بحران کم آبي دامن استان هاي خشک را گرفت

 سال هاست که در بسياري از شهرهاي کشور هشدار کم آبي و خشکسالي داده مي شود و امسال با کاهش شديد بارندگي ها اين موضوع در حال تحقق است.
متاسفانه کمبود بارش ها در سال گذشته مشکلات عديده‌اي را براي کشور به وجود آورده است، با توجه به ميزان منابع آب و سرانهٔ مصرف، ايران از جمله کشورهايي است که در گروه کشورهاي مواجه با کمبود فيزيکي آب قرار دارد.
اين گروه شامل کشورهايي است که در سال 2025 با کمبود فيزيکي آب مواجه هستند. اين بدان معناست که حتي با بالاترين راندمان و بهره‌وري ممکن در مصرف آب، براي تأمين نيازهايشان آب کافي در اختيار نخواهند داشت،حدود 25 درصد مردم جهان از جمله ايران مشمول اين گروه است.
304شهر ايران با کمبود آب دست و پنجه نرم مي کنند
طبق گفته مسئولان براي رفع کمبود آب هشت هزار و 405 روستا و برخي از شهرهاي ايران با تانکر آبرساني انجام مي‌گيرد.
اين در حالي است که بخش خانگي و کشاورزي در استفاده همچنان با اسراف در مصرف رو به رو هستند و هشدارها هنوز هم در فرهنگ استفاده صحيح آنطور که بايد اثر گذار نبوده است.
حميدرضا جانباز، مديرعامل شرکت آب و فاضلاب و حميدرضا کشفي، سخنگوي شرکت آب و فاضلاب کشور از بحراني شدن وضعيت کم‌آبي بي‌سابقه کشور خبر داد.
او گفت:در قياس با سال پيش در شش حوزه آبريز کشور حدود 52 درصد بارش‌ها کاهش پيدا کرده است.
به گفته اين مقام مسئول بيشترين کاهش بارش‌ها در حوزه شرق و مرکز فلات ايران با 53 درصد و کمترين کاهش بارش‌ها در شمال غرب و حوزه آبريز درياچه اروميه 13 درصد بوده است.
در اين ارتباط اما بايد به اين موضوع هم اشاره کرد که سطح آب درياچه اروميه با وجود کم بودن کاهش بارندگي پايين آمده است.
به گفته مديرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور، گرماي شديد امسال سبب افزايش مصرف بي‌رويه آب شده است.
کولرها در مرکز کشور، 11 درصد آب مصرف مي کنند
او گفت کولرها در مرکز فلات ايران طي ماه‌هاي گرم سال حدود 11 درصد آب مصرفي را به خود اختصاص مي‌دهند.
آنچه که اين مقام ايراني به آن اشاره‌اي نکرده پايين آمدن سطح آب سفره‌هاي زيرزميني است که به گفته کارشناسان يکي از عوامل خشکسالي و کم‌آبي در کشور است. در نتيجه استفاده بي‌رويه از آب، به ويژه در بخش کشاورزي، سطح آب سفره‌هاي زيرزميني پايين آمده است. حدود 50 درصد از منابع آبي ايران در سفره‌هاي زيرزميني قرار دارند.
اما متاسفانه اين پايان ماجرا نيست، متاسفانه کاهش شديد بارندگي در کشور ورودي سدها را هم خالي کرده به طوري که ورودي آب سدهاي کشور نسبت به سال گذشته 60 درصد کاهش بارندگي به ثبت رسيده است.
چشم 500 شهر به منابع آبي سدهاست
حميدرضا جانباز، مديرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد و انرژي گروه اقتصادي باشگاه خبرنگاران جوان گفت:تامين آب شرب حدود 500 شهر وابسته به منابع آب سدها هستند و ميزان ورودي آب سدها در امسال نسبت به متوسط سال گذشته 60 درصد و ميزان حجم آب سدها هم 34 درصد کاهش داشته است.
جانباز افزود: در برخي از استان‌ها تابستان امسال وضعيت سختي ايجاد خواهد شد.
