انرژی
در حالی که ناترازی برق به یکی از جدی‌ترین تهدیدهای زیرساختی کشور در سال‌های اخیر تبدیل شده، انرژی هسته‌ای با ظرفیت پایدار و تولید برق بی‌وقفه، جایگاه خود را به‌عنوان راهکاری استراتژیک برای مهار بحران خاموشی بازمی‌یابد. به گزارش کائنات، در سال‌های اخیر، با افزایش نوسانات شبکه‌های سراسری برق، جهش‌های فصلی مصرف انرژی، و محدودیت‌های ناشی از اقلیم و سوخت‌های فسیلی، امنیت انرژی از یک دغدغه صرفاً زیست‌محیطی، به یک مسئله استراتژیک و ژئوپلیتیک بدل شده است. در چنین شرایطی، فناوری هسته‌ای که زمانی به‌واسطه هزینه‌های بالا و چالش‌های اجتماعی در حاشیه قرار گرفته بود، بار دیگر به‌عنوان مؤلفه‌ای کلیدی در سبد انرژی کشورهای پیشرو بازتعریف می‌شود؛ ابزاری قابل اتکا برای مدیریت پیک‌های مصرف، تثبیت شبکه‌های برق، و کاهش وابستگی به منابع پرریسک یا پرآلاینده. بسیاری از دولت‌ها در مواجهه با سناریوهای ناترازی شدید، به جای اتکا صرف به انرژی‌های تجدیدپذیر ناپایدار یا نیروگاه‌های پرآلایندگی گاز و مازوت، به انرژی هسته‌ای به‌عنوان ضامن تاب‌آوری زیرساخت‌های حیاتی برق می‌نگرند. این تغییر رویکرد، نه‌تنها ناشی از تحول در فهم فنی و اقتصادی انرژی هسته‌ای است، بلکه پاسخی است به الزام راهبردیِ حفظ امنیت شبکه در برابر بحران‌های اقلیمی، ژئوپلیتیکی است در ادامه، به بررسی تجربیات کشورهای مختلف در بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای برای حفظ پایداری برق، کنترل ناترازی، و ارتقاء استقلال انرژی می‌پردازیم. *چهره‌های موفق هسته‌ای در جهان فرانسه با بیش از ۶۳ درصد تولید برق از انرژی هسته‌ای، به یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های جهان در بهره‌برداری راهبردی از منابع بدون آلایندگی تبدیل شده است؛ مدلی که نه‌تنها به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی انجامیده، بلکه بنیان‌های امنیت انرژی این کشور را در برابر تلاطم‌های فصلی و اقلیمی مستحکم کرده است. در شرایطی که بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته با افزایش تقاضای برق در فصل‌های اوج مصرف و چالش‌های ناشی از تغییرات آب‌وهوایی مواجه‌اند، فرانسه موفق شده است با تکیه بر زیرساخت‌های هسته‌ای، شبکه برق ملی خود را در وضعیت پایدار نگه دارد؛ نه‌تنها در تابستان‌های گرم و پرمصرف یا زمستان‌های سرد و پرتنش، بلکه حتی در سناریوهای اقلیمی نامعمول که موجب تداوم بار مصرف می‌شود. کارشناسان انرژی اروپا بر این باورند که فرانسه با مدل بهره‌برداری ترکیبی از انرژی هسته‌ای و تجدیدپذیرها، الگویی قابل‌اتکا برای تحقق گذار انرژی بدون آلایندگی کربنی ارائه کرده است؛ الگویی که می‌تواند برای کشورهایی که با بحران ناترازی برق یا نوسانات شدید بهای انرژی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، درس‌آموز باشد. *اروپای مرکزی و شرقی در میانه بحران‌های ژئوپلیتیکی، نوسانات شدید قیمت انرژی و تهدیدهای اقلیمی، شماری از کشورهای اروپای مرکزی و شمالی توانسته‌اند با تکیه بر انرژی هسته‌ای، به الگویی از تاب‌آوری در زیرساخت‌های حیاتی بدل شوند. در اوکراین، کشوری که درگیر جنگ است، بیش از ۵۰ درصد برق مصرفی از نیروگاه‌های هسته‌ای تأمین می‌شود و این سهم حتی در شرایط بحرانی نیز حفظ شده است. در شمال اروپا نیز، سوئد با تولید حدود ۴۰ درصد از برق خود از طریق انرژی هسته‌ای، وابستگی تاریخی‌اش به واردات نفت و گاز را به میزان قابل‌توجهی کاهش داده است. سیاست‌گذاران سوئدی با اتخاذ راهبردی بلندمدت، انرژی هسته‌ای را مکملی حیاتی برای منابع تجدیدپذیر به‌شمار می‌آورند؛ ترکیبی که نه‌تنها امنیت انرژی را تقویت کرده، بلکه سهم بزرگی در تحقق اهداف اقلیمی این کشور داشته است. *کره جنوبی در حالی که کشورهای اروپایی از انرژی هسته‌ای به‌عنوان محور ثبات شبکه برق بهره می‌برند، در آسیا نیز نیروگاه‌هایی مانند اولچین و یونگ‌گوانگ در کره جنوبی، نمونه‌هایی درخشان از کارآمدی و بهره‌وری در مقیاس صنعتی به شمار می‌روند. این دو مجموعه، هر یک با ظرفیتی فراتر از ۵٫۸ گیگاوات و نرخ بهره‌برداری نزدیک به ۹۶ درصد، ثابت کرده‌اند که وقتی طراحی مهندسی، نگهداری پیشگیرانه، و مدیریت نیروگاهی با دقت و انضباط همراه شود، انرژی هسته‌ای می‌تواند در بالاترین سطوح راندمان، نقش‌آفرینی کند. کره‌جنوبی که از پیشگامان فناوری بومی‌شده راکتورهای هسته‌ای است، با الگوبرداری از مدل‌های بین‌المللی و به‌کارگیری نیروی انسانی متخصص، توانسته است ترکیبی از عملکرد ایمن، تولید پیوسته، و صرفه اقتصادی را در صنعت هسته‌ای خود نهادینه کند. این تجربه موفق، در حال صدور به سایر کشورهاست؛ از خاورمیانه تا آفریقا.