زمان طلایی در نیویورک

 مشاور سیاسی رئیس‌جمهور از سفر سه‌شنبه «مسعود پزشکیان» به نیویورک خبر داد. مهدی سنایی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: رئیس‌جمهور سه‌شنبه بعد زدن زنگ اول مهر عازم نیویورک خواهد شد و صبح چهارشنبه بوقت محلی(عصر به وقت تهران) در صحن سازمان ملل سخنرانی خواهد داشت.
وی در پایان مطلب خود آورده است: ایشان دیدار و رایزنی‌هایی نیز با رؤسای کشورهای مختلف و دبیرکل سازمان ملل و نشست‌هایی با اندیشکده‌ها، برخی مجامع و ایرانیان مقیم نیز خواهد داشت.
چرا حضور در نیویورک مهم است
مجمع عمومی سازمان ملل در تمام ۷۹ دوره گذشته خود، با توجه به شرایط جهان، از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. اهمیتی که حضور مقامات عالی جهان از کشورهای مختلف با تمام اختلاف‌نظرها و حتی تنش‌های نظامی و سیاسی متعدد، فرصتی است که جهان به گفت‌وگو می‌دهد تا راهی متفاوت‌تر از نزاع برای حل معضلات یا راهی تازه‌تر برای رسیدن به درک و همکاری مشترک برگزینند. این نشست هر سال بیشترین تمرکز رسانه‌ای را با حضور هزاران رسانه و خبرنگار به خود اختصاص می‌دهد. دو فرصتی که برای ایران، فراهم است تا با استفاده از آن‌ها بتواند از حقوق خود دفاع و از ظلم رفته بر خود سخن بگوید. تیم دیپلماتیک همراه رئیس‌جمهور با تمام محدودیت‌هایی که آمریکا پیش و در حین سفر برای هیات ایرانی تدارک دیده می‌تواند از دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای به منظور جلب توجه افکار عمومی جهان بهره برده و از این فرصت برای انتقال آنچه ایران در جنگ ۱۲ روزه با آن روبرو بود استفاده کند. ساخته شدن تصویری متفاوت از آنچه رسانه‌های جریان اصلی و اغلب وابسته به اسرائیل آن را ساخته‌اند، می‌تواند بخشی از ماموریت هیات ایرانی در نیویورک باشد تا تصویری نزدیک به واقعیت به دوربین‌های بی‌شمار موجود مخابره شود.
حضور در نشست‌ها و کمیته‌های تخصصی برگزار شده در حاشیه نشست مجمع عمومی دیگر ابزاری است که هیات ایرانی با بهره‌گیری از آن می‌تواند مواضع ایران در حوزه‌های مختلف به ویژه مقابله با تروریسم، صلح و امنیت بین‌المللی و منطقه‌ای را منعکس کرده و ایده‌های خود برای دستیابی به امنیت درون‌زا در غرب آسیا را به اشتراک گذارد و از این رهگذر نشان دهد که بازیگری مسئول در نظام بین‌الملل است و نه تهدیدی که بنیامین نتانیاهو آن را علیه صلح جهانی ساخته است.
این حضور همچنین، عرصه تشریح و تصریح دوباره ایران از جنایات رفته بر مردم غزه و فلسطین خواهد بود و به نظر می‌رسد در این دوره از مجمع، مسیر رسیدن به اجماعی جهانی علیه رژیم اسرئیل بیش از هر زمان دیگری فراهم است. حضور مقامات ارشد و سران کشورهای منطقه هم فرصتی مغتنمی برای مرور محورهای مهم در روابط دو جانبه و تثبیت تعهدات در حوزه‌های مختلف اقتصادی، حمل و نقل و انرژی باشد.
باید از فرصت محدود حضور در سازمان ملل به‌عنوان یک «زمان طلایی» بهره گرفت
«بهزاد احمدی» استاد دانشگاه تهران و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که از فرصت حضور رئیس‌جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل چگونه باید استفاده کرد، گفت: مهمترین موضوع در این شرایط رسیدن به درک درستی از بازگشت قطعنامه‌هاست. در این زمینه نگاه به اسنپ‌بک نباید صرفاً به معنای بازگشت تحریم‌ها تحلیل شود، بلکه باید با نگاه خطر بازگشت به ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد به‌عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی به آن نگریست؛ موضوعی که می‌تواند بهانه خوبی به اروپا و آمریکا یا اسرائیل برای تشدید فشارها یا ماجراجویی علیه ایران بدهد. چنین وضعیتی برای کشور نه صرفا از منظر اقتصادی بلکه از منظر روانی، سیاسی، و امنیتی پیامدهای متعددی دارد و برای جلوگیری از آن باید از انگاره تحریم صرف بیرون آمده و به این بیانیدیشیم که مانع چنین اتفاقی شویم. بنابراین لازم است ایران یک ابتکار دیپلماتیک داشته باشد و فعال عمل کرده و از این فرصت محدود به‌عنوان یک «زمان طلایی» بهره گیرد.