مدير عامل آب و فاضلاب کشور اضافه کرد:بر اساس ارزيابي‌هاي کنون، در سال 1400 بيش از 300 شهر در معرض تنش آبي هستند و از ميان اين تعداد 101 شهر در وضعيت قرمز تامين آب قرار دارند.
جانباز بيان کرد:در تابستان امسال هشت هزار و 405 روستا توسط ناوگان سيار آبرساني مي‌شوند.
کاهش بارندگي در کشور به حدي رسيده است که اوضاع در برخي از استان هاي کشور بخصوص سيستان و بلوچستان وخيم است به طوري که در برخي از شهرهاي اين استان آب شرب نيست.
  وضعيت برخي از شهرهاي کشور وخيم است
حميدرضا کشفي، سخنگوي شرکت آب و فاضلاب کشور در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد و انرژي گروه اقتصادي باشگاه خبرنگاران جوان گفت: هشت هزار و 405 روستا با تانکر آبرساني مي شود.
او ادامه داد:اين عدد در سال گذشته پنج هزار و500 روستا بوده و حدود سه هزار روستاي جديد به شمار روستاهايي که با تانکر آبرساني مي‌شدند افزوه شده است.
باتوجه به نقشه هاي هواشناسي، کارشناسان از کمبود بارش در سال گذشته هشدار داده بودند به طوري که متاسفانه علي رغم توصيه و کمبود بارش ها وزارت نيرو هيچ اقدامي براي بارورسازي ابرها انجام نداده است و در حال حاضر کشور با بحران بي آبي دست و پنجه نرم مي کند.
خشکسالي و عواقب آن تهديدي براي امنيت غذايي است. طبق پيش بيني ها و شواهد موجود، امسال در ايران سالي کم آب و کم بارش را شاهد هستيم ميزان بارش‌ها در کشور طي سال آبي زراعي جاري نسبت به‌مدت مشابه در سال گذشته 50 درصد کمتر گزارش شده است.
وضعيت کنوني ايجاب مي کند که بر اساس سياست هاي کلي اسناد بالا دستي مانند برنامه ششم، اقدامات موثري در جهت مديرت اين بحران احتمالي صورت بپذيرد.
در شرايط بحراني مي­ توان تلاش کرد همه چيز را تا حدودي به روز اول برگرداند اما در ورشکستگي ديگر امکان بازگشت به شرايط اول امکان ندارد. بنابراين بايد بپذيريم در ورشکستگي آبي سازگاري با طبيعت از احياي آن ضرورت بيشتري مي­ يابد.
کسي که به بحراني بودن شرايط اعتقاد دارد همه منابع و اهتمام خود را صرف برگرداندن شرايط به حالت قبل مي‌کند اما کسي که از ورشکستگي آبي صحبت مي‌کند، ابتدا مي‌پذيرد که بازگشت‌پذيري و احيا پذيري به‌طور کامل ممکن نيست بنابراين بخشي از تمرکز خود را روي احيا و بخش ديگر را روي سازگاري با شرايط مي‌گذارد.
بيشتر آب‌هاي زير زميني ايران مصرف شده اند و در آينده‌اي نزديک اگر با اين بحران مقابله نشود، اثرات منفي از خود بجاي مي‌گذارد، نياز است تا هر چه سريع‌تر براي مقابله با کم آبي راه حل‌ها و تدابيري انديشيده شود؛ بيشتر سد‌ها و تالاب‌هاي ايران در معرض خشکسالي هستند.
آب هدر رفته را به جوي برگردانيم
ايران با وجود بحران آبي پيش رو، اما هدررفت زيادي را در روند انتقال و توزيع آب دارد و براي تامين آن دست به دامان منابع زيرزميني شده است و آنقدر اين بهره برداري افزايش پيدا کرده است که شاهد فرونشست زمين و از دست رفتن منابع ذخيره‌اي آب يکي بعد از ديگر هستيم.
