رشد تجديدپذيرها جوابگوي تقاضا براي برق نيست

آژانس بين المللي انرژي IEA در گزارشي اعلام کرد تقاضاي جهاني براي برق سريعتر از ظرفيت تجديدپذيرها رشد مي‌کند و توليد برق بيشتر با استفاده از سوختهاي فسيلي را ايجاب خواهد کرد.
اين آژانس در گزارش «بازار برق نسخه نيمه سال 2021» خود پيش بيني کرد مصرف برق پس از اين که در سال 2020 تحت تاثير محدود شدن فعاليت صنعتي به دليل همه گيري کوويد 19 حدود يک درصد کاهش پيدا کرد، تحت تاثير احياي اقتصادهاي جهان، در سال 2021 حدود پنج درصد و در سال 2022 چهار درصد رشد خواهد کرد.
تقريبا نيمي از اين افزايش با سوزاندن سوختهاي فسيلي به خصوص زغال سنگ تامين خواهد شد که در نتيجه، انتشار دي اکسيد کربن از اين صنعت را افزايش داده و در سال 2022 به رکورد بالايي مي رساند. آژانس بين المللي انرژي تقاضاي قوي در منطقه آسيا اقيانوسيه به خصوص چين و هند را پيش بيني کرد.
با حرکت جامعه جهاني در مسير کاهش آلودگي، تجديدپذيرها به سرعت رشد مي کنند اما گزارش آژانس بين المللي انرژي نشان مي دهد که اگر انرژي پاکتر قرار باشد با تقاضا همگام بماند، فرآيند مذکور بايد شتاب بيشتري پيدا کند.

نفت سنگين ايران گران شد
 جديدترين گزارش ماهانه اوپک نشان داد قيمت نفت سنگين ايران ماه ميلادي گذشته 7.4 درصد رشد ماهانه داشته است.
قيمت نفت سنگين ايران در ماه ژوئن به 71 دلار و 68 سنت در هر بشکه رسيد که در مقايسه با 66 دلار و 72 سنت در ماه مه، چهار دلار و 96 سنت معادل 7.4 درصد افزايش نشان داد.
ميانگين قيمت نفت سنگين ايران از ابتداي سال 2021 تاکنون 63 دلار و 63 سنت در مقايسه با 37 دلار و 68 سنت در مدت مشابه سال 2020 بوده است.
ارزش سبد نفتي اوپک در ژوئن به 71 دلار و 89 سنت در هر بشکه رسيد که بالاترين ميانگين ماهانه اين شاخص از اکتبر سال 2018 به اين طرف بود و در مقايسه با 66 دلار و 91 سنت در مه، چهار دلار و 98 سنت معادل 7.4 درصد افزايش داشت.
ميانگين ارزش سبد نفتي اوپک از ابتداي سال 2021 تاکنون 63 دلار و 85 سنت در هر بشکه بوده که 24 دلار و 64 سنت معادل 62.9 درصد افزايش در مقايسه با 39 دلار و 20 سنت در مدت مشابه سال 2020 نشان مي دهد.
طبق گزارش منابع ثانويه، توليد نفت اوپک متشکل از 13 کشور در ژوئن به 26.03 ميليون بشکه در روز رسيد که 0.59 ميليون بشکه در روز در مقايسه با ماه مه افزايش داشت.
توليد نفت در عربستان سعودي، امارات متحده عربي، آنگولا، ايران و کويت افزايش پيدا کرد اما در عراق، نيجريه و گابن عمدتا کاهش داشت. توليد نفت ايران 33 هزار بشکه در روز افزايش داشت و به 2.470 ميليون بشکه در روز رسيد.

منابع نفتي قابل برداشت ايران و جهان آب رفت
 برآوردهاي شرکت تحقيقاتي ريستاد انرژي نشان مي دهد منابع نفتي قابل برداشت جهان 9 درصد کاهش پيدا کرده است.
