جامعه
رییس کل سازمان نظام پزشکی کشور در واکنش به طرح دوباره مباحث مرتبط با افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی، بر لزوم قضاوت درباره «جریان» رشد حوزه سلامت تاکید کرد و با اشاره به اعتماد مردم به خدمات پزشکی، گفت: دغدغه داریم و اعلام می‌کنیم که افزایش ظرفیت باید متناسب با رعایت کیفیت باشد؛ بدون تردید تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسی و دور زدن کارشناسان حوزه سلامت، به کیفیت ارائه خدمت، غرور ملی و دستاورد «خودکفایی مطلق حوزه سلامت»، آسیب می‌زند. دکتر محمد رییس‌زاده در پی طرح دوباره بحث افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی و همچنین دندانپزشکی در دانشگاه‌های علوم پزشکی، گفت: کسی نمی‌تواند انکار کند که نیاز به افزایش «متناسب» ظرفیت‌های پزشکی وجود دارد. سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت و همه مسئولان و صاحب‌نظران حوزه سلامت کشور، قطعا با افزایش «متناسب» ظرفیت موافق هستند. کسی را پیدا نمی‌کنید که با این شرایط رشد جمعیت، با افزایش سن جمعیت و با نیازهای جدید در حوزه سلامت، بگوید با افزایش ظرفیت پذیرش پزشکی مخالفیم. مگر می‌توان گفت که هرچقدر پزشک و دندان‌پزشک داریم، در همین سطح نگه داریم. به هر حال طبیعی است که عده‌ای از پزشکان یا از حوزه ارائه خدمت خارج می‌شوند یا مهاجرت می‌کنند یا متاسفانه عده‌ای هم طبیعتا فوت می‌کنند و ... در عین حال جمعیت هم در حال افزایش است. بنابراین یک مغالطه‌ای در این موضوع اتفاق افتاده و برخی دوستان دو قطبی نادرستی در این زمینه شکل دادند که مثلا عده‌ای موافقین افزایش ظرفیت پزشکی هستند و عده‌ای مخالف آن. * افزایش «متناسب» یا «کاغذی» ظرفیت‌های پزشکی!؟ وی با بیان اینکه اصلا در کشور کسی را که مخالف افزایش متناسب ظرفیت پزشکی باشد، نداریم، گفت: دو قطبی را باید به گونه‌ای دیگر تعریف کرد؛ افزایش منطقی و متناسب ظرفیت یا افزایش ظرفیت روی کاغذ؟؛ این دو قطبی درستی است. ما طرفداران افزایش ظرفیت‌های پزشکی به صورت متناسب، منطقی و متناسب با توان و زیرساخت‌های کشور هستیم. در حالی که عده‌ای طرفدار افزایش اسمی و کاغذی ظرفیت هستند؛ می‌گویند ما روی کاغذ می‌گوییم که مثلا ۲۰ درصد ظرفیت پزشکی به صورت دستوری افزایش یابد. اگر جایی را سرغ دارید که الزامات دستوری پاسخ داده، اینجا هم جواب خواهد داد. اینکه بگویند دستور دادیم و مصوب کردیم که ظرفیت پزشکی افزایش پیدا کند و حتی اگر هم این کار انجام شود، حتما و حتما در دل این اقدام، آسیب دیگری ایجاد می‌شود. رییس‌زاده ادامه داد: بنابراین بحث ما این است که دو قطبی که درباره افزایش ظرفیت‌های پزشکی وجود دارد، افزایش متناسب و منطقی ظرفیت‌هاست یا افزایش کاغذی و اسمی ظرفیت‌ها. باید توجه کرد که خود وزارت بهداشت درباره میزان افزایش متناسب ظرفیت‌ها بر اساس رشته‌ها بررسی‌هایی انجام داده است. مشکلی که در حال حاضر در کشور داریم، این است که برخی