جامعه
نایب رییس انجمن تغذیه ایران با اشاره به انواع کم خونی و عوارض آن؛ نحوه جبران و درمان آن از طریق تغذیه سالم را تشریح کرد. دکتر مجید حسن قمی با بیان اینکه کمخونی وضعیتی است که در آن تعداد گلبولهای قرمز و یا مقدار هموگلوبین موجود در خون کاهش یافته و تبادل اکسیژن و دیاکسیدکربن بین خون و سلولهای بدن دچار اختلال میشود، گفت: از علل ایجاد کمخونی میتوان به کمبودهای تغذیهای، خونریزیهای مزمن با دلایل ناشناخته، ناهنجاریهای ژنتیکی، بیماریهای مزمن و یا مسمومیتهای دارویی اشاره کرد. وی با اشاره به کمخونیهای تغذیهای، اظهار کرد: کمخونیهای تغذیهای در اثر دریافت ناکافی مواد مغذی ایجاد میشوند و از مهمترین مواد مغذی جهت خونسازی که کمبود آنها موجب بروز کمخونی میشود میتوان به آهن، ویتامین B۱۲ و اسیدفولیک اشاره کرد. وی با تاکید بر اینکه فقر آهن یکی از شایعترین اختلالات تغذیهای در کشورهای در حال توسعه است، گفت: فقر آهن مهمترین علت کمخونی تغذیهای در کودکان و زنان در سنین باروری است که با ایجاد گلبولهای قرمز کوچک و کاهش میزان هموگلوبین مشخص میشود. حسن قمی با بیان اینکه میزان نیاز به آهن براساس سن، جنس و وضعیت فیزیولوژیکی افراد متفاوت است، توضیح داد: زنان باردار به علت افزایش حجم خون، رشد جنین، جفت و سایر بافتها به آهن بیشتری نیاز دارند و به همین دلیل بیش از بقیه افراد در معرض خطر کمخونی قرار دارند. در شیرخواران در صورت سلامت مادران، معمولا میزان آهن موجود در شیر مادر برای ۶ـ۴ ماه اول زندگی کافی است، ولی در مورد نوزادانی که با وزن کم متولد میشوند، ذخایر آهن کافی نبوده و باید از ۳ ماهگی آهن اضافی به صورت قطره خوراکی خورانده شود. وی ادامه داد: البته بدن میتواند با مصرف مواد غذایی مانند گوشت گاو، صدفهای خوراکی، اسفناج، عدس، سیب زمینی کباب شده با پوست و تخمه گل آفتابگردان، آهن مورد نیاز خود را به دست آورد. حسن قمی با اشاره به برخی از مهمترین دلایل فقر آهن به موارد زیر اشاره کرد: - دریافت ناکافی آهن به دلیل رژیم غذایی نامناسب که آهن در حد کافی از طریق غذاها و مواد مغذی تامین نمیشود مانند بعضی از رژیمهای گیاه خواری. - جذب ناکافی آهن در اثر اسهال، کاهش ترشح اسید معده در اثر افزایش سن و یا برخی اقدامات پزشکی (مانند بای پس و اسلیو)، مشکلات گوارشی یا تداخلات دارویی و مصرف داروهایی مانند کلستیرامین، سایمتیدین، پانکراتین، راینیتیدین و تتراسایکلین. - افزایش نیاز به آهن برای افزایش حجم خون در دوران نوزادی، نوجوانی، بارداری و شیردهی. - خونریزی زیاد در دوران عادت ماهانه، اختلالات قاعدگی در اثر بیماریهایی مانند فیبروم یا تخمدان پلیکیستیک، خون ریزیهای مزمن ناشی از همورویید (بواسیر) یا بیماریهای بدخیم و انگلها. این متخصص تغذیه، رنگ پریدگی پوست، زبان و مخاط داخل لب و پلک چشمها، خستگی زودرس، سرگیجه و سردرد، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست ها و پاها، حالت تهوع و در کمخونی شدید گود شدن روی ناخن (ناخن قاشقی) را برخی از علایم کم خونی عنوان کرد. به گفته این متخصص تغذیه، جگر، قلوه، گوشت قرمز، ماهی، زرده تخممرغ، سبزیهای دارای برگ سبز تیره مانند جعفری، اسفناج و حبوبات، مثل عدس و لوبیا همچنین میوههای خشک (برگهها) بخصوص برگه زردآلو و دانههای روغنی سرشار از آهن هستند.