افزايش توان پالايشي کشور و پرهيز از خام‌فروشي در دستور کار دولت‌سيزدهم

 افزايش ظرفيت پالايشي ايران با هدف جلوگيري از خام فروشي و تحقق خودکفايي در تامين سوخت در دستور کار قرار گرفته و آن‌گونه که وزير نفت اعلام کرده تا چهار سال آينده ظرفيت پالايشي ايران به 3.5 ميليون بشکه در روز افزايش خواهد يافت.  
صنعت پالايش به عنوان يکي از حلقه‌هاي مياني زنجيره ارزش در صنعت نفت، مي‌تواند علاوه بر تامين نياز داخل به سوخت، ارزش افزوده بالاتر و درآمد بيشتري براي کشور به همراه داشته باشد.  
با اين حال در زمان‌هايي، توجه به پالايشگاه‌سازي مورد غفلت قرار گرفت. همين موضوع باعث شد تا واردات بنزين همواره انجام شود و حتي در مواردي اين نقطه ضعف، به حربه‌اي براي تحريم ايران نيز تبديل شد.  
به تدريج اما افزايش ظرفيت پالايشي کشور با ساخت طرح‌هاي مختلف انجام شد. ايران در 20 سال گذشته توانست با اجراي طرح‌هاي مختلف پالايشي، ظرفيت توليد خود را از 1.5 ميليون بشکه در سال 80 به 2.2 ميليون بشکه در سال 1400 برساند که نشان‌دهنده رشدي 46 درصدي در اين زمينه است.
با اجراي اين طرح‌ها، ايران نه تنها در توليد بنزين خودکفا شد بلکه توانست در شرايط تحريم به صادرکننده اين سوخت استراتژيک تبديل شود.
حتي در موردي خاص، در يک روز از تيرماه، مصرف بنزين به بالاي 100 ميليون ليتر در روز رسيد که اين روند مي‌تواند دوباره مختل شود زيرا پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد که با کنترل کرونا و رفع محدوديت‌ها، مصرف بنزين در کشور افزايش خواهد داشت.  
اين در شرايطي است که ظرفيت توليد بنزين ايران حدود 110 ميليون ليتر در روز است و اگر مصرف بنزين به بالاي 100 ميليون ليتر برسد صادرات آن متوقف خواهد شد.  
بنابراين آنگونه که وزير نفت پيش از اين نيز تاکيد کرده، ظرفيت پالايش نفت و ميعانات گازي بايد افزايش پيدا کند و پيش‌بيني مي‌شود که ظرفيت پالايشي کشور در 4 سال آينده، حدود يک و نيم برابر افزايش پيدا کند و توليد فعلي 2.2 ميليون بشکه در روز به سه و نيم ميليون بشکه در روز برسد.
جواد اوجي در ادامه با اشاره به اينکه هشت سرمايه گذار آمادگي ساخت پتروپالايشگاه‌ها را دارند، گفت که به همين منظور، مجوز اعطاي تنفس خوراک براي حدود يک ميليون و 500 تا يک ميليون و 600 هزار بشکه صادر شده است. موضوعي که با توجه به قوانين فعلي بسيار سخت خواهد بود.
علاوه بر برنامه ساخت پتروپالايشگاه ها، ساخت پالايشگاه هاي سيراف با خوراک ميعانات گازي نيز در جريان است.  
همچنين طرح هاي ديگري مانند پالايشگاه آناهيتا، پالايشگاه قشم و ... نيز در کشور سال ها است که تعريف شده  و با اجراي همه آنها ظرفيت پالايشي کشور به 3.5 ميليون بشکه در روز مي رسد.   ظرفيتي که علاوه بر افزايش توان ايران در توليد نفت و ميعانات گازي، امکان گسترش بازارهاي صادراتي را نيز فراهم خواهد کرد. به گزارش ايرنا، همزمان با خروج يک جانبه آمريکا از برجام، صادرات نفت ايران و به دنبال آن درآمدهاي ارزي با کاهش رو به رو شده بود اما صادرات فرآورده‌هاي نفتي توانست تا حد زيادي از اين کاهش درآمد را جبران کند.
صادرات فرآورده‌هاي نفتي فرصتي است که مي‌تواند علاوه بر افزايش درآمدهاي ارزي، امکان حضور فعال ايران در مناسبات منطقه‌اي را فراهم کند.