتد و تبدیل به سنت شود.
* سعید خانی: یک دست صدا ندارد
در مقابل پخش‌کننده فیلم «علف‌زار» با ابراز نگرانی از برخی تصمیم‌گیری‌ها در زیرمحموعه‌ سازمان سینمایی، گفت: اقدام حوزه هنری برای شناور کردن بلیت سینماها قابل تقدیر است ولی یک دست صدا ندارد.
سعید خانی که در هفته گذشته به اکران نشدن فیلمش در موزه سینما اعتراض داشت، در گفت‌وگویی با ایسنا در پاسخ به اینکه آیا از سوی مدیران سازمان سینمایی پاسخی برای این موضوع دریافت کرده است؟ گفت: درباره پخش نشدن فیلم «علف‌زار» در موزه سینما هم با دکتر اسماعیلی - مدیر موزه - تماس گرفتم و هم بعضی مدیران سازمان سینمایی. پاسخ مدیر موزه این بود که «تشخیص می‌دهند» این فیلم در موزه سینما اکران نشود و در سازمان هم گفتند پیگیری می‌کنند ولی اتفاقی نیفتاده است.
او افزود: تجربه دست‌کم ۲۰ سال فعالیت من در حوزه پخش نشان می‌دهد که موزه سینما همیشه پاتوق فیلم‌های ملودرام اجتماعی بوده و مخاطب بیشتری داشته است. «علف‌زار» هم اساسا با توجه به رده بندی سنی‌ای که گرفته برای مخاطب زیر 15 سال مناسب نیست و اینکه با توجه به این مورد یک نفر مسئول برای مخاطب تصمیم بگیرد کاری عجیب و از نظر من توهین‌آمیز است بویژه اینکه چند صد متر بالاتر از موزه سینما، سالن‌های دیگری برای اکران این فیلم وجود دارند.
خانی تاکید کرد: آنچه برای من اهمیت داشت، فراتر از اکران نشدن «علف‌زار» در موزه سینما است و آن هم موضعی است که از جایگاه قدرت آمد و با گفت‌وگو نتوانستیم به نتیجه برسیم.  چنین تفکری اگر یک روز در سینما قدرت بگیرد چه بسا ممکن است کل سینما را تعطیل کند وگرنه چطور می‌شود مدیر یک مجموعه به مجوز سازمان بالادستی خود اعتنا نکند و برای مکانی مثل موزه سینما اینطور تصمیم‌گیری کند؟ آن هم در شرایطی که وضعیت سینما هر روز - نه تنها در ایران بلکه کل جهان - وخیم‌تر می‌شود و باید همراهی بیشتری صورت گیرد. ولی در همین اوضاع می‌بینیم که با حوزه هنری امکان گفت‌وگو داریم و با زیر مجموعه سازمانی که به فیلم مجوز داده، امکان گفت‌وگو نداریم.
خانی در ادامه درباره اینکه آیا راهکار حوزه هنری برای شناور کردن بلیت‌ها می‌تواند مثل یک مسکن برای گیشه کم‌رونق سینماها باشد؟ گفت: بخشی از سینماداران معتقدند که فیلم خوب باعث می‌شود مردم به سینما بروند، اما وقتی در شرایط فعلی فیلم خوب نداریم و آن‌هایی هم که می‌توانند کمک‌کننده باشند مجوز اکران نمی‌گیرند، پس باید با همین فیلم‌هایی که الان داریم فکری کنیم.  کار حوزه هنری قطعاً با ارزش است ولی یک دست صدا ندارد. امیدوارم با تشکیل شورای صنفی نمایش در روزهای آینده، پخش‌کننده‌ها و سینمادارها همفکری کنند تا تصمیمی گرفته شود و با درنظر گرفتن بودجه‌ای در شورای راهبردی چاره‌ای اندیشیده شود.
وی با اشاره به افزایش مخاطب در روزی که بلیت فیلم «بدون قرار قبلی» همزمان با ولادت امام رضا (ع) نیم‌بها شد، افزود: چنین طرحی مستلزم این است که اطلاع رسانی گسترده‌ای برایش صورت گیرد و یک راهکار دیگر هم اکران فیلم‌های خارجی می‌تواند باشد اما همه این‌ها به اطلاع‌رسانی وسیع نیاز دارد تا مخاطب را به سینما برگردانیم.