نهادها به جای نظارت و راهبری، در مقام نهادهای اجرایی تصمیم‌گیری می‌کنند. این اشکال دارد و ما نسبت به آن اعتراض داریم. دلیلی ندارد که شورای عالی انقلاب فرهنگی به جای وزارت بهداشت، میزان افزایش ظرفیت تعیین کند، بلکه شورای انقلاب فرهنگی باید بگوید که نیاز جامعه و کشور این میزان است و به وزارت بهداشت اعلام کند که برای رفع این نیاز سیاست‌گذاری کند. اینکه ما وزارت بهداشت و نهادهای تصمیم‌گیر را حذف کنیم و خودمان تصمیم‌گیری کنیم، آن هم بدون نظر حوزه‌های کارشناسی، حتما چیز خوبی از آب درنخواهد آمد. وی گفت: بنابراین اینکه خودمان را در مقام اجرا گذاشته و برخی تصمیماتی بگیریم، آن هم از سوی افرادی که حتی یک روز نه گذرشان به دانشکده پزشکی و دندانپزشکی افتاده و نه گذرشان به یک آزمایشگاه بافت‌شناسی، بخش بالینی آموزشی، یونیت آموزشی دندانپزشکی و... و بعد این افراد بنشینند با چند پاورپوینت و جدول درباره آینده ظرفیت پزشکی و دندانپزشکی کشور تصمیم بگیرند، حتما و حتما این تصمیم‌گیری به نفع آینده کشور نخواهد بود. ممکن است محاسنی هم داشته باشد، اما حتما مضرات و معایب آن بیشتر خواهد بود. به هر حال کار باید دست کاردان و کارشناس باشد. افزایش ظرفیت پزشکی که فقط حجم کلاس‌ها و تعداد صندلی‌ها را زیاد کردن، نیست. * افزایش غیرکارشناسیِ ظرفیت‌ها آسیب‌زاست رییس‌زاده گفت: حرف ما این است که مگر این آقایان تالار بافت‌شناسی، جسد، هیات‌علمی، یونیت دندانپزشکی، بخش بالینی، تخت آموزشی، خوابگاه، سرانه فضای فیزیکی، ورزشی و کتابخانه‌ای و ... را هم اضافه کرده‌اند؟. اگر هم معتقدند که ظرفیت خالی وجود دارد، دانشکده به دانشکده و به صورت علمی حساب کنند و اگر جایی ظرفیت خالی بود، آن را اضافه کنند. به عنوان مثال اعلام کنند که دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران اکنون ۱۰۰ دانشجو می‌گیرد، اما می‌تواند ۱۲۰ دانشجو بگیرد. بنابراین باید دانشکده به دانشکده و به صورت علمی محاسبه کنند، اما اصلا کاری به اوضاع ندارند و روی کاغذ می‌گویند که مثلا ظرفیت‌ها ۹۰ درصد افزایش یابد. اصلا کاری ندارند که این افزایش کجا رخ دهد، بار افزایش ۹۰ درصدی را کدام دانشکده می‌تواند بردارد؟، آیا این ظرفیت وجود دارد یا خیر؟. باید به این سوالات پاسخ دهند، اگر وضعیت دانشکده‌های موجود ما و ظرفیت‌های ما را بررسی کردند و به این عدد رسیدند، روی چشم ما جا دارد، اما اگر بررسی نکردند و بر اساس یکسری آمار خام و نادرست به این عدد رسیدند، حتما آسیب‌های این افزایش برای آینده کشور بدتر و بیشتر است. وی در این باره با بیان اینکه برخی می‌گویند شما انحصارگر هستید، تعارض منافع دارید، تعداد را کم نگه می‌دارید که مثلا قیمت افزایش یابد و ... افزود: باید گفت در حال حاضر ممکن است که به افزایش ظرفیت متناسب نیاز داشته باشیم، اما ضروری‌تر از آن، این است که ارزیابی کنند که اولا توزیع چرا نامتعادل و بیمارگونه است و دوما همین نیروهایی را که داریم، چرا