در کنار مصرف بي رويه آب نبايد بازچرخش آن را فراموش کنيم به ويژه در بخش کشاورزي که قاتل اصلي آب محسوب مي‌شود و مي‌توان فاضلاب تصفيه شده را براي آبياري به کار گرفت و تاکنون محدوديت چنداني براي استفاده از اين روش مشاهده نشده است.
  کاهش 267 ميليون متر مکعبي ذخاير آب در مخازن سدها
محمد شهرياري، مدير دفتر بهره‌برداري از تاسيسات آبي و برق‌آبي شرکت آب منطقه‌اي تهران اظهار مي کند: در فروردين امسال در حوزه عملکرد استان تهران بي‌سابقه‌ترين و کم بارش‌ترين ماه در طول 53 سال گذشته را شاهد بوده‌ايم.
شهرياري با بيان اينکه از ابتداي سال آبي جاري تا کنون، ورودي سدها با کاهش 30 درصدي مواجه بودند، افزود: شرايط حاکم در فصل آبگيري سدهاي استان، اثر مستقيم روي حجم آب قابل تامين و مورد نياز در بخش‌هاي شرب، کشاورزي و صنعت و همچنين ميزان توليد برق داشته و لزوما متناسب با ميزان کاهش منابع آب در سدها، کاهش تامين آب و همچنين کاهش توليد برق را شاهد خواهيم بود.
وي با تاکيد بر اينکه در حال حاضر مخازن سدهاي تهران 267 ميليون مترمکعب نسبت به روز مشابه سال گذشته کاهش ذخيره دارند، عنوان کرد: اين کاهش ذخيره موجب کاهش توليد نيروگاه‌هاي برق‌آبي تهران شده است، به‌طوري که در سال گذشته برنامه‌ريزي توليد در نيروگاه‌هاي تحت پوشش بر مبناي حجم ذخيره آب 1086 ميليون مترمکعبي صورت پذيرفته بود، در حالي که امسال برنامه‌ريزي ما جهت توليد انرژي برق‌آبي بر اساس حجم 819 ميليون متر مکعب است.  اين مقام مسئول با تاکيد بر اينکه آمار بارندگي از ابتداي سال آبي جاري تاکنون 284 ميلي‌متر بوده است که در مقايسه با 457 ملي‌متر مدت مشابه سال آبي گذشته، با کاهش 38 درصدي ميزان بارندگي‌ها مواجه هستيم، گفت: بر اساس جلسات و برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته با شرکت آب و فاضلاب تهران، تلاش بر اين است که با همراهي و همکاري شهروندان تا انتهاي شهريورماه نياز آب شرب تهران را با کمترين مشکل تامين کنيم که طبيعتا به همان نسبت توليد برق از نيروگاه‌هاي تحت پوشش نيز خواهيم داشت.
مدير دفتر بهره‌برداري از تاسيسات آبي و برق‌آبي شرکت آب منطقه‌اي تهران در پايان با اعلام اين هشدار که با توجه به روند شديد کاهش ورودي‌ها با کمبود جدي منابع آبي در ماه‌هاي آتي بخصوص در فصل پاييز مواجه خواهيم شد، خاطرنشان کرد: از همه شهروندان درخواست مي‌شود که صرفه‌جويي و مصرف بهينه آب را همواره مدنظر داشته باشند تا بتوانيم بر اساس برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده در تابستان امسال و روزهاي اوج مصرف آب، مشکلي به جهت تأمين مطمئن و پايدار آب نداشته باشيم. مساله آب در ايران بحراني ماندگار است. مساله­اي که چون اسم و برچسب بحراني به آن خورده، محکوم است به بحراني ماندن. مساله­اي که نسل­هاي بعد معلوم نيست چه بلايي سرشان مي آيد.
  شهرهاي جنوبي در تسخير بي آبي
متاسفانه اوضاع و احوال خوزستان هم مطلوب نيست به طوري تنش آبي از يک سو و طرفي ديگر حق آبه آن هم پرداخت نشده است. به طوري که فراز رابعي، معاون سازمان آب و برق خوزستان در تابستان امسال تامين حقابه زيست محيطي و حقابه کشاورزي، به طور کامل امکان پذير نيست.