انرژی
وزير نفت رشد 8 درصدي مصرف خانگي و ناترازي در گذشته را علل مشکلات حوزه انرژي برشمرد وگفت: براي جبران کاهش گاز تحويلي به نيروگاه‌ها بايد سبد سوخت نيروگاهي به درستي مديريت شود. محسن پاک نژاد در جلسه ديروز سه‌شنبه( 14 اسفندماه) صحن علني مجلس شوراي اسلامي در پاسخ به سوال ملي محمدمنان رئيسي نماينده قم، کهک و جعفرآباد و 59 نفر از نمايندگان درباره علت اهمال و بي توجهي و ذخيره سازي سوخت نيروگاه ها اظهار داشت: ناترازي حامل‌هاي انرژي دستاورد سه ماهه، سه ساله و 6 سال قبل نيست و اين مشکل دستاورد عملکرد و تصميماتي است که حدود سه دهه دستگاه‌هاي ذي‌ربط در حوزه انرژي داشتند. وزير نفت، محدوديت‌ها و ساختارهاي مرتبط با چالش‌هاي نفت را از جمله دليل اين مشکلات دانست و افزود: 10 ماه پيش در ارديبهشت 1403، وزير وقت نفت جناب آقاي اوجي خطاب به دبير عالي شوراي امنيت ملي نکاتي درباره وضعيت سوخت رساني در سال جاري مطرح کرد، همه اين نامه به دليل طبقه‌بندي حفاظتي قابل بيان نيست، اما در بخشي از اين نامه آقاي وزير اعلام مي‌کند با توجه به اينکه تامين نفت، گاز (گازوئيل) بيش از عملکرد سال گذشته، براي جبران وجود ندارد، ضروري است جبران کسري گاز از طريق مصرف نفت کوره انجام شود. وي اضافه کرد: بر همين اساس جدول ارائه مي‌کنند و از دبير شوراي امنيت ملي تقاضا مي‌کنند که موضوع استفاده نفت کوره در نيروگاه‌ها مورد نظر قرار داده شود. پاک نژاد با بيان اينکه اين نامه حاوي دو نکته مهم و کليدي است، تصريح کرد: نخست اينکه اين رويه نشان مي‌دهد که کمبود منابع گازي از ابتداي سال در کشور کاملاً مشخص بوده و عزيزان ما در بخش نفت دولت سيزدهم، اين موضوع را بيان کرده و به آن پرداخته‌اند و براي آن راهکار ارائه دادند. وزير نفت اضافه کرد: دليل آن هم روشن است، چرا که در سال 1402 به مدت 4 ماه، صادرات گاز به ترکيه قطع بود، يعني حدود 3.6 ميليارد مکعب، گاز بيشتري در اختيار شبکه گاز جمهوري اسلامي ايران بود تا بتواند آن را به بخش هاي مختلف از جمله نيروگاه ها تحويل دهد. وي اضافه کرد: نکته دوم اينکه در سال 1403 نسبت به سال 1402، حدود 8 درصد رشد مصرف در بخش تجاري، خانگي و صنايع مواجه بوده‌ايم. پاک نژاد درباره راهکار ارائه شده براي اين موضوع تصريح کرد: براي جبران کاهش گاز تحويلي به نيروگاه‌ها بايد سبد سوخت نيروگاهي به درستي مديريت شود و در سبد سوخت نيروگاهي که شامل نفت کوره و گاز است، از نفت کوره تا سقف مشخصي که در ابلاغيه دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي به آن پرداخته شده، استفاده شود. از ابتداي سال 1403 مخازن نفت و گاز خالي بود وزير نفت با بيان اينکه از ابتداي سال 1403 با مخازن خالي کار را آغاز کرديم، گفت: حدود 290 ميليون ليتر در فروردين ماه موجودي ذخاير نفت نيروگاهي ما بود، در ادامه هم وزير وقت مکاتباتي با شوراي امنيت داشتند و حتي دو روز قبل از جا به جايي به دليل دغدغه‌مندي نامه نوشتند که چرا نفت کوره مطابق با برنامه ريزي سوزانده