شناخت سبک زندگی

 ویدا علی نیا- انواع سبک زندگی کدام‌اند؟ مفهوم سبک زندگی از جمله مفاهيم علوم اجتماعی است که اخيرا بسيار مورد توجه قرار گرفته است. هزاران سال است که انسان‌ها کوشیده‌اند روش زندگی خود را بشناسند و مدیریت کنند و حتی دولت‌ها تلاش می‌کنند بر روی روش زندگی مردمان خود تأثیر بگذارند. اما تعریف سبک زندگی و مفهوم سازی در مورد آن، نسبتاً جدید است. روش زندگی از آن جهت اهمیت می‌یابد که می‌تواند به طور مستقیم بر سلامت فرد تاثیر بگذارد. فردی را تصور کنید که اهمیتی به تغذیه خود نمی‌دهد. ادامه چنین وضعیتی او را با اضافه وزن و مشکلات مربوط به آن رو به رو خواهد کرد.
تقریباً در اکثر تعریف‌های سبک زندگی می‌توان دو مفهوم را یافت که در تعریف سبک زندگی در نظر گرفته شده است؛ و در واقع هر دو مفهوم هم، به واژه «سبک» باز می‌گردد: اول، مفهوم وحدت و جامعیت و دوم، مفهوم تمایز و تفارق. به این معنی که سبک زندگی حاکی از مجموعه عوامل و عناصری است که کم و بیش به طور نظام‌مند با هم ارتباط داشته و یک شاکله کلی فرهنگی و اجتماعی را پدید می‌آورند. همین پیوستگی، اتحاد و نظام مندی این کُل را از کُل‌های دیگر متمایز می‌کند.
 وجود کلماتی همچون الگو، نظام مندی، کلیت، هویت و تمایز در بیانات اخیر رهبر فرزانه انقلاب نیز حاکی از همین مطلب است و به همین دلیل است که امروز از دو مدل و الگوی متمایز و متفاوت سبک زندگی اسلامی و غربی سخن می‌گوییم. واژگان مترادف سبک زندگی اسلامی: سبک زندگی شیعی، ارزشی، ایدئولوژیک، جهادی، انقلابی، دینی و تعابیر معادل سبک زندگی غربی: سبک زندگی اروپایی، مسیحی، آمریکایی و وسترنیزه می‌باشد، اما آن چه در تعریف‌های سبک زندگی، جلوه گر می‌شود آن است که این تعریف قرابت بسیاری با مفهوم هویت پیدا می‌کند، اما با این تفاوت که علاوه بر هویت، مناسبات و رفتار‌های عینی و واقعی زندگی را نیز شامل می‌شود و می‌توان مثال‌ها و مصداق‌هایی از زندگی واقعی را شاهد آورد که رهبر انقلاب نیز به بیش از بیست مورد از آن‌ها اشاره کردند.
طی دهه‌های اخیر اصطلاح سبک زندگی به یکی از اصطلاحات رایج در کتاب‌ها، مقالات، رسانه‌ها و حتی گفتگوهای روزمره تبدیل شده است.پزشکان از بیماریهای سبک زندگی حرف می‌زنند و برخی از بیماری‌ها – مانند سرطان ریه، سکته و بیماری عروق کرونر – را به سبک زندگی ما نسبت می‌دهند.سیاستمداران از سبک زندگی مردم حرف می‌زنند و در برخی کشورها که سیاست‌گذاری متمرکزتر است،‌ شکل مطلوبی از سبک زندگی را تعریف می‌کنند و از مردم می‌خواهند که به آن سبک نزدیک شوند.جامعه‌شناسان به سبک زندگی در گروه‌های مختلف جامعه می‌پردازند و تغییرات سبک زندگی مردم را در طول زمان بررسی می‌کند.فعالان بازاریابی و برندینگ هم از سبک زندگی مشتریان و مخاطبان حرف می‌زنند و می‌‌کوشند با تحقیق در مورد سبک زندگی گروه‌های هدف خود، محصولاتی بهتر عرضه کرده و کمپین‌های تبلیغاتی و برنامه‌های ترویجی (پروموشن) بهتری اجرا کنند.
سبک زندگی به عنوان الگوی کاری و الگوهای رفتاری و (بر پایه فردی) در فعالیت‌ها، نگرش‌ ها، علایق، ارزش‌ ها و تخصیص درآمد بیان می‌شود.همچنین بازتاب تصویر فردی و درک از خود است، روشی که آن‌ها خود را می‌بینند و بر این باورند که توسط دیگران دیده می‌شوند.سبک زندگی ترکیبی از انگیزه‌ ها، نیازها و خواسته‌ها است و عوامل موثر بر سبک زندگی عواملی چون فرهنگ، خانواده، گروه‌ های مرجع و طبقه اجتماعی میباشند.
شیوه زندگی یا سبک زیستن که منعکس‌کننده گرایش‌ها و ارزش‌های یک فرد یا گروه است عادات، نگرش‌ها، سلیقه‌ها، معیارهای اخلاقی، سطح اقتصادی و … که باهم طرز زندگی کردن فرد یا گروهی را می‌سازند.سبک‌های زندگی مجموعه‌ای از طرز تلقی‌ها، ارزش‌ها، شیوه‌های رفتار، حالت‌ها و سلیقه‌ها در هر چیزی را در برمی‌گیرد موسیقی عامه، تلویزیون و آگهی‌ها همگی تصورها و تصویرهایی بالقوه از سبک زندگی فراهم می‌کنند سبک زندگی فرد اجزای رفتار شخصی او نیست لذا غیرمعمول نیستند بیشتر مردم معتقدند که باید سبک زندگی‌شان را آزادانه انتخاب کنند.در بیشتر مواقع مجموعه عناصر سبک زندگی در یک‌جا جمع می‌شوند و افراد در یک سبک زندگی مشترک می‌شوند به نوعی گروه‌های اجتماعی اغلب مالک یک نوع سبک زندگی شده و یک سبک خاص را تشکیل می‌دهند سبکی شدن زندگی با شکل‌گیری فرهنگ مردم رابطه نزدیک دارد مثلاً می‌توان شناخت لازم از افراد جامعه را از سبک زندگی افراد آن جامعه بدست آورد.