رشد مصرف انرژي، چالش تأمين پايدار سوخت در کشور

 در حالي که مصرف انرژي در کشور به رکوردهاي جديدي رسيده، آمارها نشان مي‌دهند که ميزان تحويل گاز و نفت‌گاز در زمستان 1403 فراتر از مصوبات تعيين‌ شده بوده و ميانگين تحويل گاز به شبکه در بهمن‌ماه از مرز 870 ميليون مترمکعب در روز عبور کرده و تحويل نفت‌گاز به نيروگاه‌ها نيز تا 10 درصد بيشتر از مقدار مصوب افزايش يافته است. اين در حالي است که کارشناسان نسبت به روند صعودي مصرف انرژي هشدار داده و بر ضرورت اصلاح الگوي مصرف تأکيد دارند.
بررسي آمارهاي تحويل سوخت به نيروگاه‌ها و شبکه گاز کشور در سه ماهه اخير (آذر تا بهمن 1403) نشان مي‌دهد که ميزان تحويل گاز و نفت‌گاز از مصوبات تعيين‌شده فراتر رفته است. اين افزايش در شرايطي رخ داده که مصرف گاز در کشور به بالاترين سطوح خود در سال‌هاي اخير رسيده و نياز به تأمين پايدار انرژي بيش از پيش احساس مي‌شود.
بر اساس آمار منتشرشده، در حالي که مصوبات بالادستي براي تحويل نفت‌گاز به نيروگاه‌ها مقدار 50 ميليون ليتر در روز را تعيين کرده بود، ميزان تحويل واقعي در آذرماه 51 ميليون ليتر، در دي‌ماه 54 ميليون ليتر و در بهمن‌ماه 55 ميليون ليتر در روز بوده است.
اين افزايش در حالي رخ داده که در فصول سرد سال، به دليل اولويت تأمين گاز مصرفي بخش خانگي، نيروگاه‌ها ناچار به استفاده بيشتر از سوخت مايع (نفت‌گاز) هستند. افزايش 10 درصدي تحويل نفت‌گاز در بهمن‌ماه نسبت به مصوبات نشان مي‌دهد که در اين ماه، ميزان وابستگي نيروگاه‌ها به سوخت مايع افزايش يافته است.
رشد تحويل گاز به شبکه؛ عبور از مرز 870 ميليون مترمکعب در روز
در حوزه تحويل گاز به شبکه نيز ميزان مصوب براي ماه‌هاي آذر، دي و بهمن به ترتيب 845، 850 و 850 ميليون مترمکعب در روز بوده است، اما ميانگين تحويل واقعي در اين بازه زماني از مقدار تعيين‌شده فراتر رفته و به 850 ميليون مترمکعب در آذر، 863 ميليون مترمکعب در دي و 870 ميليون مترمکعب در بهمن رسيده است.
افزايش ميزان تحويل گاز به شبکه در ماه‌هاي سرد سال، اقدامي ضروري براي تأمين گرمايش مورد نياز بخش خانگي و صنعتي بوده است. رشد مصرف گاز در کشور طي سال‌هاي اخير، فشار مضاعفي بر شبکه توزيع و تأمين اين حامل انرژي وارد کرده و برنامه‌ريزي براي تأمين پايدار آن را به يکي از چالش‌هاي مهم صنعت انرژي تبديل کرده است. در حالي که افزايش تحويل سوخت به نيروگاه‌ها و شبکه گاز به تأمين پايدار برق و گرمايش در کشور کمک کرده، اما روند فزاينده مصرف انرژي، چالشي جدي در اين مسير محسوب مي‌شود. طبق اعلام مسئولان، ايران يکي از بالاترين سرانه‌هاي مصرف گاز در جهان را دارد و ادامه اين روند مي‌تواند تأمين پايدار انرژي در سال‌هاي آينده را با مشکلاتي روبه‌رو کند.
کارشناسان بر ضرورت اجراي سياست‌هاي بهينه‌سازي مصرف، افزايش بهره‌وري انرژي و توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير تأکيد دارند. به گفته تحليلگران حوزه انرژي، افزايش سرمايه‌گذاري در زيرساخت‌هاي گازي و استفاده از فناوري‌هاي جديد مي‌تواند به کاهش شدت مصرف انرژي در کشور کمک کند.