احمدی افزود: اگر تصمیم نظام بر این است که از اسنپ‌بک و بازگشت قطعنامه‌ها جلوگیری کند؛ باید رئیس‌جمهور با یک بسته پیشنهادی مشخص، جامع و مبتنی بر شناخت کامل پیامدها به نیویورک برود؛ صرف رایزنی و مذاکره برای مذاکره یا تکرار مواضع گذشته کافی نیست. داشتن طرح عملی و پویا و کنش‌مندانه شرط موفقیت است و اینکه چنین طرحی چه باید باشد، چه ابعادی داشته باشد و سقف و کف آن چیست، باید از سوی دولت و بدنه‌ای که به آمارها و داده‌های کشور و جامعه آگاهی و دسترسی دارند تعیین شده و چنین بسته‌ای آماده شود.
وی درباره میزان اجرایی شدن تحریم‌ها و قطعنامه‌ها علیه ایران از سوی چین و روسیه گفت: درباره این موضوع دو نکته وجود دارد؛ نخست آن‌که در سال‌هایی که ما ذیل همان قطعنامه‌ها بودیم، چین و روسیه علناً اعلام نمی‌کردند قطعنامه‌ها را قبول ندارند. دوم آن‌که چین و روسیه ارزش و کارکرد سازمان ملل یا رژیم منع گسترش تسلیحات هسته‌ای را نفی نمی‌کنند چون ارزش و اعتبار خود را زیر سوال می‌برند. آنها به‌دلیل منافع خود تمایل دارند نظم بین‌المللی و نهادهایش حفظ شود. باید توجه داشت که عاملی که در حال تضعیف سازمان ملل است، بیشتر خود آمریکا است و طبیعتاً چین و روسیه تمایل ندارند پیرو آن مسیر شوند.
خروج از NPT بحث ها و فرایندهای حقوقی مفصل و پیچیده ای دارد و پیام ساده آن، تغییر دکترین هسته ای ایران است؛ برداشت جهانی این می‌تواند باشد که ایران به بمب دست یافته یا خواهد یافت حال آنکه در واقعیت چنین اتفاقی رخ نداده است.
شخص آقای پزشکیان باید حتماً با پیشنهاد یک بسته کنش‌مند، ابتکار عمل دیپلماتیک را در دست بگیرند احمدی ادامه داد: این‌که اما آیا چین و روسیه قطعنامه‌ها را به شدت و حدت غرب اجرا می‌کنند یا نه موضوع دیگری است، این دو کشور از ایران حمایت می‌کنند و طبعا میزان اجرای آن فرق خواهد داشت اما نباید حمایت آنها را به‌عنوان عامل تسلی‌بخش تلقی کنیم که همه پیامدها را بی‌اثر می‌سازد. اگر ایران به وضعیتی بازگردد که ذیل فصل هفتم منشور قرار گیرد، کمیته‌ای تشکیل خواهد شد که کشورها باید به آن گزارش دهند.
وی با اشاره به اینکه ابعاد روانی و اجتماعی تحریم‌ها فراتر از آثار مستقیم اقتصادی است؛ گفت: این ابعاد نه‌تنها بر مردم ایران اثر می‌گذارد، بلکه شرکای تجاری ایران را نیز متاثر می‌کند. حتی شرکت‌هایی که هم‌اکنون با ایران همکاری می‌کنند، در صورت احساس بازگشت به ذیل فصل هفتم و نبودنِ درک حقوقی کامل از شرایط آینده، ممکن است فعالیت خود را متوقف کنند؛ این توقف فعالیت این شرکت‌ها و بازگشت مجدد آن‌ها هزینه‌های اضافی برای ایران در پی دارد. از نظر اقتصادی، این می‌تواند با افزایش تورم نسبی همراه باشد. به‌طور خلاصه، تأثیرات روانی بر شرکای بین‌المللی کار کردن با ایران را دشوار می‌سازد و در داخل نیز اثرات روانی (که گاهی قوی‌تر از بعد واقعی‌اند) قابل مشاهده است.
احمدی تصریح کرد: بنابراین دولت و شخص آقای پزشکیان باید حتماً با پیشنهاد یک بسته ابتکاری و کنش‌مند، ابتکار عمل دیپلماتیک را در دست بگیرند. مذاکره‌های دولت تاکنون نتیجه‌ای نداشته‌اند و تاخیرِ بیشتر به‌خودی‌خود راه‌حل نیست، ممکن است هدف از این سیاست آماده‌سازی‌های نظامی یا هدف مشخص دیگری باشد؛ اما با توجه به شرایط موجود، بهترین راه جلوگیری از وقوع اسنپ‌بک و بازگشت تحریم‌ها و ممانعت از افزایش تنش است.