هر سال و پس از انتشار گزارش آماري شرکت بريتيش پتروليوم (BP)، شرکت ريستاد انرژي ارزيابيهاي خود را منتشر مي کند تا مقايسه مستقل، محکم و روشني از ميزان تغيير چشم انداز انرژي در سال پيش فراهم کند. گزارش سال 2021 شرکت ريستاد انرژي از افت ميزان منابع نفت قابل برداشت جهان حکايت دارد اما از سوي ديگر نشان مي دهد توليد و مصرف نفت مي تواند با اهداف اقليمي همتراز شود.
ريستاد انرژي اکنون مجموع منابع نفتي قابل برداشت جهان را 1725 ميليارد بشکه برآورد مي کند که کاهش قابل ملاحظه اي در مقايسه با 1903 ميليارد بشکه در سال گذشته نشان مي دهد. از اين ميزان نفت که نشان مي دهد از نظر تکنيکي چه ميزان نفت در آينده قابل استخراج است، حدود 1300 ميليارد بشکه به حد کافي سودآور هستند تا پيش از سال 2100 با قيمت 50 دلار در هر بشکه نفت برنت توليد شوند.
پِر مگنوس نيسوين، مدير بخش تحليل ريستاد انرژي در اين باره گفت: در چنين سناريويي توليد جهاني نفت و مايعات گاز مايع تا سال 2050 به پايين 50 ميليون بشکه در روز کاهش پيدا مي کند. اکتشاف، توسعه، پالايش و مصرف اين ميزان نفت قابل استخراج از نظر تجاري به انتشار گازهاي گلخانه اي کمتر از 450 گيگا تن در فاصله اکنون تا سال 2100 منجر مي شوند.
بازبيني امسال منابع نفتي قابل برداشت جهان بر مبناي منابع مدل گذاري شده در سطح چاه به جاي سطح ميدان بوده است. اين رويکرد پرجزييات تر 178 ميليارد بشکه از محاسبات کم کرده است زيرا با ميزان اطلاعات جديدي که گردآوري شده،  سطح مطمئن براي نرخ کاهش افزايش پيدا کرده است.
گزارش جديد ريستاد انرژي شامل بازبيني ذخاير قطعي است. ريستاد انرژي از مجموعه احتمالات محافظه کارانه استوارتري در مقايسه با گزارشهاي رسمي مقامات استفاده کرده است. در ميان يافته هاي ديگر، اختلافات قابل توجهي ميان اعضاي اوپک در خصوص طول عمر ذخاير قطعي ديده شد که از پايين 10 سال براي بعضي از اعضا تا حدود 20 سال براي عربستان سعودي و امارات متحده عربي متغير بود.
از نظر حجم قطعي منابع قابل برداشت که براي توليدکنندگان غيراوپک کاهش داده شد، منابع قابل برداشت در آمريکا 30 ميليارد بشکه نسبت به برآورد سال گذشته کاهش داده شده و اکنون 214 ميليارد بشکه برآورد شدند. دومين کاهش بزرگ مربوط به چين بود که منابع قابل برداشت 50 ميليارد بشکه برآورد شد و 26 ميليارد بشکه نزول پيدا کرد. رتبه سوم به مکزيک رسيد که منابع نفت قابل برداشتش با 12 ميليارد بشکه کاهش، 26 ميليارد بشکه برآورد شد. عمده اين بازبيني به دليل کم شدن احتمال حفاري نفت شيل به دليل پيچيدگي جغرافيايي و ضرورت کمپينهاي اکتشاف گسترده و بهبود فناوريهاي شکاف هيدروليکي بود.
منابع قابل برداشت باقي مانده کشورهاي اوپک به ميزان 53 ميليارد بشکه کاهش داده شد و 741 ميليارد بشکه برآورد شد. ايران و عربستان سعودي بزرگترين بازبيني را داشتند و منابع قابل برداشت هر کدام 11 ميليارد بشکه کاهش پيدا کرد و منابع عربستان سعودي 288 ميليارد بشکه و حجم منابع نفتي قابل برداشت باقيمانده ايران 101 ميليارد بشکه محاسبه شد. عراق که منابع قابل برداشتش هشت ميليارد بشکه کاهش يافت و 110 ميليارد بشکه برآورد شد، در رتبه سوم قرار گرفت.
