سیاست
نشست مهندسی افکار در عصر دیجیتال به بهانه چاپ سوم کتاب دستکاری در رسانه های اجتماعی برگزار شد. هادی خانیکی، حسین انتظامی، رضا نوروزپور، بشیر معتمدی و مترجمان کتاب در نشست نقد و بررسی کتاب حضور داشتند و به بررسی کتاب پرداختند. این نشست به بهانه چاپ سوم این کتاب نوشته فیلیپ هاوارد و ساموئل وولی (که با همکاری مؤسسه همشهری و دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانهها به چاپ سوم رسیده است) با عنوان «مهندسی افکار در عصر دیجیتال» برگزار شد. حسین انتظامی معاون وزارت ارشاد تصریح کرد: دروغ پراکنی از طریق رسانه های اجتماعی به قدری فراگیر شده که مجمع جهانی اقتصاد یعنی داووس در سال ۲۰۱۴ این مساله را به عنوان یکی از ده خطر جدی پیش رو بشر معرفی کرده است. انتشار ویروس گونه اخبار ناخواسته که هرزنامه ها و کمپین ها دروغ پراکنی، نشت های خبری تاکتیکی هماهنگ شده و ربات های سیاسی خودکار که گفتمان عمومی را به شکل برخط تحریف می کنند و هدف قرار دادن نظر افرادی که مستعد پذیرش پیام های دستکاری شده اند همگی ابزارهای جدید این مفهوم هستند. او گفت: رسانه ها از دیرباز یکی از بازیگران اصلی و جهت دهنده مصرف بوده اند چه در حوزه تجاری و چه در بازاریابی سیاسی که انتخابات رخ می نماید. به همین جهت پروپاگاندا از ابزار آنها بوده است. یعنی در هر دو حوزه مارکتینگ پروپاگاندا مفهوم پیدا کرده است. با ظهور رسانه های اجتماعی که چارچوب های راستی آزمایی و دروازه بانی و حرفه ای گریی رسانه های جمعی را ندارد و همگان به صورت توامان مصرف کننده و تولید کننده به صورت پروپاگاندا جدی تر شده است به ویژه با دخالت های ماشینی گسترده و فراگیر شده است. انتظامی گفت: با توسعه و سیطره ماشینها، چالش های زیادی برای بشر ایجاد شده است و همچنان می شود به طوریکه پیش بینی های تخیلی اما نگران کننده ای آخرالزمانی در ادبیات و سینما را تداعی می کند. انتظامی افزود: چالش اصلی این است چگونه دموکراسی ها در عین حفاظت از حریم خصوصی باید امنیت را افزایش دهند؟ شاید توسعه سواد رسانه ای که مخاطب را از انفعال و پذیرش صرف بیرون می آورد و به او ابزار و توانایی بازشناسی فکت از فیک را می دهد تا حدی چاره کار باشد. مخاطب با برخورداری از سواد رسانه ای بصیرت می یابد و می تواند فیک نیوزها را پالایش کند هر چند حکمرانی در این میان بی مسئولیت نیست. پروپاگاندای رایانشی یا محاسباتی، ذهن و قلوب مخاطبان را دستکاری میکند نوروزپور در ادامه این مراسم با بیان این که پروپاگاندای رایانشی یا محاسباتی، ذهن و قلوب مخاطبان را دستکاری میکند، گفت: همان طور که در این کتاب آمده طراحان محتوا، حباب فیلتر درست میکنند تا مخاطب فقط با چیزی که مورد پسندش است مواجه میشود. به این روند اتاق پژواک و واقعیت موازی و سوگیری تایید هم میگویند. پروپاگاندای محاسباتی جوری محاسبهگری میکند که یک نفر کار دلخواه را در زمان دلخواه فرد طراح انجام دهد. وی پروپاگاندای محاسباتی را شبیه به داستان شیر و خرگوش و مولوی دانست و بیان کرد: در آن داستان هم خرگوش برای شیر واقعیت موازی و اتاق پژواک و حباب فیلتر و فیک نیوز درست میکند. چون شیر هر آنچه خرگوش میگوید باور میکند. نوروزپور افزود: یکی از تاثیرات منفی پروپاگاندای محاسباتی ایجاد دو قطبی در جامعه است. در این وضعیت انسجام ملی قربانی میشود و مراجع فکری از بین میرود. جامعه به لحظه ای میرسد که ممکن است با یک تلنگر به ته چاه برود.