سیاست
آمریکا پس از چهار سال از خروج برجام، همچنان بر همان ریل سابق حرکت میکند و به دلیل عدم تصمیمگیری و اختلاف میان دولتمردان خود، رسیدن به توافق در مذاکرات وین را با چالش روبرو کرده است. برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام، پس از حدود ۲۰ ماه مذاکرات فشرده میان ایران و کشورهای ۱+۵، در ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئن ۲۰۱۵) به دنبال تفاهم هستهای لوزان، در وین اتریش به امضا رسید و در دی ماه همان سال به مرحله اجرا درآمد. این توافقنامه در شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد حمایت قرار گرفت و با صدور قطعنامه ۲۲۳۱، رسما الزامآور شد. بر این اساس مقرر شد آمریکا در قبال عمل به تعهدات ایران در «برجام»، تحریمهای اعمال شده علیه جمهوری اسلامی ایران را لغو کند. اما به رغم متعهد بودن ایران به تعهدات خود در برجام، آمریکا از پایبندی به این توافقنامه سر باز زد و پس از نقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، دونالد ترامپ رئیس جمهور جمهوریخواه آمریکا در روز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ رسماً از برجام خارج شد و بازگشت تحریمها به صورت گذشته را اعلام کرد. در پی خروج آمریکا از برجام، سه کشور اروپایی عضو برجام به جای محکوم کردن این دولت برای نقض معاهده بینالمللی، آن را بیتأثیر خوانده و از این اقدام ابراز تاسف کردند. جمهوری اسلامی ایران یک سال پس از خروج آمریکا از برجام و گفتوگو با کشورهای عضو برجام، سرانجام در ۱۸ اردیبهشت ۹۸ رویکرد تازهای اتخاذ کرد و تصمیم گرفت به میزان پایبندی کشورهای باقیمانده در برجام، به این توافقنامه پایبند باشد. بر همین اساس، شورای عالی امنیت ملی با انتشار بیانیهای خطاب به کشورهای عضو برجام تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف میکند. گام اول؛ توقف فروش ذخایر اورانیوم غنیشده و ذخایر آب سنگین دولت جمهوری اسلامی ایران در اولین گام کاهش تعهدات برجامی خود، در نامهای خطاب به کشورهای عضو برجام اعلام کرد که رعایت داوطلبانه محدودیتهای قبلی در نگهداری ذخائر اورانیوم غنی شده و ذخائر آب سنگین را متوقف خواهد کرد و به کشورهای مزبور ۶۰ روز زمان داد تا تعهدات خود به ویژه در حوزه های بانکی و نفتی را عملیاتی کنند. در غیر اینصورت ایران مرحله به مرحله اجرای اقدامات داوطلبانه بیشتری را در چارچوب برجام و به استناد بندهای ۲۶ و ۳۶ آن متوقف خواهد کرد. گام دوم؛ عبور از غنیسازی ۳.۶۷ پس از گذشت ۶۰ روز اولین گام کاهشی ایران در عمل به تعهدات خود در برجام، علی ربیعی سخنگوی وقت دولت در ۱۶ تیر ۱۳۹۸ در یک نشست خبری با حضور عباس عراقچی عضو تیم مذاکرهکننده و بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی، از اجرای گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران خبر داد اعلام کرد: امروز از مرز ۳.۶۷ درصد اورانیوم غنی شده عبور کردیم و مبنای غلظت بر اساس نیاز ما خواهد بود. گام سوم؛ لغو محدودیتهای تحقیق و توسعه گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران نیز پس از گذشت ۲ ماه از گام سوم به اجرا رسید؛ حسن روحانی رئیس جمهور سابق، ۱۳ شهریور ماه ۹۸ در پایان جلسه سران قوا اظهار داشت: در گام سوم سازمان انرژی اتمی موظف است در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است، بلافاصله شروع کند و تمام تعهداتی که در زمینه تحقیق و توسعه در برجام مد نظر بوده را کنار بگذارد و شاهد گسترش در حوزه تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفیوژهای جدید و هر آنچه که برای غنیسازی نیاز داریم را سازمان انرژی انجام دهد و شاهد سرعت عمل در این زمینه باشیم.