نمي‌شود، اما اين سياست در مرداد، شهريور، مهر و آبان اجرا نشد و تنها از اواخر آذرماه عملياتي شد. وي افزود: 29 مردادماه 1402، در يکي از مکاتبات رسمي، هشدار داده شده بود که در صورت عدم مصرف نفت کوره مطابق ابلاغيه شوراي عالي امنيت ملي، محدوديت مصرف گاز در ساير نيروگاه‌ها اعمال خواهد شد و تبعات آن بر عهده وزارت نفت نخواهد بود. همکاران ما در دولت سيزدهم، شرايط بحراني تأمين گاز و نفت گاز را کاملاً درک کرده بودند و راهکار مناسب، يعني استفاده از نفت کوره در نيروگاه‌هاي حرارتي، به‌موقع ارائه شد، اما اين سياست در زمان مقرر اجرا نشد. پاک نژاد تصريح کرد: از اواسط تابستان بايد نفت کوره سوزي انجام مي شد که آني کار صورت گرفته و از اواخر آذر ماه تحت تأثير شرايط اقدام شد. اما بايد دو ماه زودتر ابلاغيه دبير شوراي امنيت مورد عمل قرار مي‌گرفت. افزايش 36 ميليون مترمکعبي توليد گاز خام انجام شد وي افزود: با تمام چالش‌ها و محدوديت‌هاي موجود، وزارت نفت در شش ماه اخير اقدامات گسترده‌اي براي تأمين سوخت نيروگاه‌ها انجام داده است، از جمله، افزايش 36 ميليون مترمکعبي توليد گاز خام در روز، معادل يک و نيم فاز پارس جنوبي انجام شد. همچنين در بهمن‌ماه 1402، ميزان گاز تحويلي به شبکه سراسري به 870 ميليون مترمکعب در روز رسيد، که رکوردي بي‌سابقه در تاريخ صنعت نفت کشور محسوب مي‌شود. وزير نفت تاکيد کرد: افزايش توليد نفت گاز به طور متوسط 8 ميليون ليتر در روز در شش ماه گذشته، که موجب کاهش وابستگي به واردات شد. در اين مدت، توليد روزانه نفت گاز به 122 ميليون ليتر رسيد، که 14 ميليون ليتر بيش از بهمن سال گذشته بوده است. در حوزه واردات گسترده سوخت نيز در دي و بهمن 1402، يک ميليارد ليتر بنزين و نفت گاز وارد کشور شد که با قيمت 60 سنت به ازاي هر ليتر، معادل 600 ميليون دلار از منابع ارزي کشور صرف آن شد. وي با اشاره به مصرف بالاي سوخت در نيروگاه‌ها و راندمان پايين آن‌ها، اظهار داشت: نفت گازي که با قيمت 60 سنت خريداري مي‌شود، به نيروگاه‌هايي تحويل داده مي‌شود که تنها 30 درصد آن را به برق تبديل مي‌کنند و 70 درصد آن به هدر مي‌رود. اين موضوع نيازمند مديريت جدي در بهينه‌سازي مصرف سوخت در نيروگاه‌ها است. پاک نژاد در بخش دوم سخنان خود با اشاره به آمار و ارقام سازمان هواشناسي گفت: بر اساس آمار و ارقام، متوسط 3 تا 4 درجه درجه دما امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته پايين تر بود ويک درجه کاهش دما، به اندازه يک فاز پارس جنوبي افزايش مصرف در بخش خانگي ايجاد مي کند. خط قرمز من توجه به مصرف خانگي، تجاري و صنايع جزء است وي با بيان اينکه سبد سوخت نيروگاه‌ها، گاز، گازوئيل و نفت کوره است، تصريح کرد: خط قرمزم توجه به مصرف خانگي، تجاري و صنايع جز است. وقتي مصرف در اين بخش‌ها بيشتر مي‌شود و بيش از 703 ميليون مترمکعب در اسفندماه مصرف روزانه در بخش خانگي است که سبب ايجاد محدويت‌هايي مي‌شود و قطعا اين محدويت‌ها، صنايع و نيروگاه‌ها را تحت تاثير قرار