مبارزه با شایعات
مجید علوی نسب - انسان موجودی اجتماعی است و نیازمند ارتباط اجتماعی میباشد. تبادل اندیشه و احساس، دریافت و ارائهی اطلاعات، اساسیترین عامل بین فردی و شاخص پویایی حیات اجتماعی انسان است. رشد مطلوب شناختی و تحوّل منش اجتماعی انسان در گرو ظرفیت و قابلیت وی در چگونگی دریافت و پردازش و ارائه و مبادلهی اطلاعات و تولید اندیشهی برتر است.
شایعه طرح و شیوع خبر بیادعایی است که همواره هالهای از شکّ و تردید آن را پوشانده است. شایعه خط باریکی است بین واقعیت و سراب. شایعه عمدتاً مربوط به وقایع مهم، اشخاص مشهور، مسؤولان، مردم، سازمانها و نهادها است.
شایعه موضوع ظاهراً مهمی است که بدون معلوم بودن صحت و سُقم آن، انتشار مییابد. در موقعیتهای گذرا پدید آمده و گاهاً شایعات کهنه در موقعیتهای جدید یا مشابه ظاهر میگردد. شایعه به قول «تاموتسو شیباتانی» خبر ساختگی است زیرا شایعات عمدتاُ از جمعی علاقمند به اخبار ساختگی سرچشمه میگیرد.
قرآن برای مبارزه با شایعهسازی و شایعهپراکنی راههای مختلف را درپیش گرفته است. از آنجا که در شایعهسازی و شایعهپراکنی عنصر بینش و نگرش آدمی بسیار موثر است به این حوزه توجه داشته و با بهرهگیری از سیاستهای آموزشی و تربیتی خاص میکوشند تا در بینش و نگرش مردم تغییر ایجاد کند. سیاستها و روشهای قرآنی برای مقابله همواره به دو شکل همزمان صورت میگیرد و تنها به روشنگری و یا تغییر و تبدیل نگرشها بسنده نمیکند بلکه گاه لازم میبیند که همزمان به شیوههای بازدارندهای چون مجازاتهای حدی و تعزیری اقدام کند.
شایعات میتوانند به سرعت پخش شوند و پتانسیل ایجاد آسیب، آسیب رساندن به شهرت و ایجاد درگیری های غیر ضروری را داشته باشند. این مهم است که بدانیم چگونه به طور مؤثر با شایعات مقابله کنیم تا تأثیر آنها را به حداقل برسانیم.
یکی از روشهای مقابله با شایعه که از سوی قرآن پیشنهاد میشود بهرهگیری از تغییر نگرش است. نگرش آدمی که برخاسته از شناختها و عواطف وی میباشد شیوه رفتاری او را تعیین میکند. انسانها رفتارهایشان مبتنی بر بینشها و عواطف میباشد. به این معنا که شماری از گزارههای شناختی نسبت به چیزی و نیز عواطف و احساسات وی نسبت به آن موجب میشود تا رفتار خاصی را در پیش گیرد. شما درباره جانوری چون مار رفتاری را در پیش میگیرید که برخاسته از شناختها و عواطف شماست. شما نسبت به مار دستهای شناخت دارید که از جمله فواید مار برای طبیعت و زهر آن به عنوان پادزهر و داروهای درمانی است. از سوی دیگر نسبت به مار عواطف و احساساتی را نشان میدهید که از جمله آنها چندشآور بودن یا ترسناک بودن و مانند آن میباشد. این دو دسته از شناختها و عواطف است که رفتارهای شما را نسبت به مار تعیین و مشخص میکند. از این رو گفتهاند شناخت آدمی و بینش وی نسبت به هر چیزی میتواند در نگرش و رفتار وی نسبت به آن چیز تاثیر مهم و اساسی بگذارد. شناخت آدمی نسبت به هدف جهان و یا وجود رستاخیز و بازخواست، عاملی مهم در تعیین رفتارهای آدمی دارد. بر این اساس بسیاری از آموزههای قرآنی ارتباط تنگاتنگی میان حکم شرعی و اخلاقی و معاد مطرح میکند.
به هر حال تغییر در نگرش افراد اصل اساسی است که قرآن نسبت به شایعه و شایعه سازان در پیش میگیرد. لذا در زمینه مقابله با آن به مسئله آثار و پیامدهای زیانبار آن برای ایجاد شناخت و مجازاتهای اخروی برای تاثیرگذاری بر عواطف توجه میدهد تا شخص را از شایعهسازی و یا شایعهپراکنی باز دارد. (نساء آیه 83 و احزاب آیه 60 و 61 و نیز نور آیات 11 و 15 و 19)
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان:
رای قطعی درباره محیطبان کرمان صادر نشده است
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان گفت: پرونده محیط بان این استان در دیوان عالی کشور در مرحله طی مراحل قانونی قرار دارد و حکم قطعی مبنی بر قصاص صادر نشده است.
مجتبی نیک طبع افزود: این پرونده در شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور در دست پیگیری و طی مراحل قانونی است و تا این لحظه رای قطعی صادر نشده است.
وی گفت: سال ۱۴۰۱ در شهرستان رابر حین ماموریت اداری ماموران محیط زیست، یکی از شکارچیان در اثر حادثه (اصابت تیر) جان باخت و پرونده محیط بان نیز به مرجع قضایی در کرمان ارسال شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان ادامه داد: رای اولیه دادگاه صادر شد و پرونده به دیوان عالی کشور رفت که هنوز در دست بررسی و طی مراحل قانونی است.
وی گفت: باید رای قطعی مبنی بر قتل عمد یا غیرعمد صادر شود تا بتوان پیگیریهای بعدی را انجام داد.