نمی‌توانیم به کار بگیریم؟. سوال من این است که به عنوان مثال مگر با افزایش تعداد قصاب، می‌توان گوشت را ارزان کرد؟. بنابراین اگر خدمتی گران است، با افزایش افراد متصدی، ارزان نمی‌شود. باید بررسی کرد که چرا نمی‌توان همین افرادی را که داریم و سرمایه موجود را به کار گرفت. * ۲۰ هزار پزشک عمومی، کار پزشکی نمی‌کنند رییس‌زاده ادامه داد: چرا اکنون نزدیک ۱۵ تا ۲۰ هزار پزشک عمومی، کار پزشکی انجام نمی‌دهند؟، چرا ۱۸ هزار پزشک در شبکه نظام ارجاع و پزشک خانواده و خانه‌های بهداشت، کمبود دارید؟. این همه پزشک داریم که کار نمی‌کنند یا کارهای غیرمرتبط با تخصص‌شان انجام می‌دهند. اگر واقعا دلسوز هستید اول همین پزشکان موجود را در این شبکه به کار بگیرید و بعد بیداد کمبود پزشک را سر دهید. اگر واقعا دغدغه جدی کمبود دسترسی مردم به پزشک را دارید، بیایید بنشینید و همانطور که خودتا برای افزایش ظرفیت تصمیم می‌گیرید، خودتان هم نظام پزشک خانواده و ارجاع را اجرا کنید. از وزارت بهداشت، مجلس و دولت بخواهیم و اعلام کنید که با پول مردم پزشک عمومی تربیت کردیم، اما اکنون این پزشک در سیستم نظام ارجاع و پزشک خانواده به کار گیری نمی‌شود، چرا؟. آقای نماینده مجلس و آقای شورای عالی انقلاب فرهنگی بیا و این را حل کن. اینکه روی کاغذ بگوییم اینقدر ظرفیت‌ها افزایش یابد که هنر نیست و هرکسی بلد است آن را انجام دهد. اگر دلسوز هستید و دغدغه دارید که قطعا دارید، بیایید و مطلبی را که مشکل مردم را واقعا حل می‌کند، دنبال کنید؛ توزیع را عادلانه کنید، ماندگاری پزشکان را در مناطق محروم افزایش دهید و ... * چرا متخصصان در مناطق محروم نمی‌مانند؟ وی در همین راستا در پاسخ به سوالی درباره طرح وزارت بهداشت مبنی بر متناسب شدن درآمد پزشکان با محل خدمت‌شان در راستای ماندگاری پزشکان در مناطق محروم، گفت: بحث افزایش ماندگاری ارائه‌دهندگان خدمت در مناطق کمتربرخوردار نیاز به یک بسته جامع دارد و فقط با یکی دو قلم، کار حل نمی‌شود. این اقدام نیازمند بسته‌ای جامع است که آن را طراحی کردیم و حتما آن را به مجلس هم پیشنهاد می‌دهیم. البته هنوز به جمع‌بندی کامل نرسیده است. ما ابتدا باید آسیب‌شناسی کنیم که چرا ماندگاری کم است؟، چرا ۴۲ درصد متخصصین شما در پنج کلان‌شهر ساکن هستند؟ و چرا متخصصین بعد از اینکه طرح‌شان تمام می‌شود منطقه محروم را رها کرده و به کلان‌شهرها می‌آیند؟. باید این موارد را ارزیابی و آسیب‌شناسی کنیم و بعد هم یک بسته ماندگاری جامع تدوین کرده و در مجلس و دولت آن را دنبال کنیم. ما پیگیر هستیم تا هم این بسته جامع شود و هم اینکه در مجلس و دولت آن را پیگیری کنیم. البته ممکن است تمام آن محقق نشود، اما مقدار زیادی از آن قابل تحقق است. همه موارد آن هم مربوط به بحث‌های مالی نیست. ما امکانات زیادی در کشور داریم که می‌توانیم صرف این اقدام کنیم و نیاز به هزینه هم ندارد، اما تاکنون فکر جامعی برای بحث ماندگاری پزشکان انجام نشده است.