مي‌دهد. وزير نفت اضافه کرد: در چنين شرايطي نيروگاه‌ها بايد سوخت معادن را مديريت کنند و مصرف سوخت معادن 45 ميليون ليتر در روز، نفت کوره بر اساس ابلاغيه دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي مصرف مي کردند که اين اتفاق تا پايان آذرماه رخ نداد. در حالي که اگر اين رويه انجام مي شد، ذخاير نفت و گاز دچار کاهش نمي‌شد. چرا که اين نيروگاه‌ها به جاي نفت کوره، نفت گاز استفاده کرده بودند. عدم استفاده نفت کوره، ارتباطي با وزارتخانه ندارد وي با بيان اينکه بخشي از عدم استفاده نفت کوره، ارتباطي با وزارتخانه ندارد و ساير بخش‌ها بايد پاسخگو باشند، تصريح کرد: وزارت نفت فقط تامين کننده سوخت است و نحوه مديريت سوخت براي مصرف به عهده خود اين نهاد و سازمان ها است که بايد در اين باره پاسخگو باشند. پاک نژاد اضافه کرد: در سال جاري بيش از 70 روز مصرف بخش گاز خانگي بيش از 600 ميليون مترمکعب در روز بوده است که در سال گذشته اين عدد 14 روز بوده است و سرما هنوز ادامه دارد که بر مصرف بخش خانگي تاثير دارد. تامين بخشي از نفت و گاز کشور وارداتي است وزير نفت با بيان اينکه تامين بخشي از نفت و گاز کشور وارداتي است، عنوان کرد: اينکه بتوانيم ذخاير نفت و گاز را پايدار نگاه داريم، 45 روز از زمان سفارش‌گذاري براي خريد تا زماني که نفت و گاز را به نيروگاه برسانيم، زمان نياز است. وي اضافه کرد: از شهريورماه که در وزارت نفت مستقر شدم، براي سفارش سوخت زمستاني به سرعت اقدام کرديم اما تا زماني که سوخت به نيروگاه‌ها برسد، زمان لازم است. پاک نژاد اضافه کرد: 43 درصد از ابتداي شهريورماه که ذخاير نفت و گاز نيروگاهي تحويل گرفته شد، کمتر از مدت زمان مشابه بوده است. يعني 1.2 ميليارد ليتر را تحويل گرفتيم در حالي که مدت زمان مشابه در سال گذشته اين عدد 3.2 ميليارد ليتر بوده است و براي پر کردن آن نيازمند زمان بوديم و زمان را به بهترين شکلي مديريت کرديم. وزير نفت در ادامه به آمار مصرف سوخت و هزينه‌هاي آن اشاره کرد: ما در بهمن‌ماه يک ميليارد ليتر نفت گاز وارد کرديم که 600 ميليون دلار از منابع ارزي کشور صرف آن شد. اين در حالي است که فقط 30 درصد اين سوخت تبديل به برق مي‌شود و 70 درصد آن به‌صورت دود هدر مي‌رود. صنايع بزرگ روزانه 80 تا 82 ميليون مترمکعب گاز مصرف کرده‌اند وي با اشاره به لزوم تعادل در تأمين گاز براي نيروگاه‌ها و صنايع گفت: بخشي از صنايع بزرگ کشور در نيمه جنوبي مستقر هستند و اين مناطق نيازمند گاز هستند. در کمترين ميزان، صنايع بزرگ روزانه 80 تا 82 ميليون مترمکعب گاز مصرف کرده‌اند. اگر از ابتداي شهريورماه گاز صنايع را قطع مي‌کرديم، اين واحدها دچار زيان‌هاي جبران‌ناپذير مي‌شدند. اگر ابتدا گاز را هم قطع مي‌کرديم صنعتي به جا نمي‌ماند و زيان بسياري وارد مي‌شود. وزير نفت خاطرنشان کرد: مديريت صحيح مصرف انرژي و اجراي به‌موقع سياست‌هاي سوخت جايگزين، مي‌توانست مشکلات تأمين گاز و نفت گاز را کاهش دهد و از بحران‌هاي احتمالي در آينده جلوگيري کند.