کدام کشورها بزرگترين منابع نفت را دارند؟
در اين ارزيابي، عربستان سعودي با حجم منابع نفت قابل برداشت 288 ميليارد بشکه در رتبه اول ايستاد و پس از آن آمريکا با 214 ميليارد بشکه در رتبه دوم، روسيه با 149 ميليارد بشکه در رتبه سوم و کانادا با 138 ميليارد بشکه در رتبه چهارم قرار گرفت.
در آمريکاي مرکزي و جنوبي، برزيل با 83 ميليارد بشکه منابع نفت قابل برداشت، در رتبه اول ايستاد که البته دو ميليارد بشکه کمتر از برآورد سال گذشته بود. در اروپا، نروژ با 19 ميليارد بشکه در رتبه اول و بالاتر از انگليس ايستاد که منابعش دو ميليارد بشکه کاهش يافت و 10 ميليارد بشکه ارزيابي شد. در آفريقا نيجريه که منابعش شش ميليارد بشکه کاهش داده شد و اکنون 20 ميليارد بشکه برآورد مي شود، در صدر ايستاد. برخلاف اکثر کشورهاي مورد بررسي، برآورد منابع نفت قابل برداشت استراليا دو ميليارد بشکه افزايش يافت و 23 ميليارد بشکه ارزيابي شد. بر اساس گزارش اويل پرايس، زمان برآورد منابع نفت از سوي ريستاد انرژي اول ژانويه سال 2021 اعلام شده است. به عبارت ديگر اين تحليل، وضعيت منابع قابل برداشت باقي مانده هر کشور در ابتداي سال ميلادي جاري را نشان مي دهد.

ايستادگي ايران در جنگ اقتصادي با وجود کاهش 91 درصدي درآمدهاي نفتي
 با وجودي که درآمدهاي نفتي ايران در سال‌هاي 97 تا 99 به واسطه تحريم‌هاي آمريکا عليه صادرات نفت کشور، 91 درصد کاهش را تجربه کرد و بيش از 98.5 ميليارد دلار از اين درآمدها از بين رفت ولي بازهم دولت موفق به اداره کشور بدون درآمدهاي نفتي شد.
خروج آمريکا از برجام در ارديبهشت سال 97، بيش از هر چيز بر روابط بانکي و صادرات نفت ايران تاثيرگذار بود.
بازگشت تحريم ها با هدف به صفر رساندن صادرات نفت در کنار ايجاد محدوديت‌هاي شديد در دسترسي به پول صادرات آن، انجام شد. اگرچه صادرات نفت ايران هيچ گاه صفر نشد اما در عمل، موانع فروش و صادرات نفت به شدت افزايش پيدا کرد. ايران در آن شرايط تلاش کرد تا درآمدهاي ارزي از دست رفته نفت خود را با صادرات محصولات پتروشيمي و فرآورده‌هاي نفتي تا حدي جبران کند و در اين مسير نيز موفق بود. با اين حال آن‌گونه که گزارش وزارت خارجه به مجلس شوراي اسلامي نشان مي‌دهد، ايران در سال‌هاي 97 تا 99 که بيشترين فشار تحريم را تجربه کرد و از آن مي‌توان به جنگي تمام عيار در عرصه اقتصاد ياد کرد. براين اساس حدود 98.6 ميليارد دلار از درآمدهاي نفتي که مي‌توانست به واسطه صادرات نفت نصيب کشور شود، از دست رفت. اگر به اين جنگ اقتصادي، همه‌گيري کرونا را نيز اضافه کنيم که از اواخر سال 98 بر ايران سايه انداخته، درآمد از دست رفته به 116.4 ميليارد دلار بالغ مي‌شود. همچنين تحريم‌ها عليه صادرات نفت و عدم دسترسي به منابع مالي بلوکه شده در ديگر کشورها از جمله، کره جنوبي و عراق، ايران را در مبارزه با کرونا تحت فشار قرار داد.