تثبیت ارزی

مسعود بهارستان- نظام نرخ ثابت ارز،  یا نرخ واحد ارز، در این روش یک نرخ رسمی ثابت، برای یکای پول در مقابل ارزها اعلام و مورد حمایت قرار می‌گیرد. در این نظام، ثبات و اعتماد بالایی در مبادلات به وجود می‌آید. پذیرش و به کار بردن این سیاست پولی زمانی امکان‌پذیر است، که ذخایر ارزی و استاندارد طلای کشور، بالا و قابل ملاحظه باشد و وضع اقتصاد آن چنان باشد، که ارزها را به وسیله انگیزه‌های اقتصادی جذب کند.
همان گونه که ملاحظه می‌شود، نرخ ارز ثابت، همراه با کنترل دولت می‌باشد. نرخ ارز ثابت، همراه با کنترل دولت، به دو صورت خواهد بود. در یک شکل، دولت کنترل کامل بازار را در دست می‌گیرد و نظام آزاد مبادلات ارزی وجود نخواهد داشت و پول کشور غیرقابل تبدیل خواهد شد. در شکل دوم دولت از سیاست تثبیت نرخ ارز پیروی، اما ورود و خروج ارز، آزاد می‌باشد، در این صورت پول کشور قابل تبدیل خواهد بود.
پایه تحلیل اقتصاد کشور نرخ ارز است، دلیلی که باعث می‌شود شاهد رشد قیمت ارز باشیم انتظارات تورمی است، وقتی انتظارات فروکش می‌کند نرخ ارز تثبیت می‌شود و شاهد رشد نرخ ارز نخواهیم بود.تثبیت شدن نرخ ارز با توجه به کسری بودجه به ضرر تولید است، سرکوب نرخ ارز باعث می‌شود دوره‌های تثبیت و رشد داشته باشیم، در شرایط فعلی که اقتصاد دچار رکود تورمی شده است این اقدام را اقدام صحیحی ارزیابی نمی‌کنم، دلار با عرضه و تقاضا باید در بازار ارز شکل بگیرد و تثبیت باید با توجه به عرضه و تقاضا شده و تقاضا در دلار انباشته نشود تا شاهد افزایش قیمت ارز نباشیم.
در صورتی که اکنون در جنگ اقتصادی، تحریم‌های ناجوانمردانه، خروج سرمایه، مهاجرت، تهدید امنیت غذایی وجود دارد، تمام اینها سیاست گذار را به اجبار به سمتی می‌برد که نرخ ارز را ثابت نگه دارد، ناچارا سیاست گذار به این سمت می‌رود، نرخ ارز ثابت باشد که مردم و فعالان اقتصادی بتوانند برنامه ریزی های خوبی را برای چند ماه آینده خود داشته باشند، این نوع سیاست گذاری به منابع ارزی قابل توجه نیاز دارد که بتوان تقاضا را به خوبی پاسخ داد. کشورهای همسایه همین سیاست را اجرا کرده‌اند و با توجه به تلاطم‌های متعدد در منطقه غرب آسیا توانسته‌اند ارز خود را ثابت نگه دارند.
تثبیت ارز سیاستی است که در آن یک دولت ملی نرخ ارز ثابت مشخصی را برای پول خود با یک ارز خارجی یا سبدی از ارزها تعیین می کند. تثبیت یک ارز باعث تثبیت نرخ مبادله بین کشورها می شود. انجام این کار قابلیت پیش بینی بلند مدت نرخ ارز را برای برنامه ریزی تجاری فراهم می کند. با این حال، اگر از قیمت طبیعی بازار فاصله زیادی داشته باشد، حفظ و تحریف بازارها می تواند چالش برانگیز باشد.
انگیزه اصلی برای تثبیت ارز، تشویق تجارت بین کشورها از طریق کاهش ریسک ارزی است. حاشیه سود برای بسیاری از مشاغل کم است، بنابراین یک تغییر کوچک در نرخ ارز می تواند سود را حذف کند و شرکت ها را مجبور به یافتن تامین کنندگان جدید کند. این امر به ویژه در صنعت خرده فروشی با رقابت بالا، صادق است.
کشورها معمولاً یک ارز با اقتصاد قوی تر یا توسعه یافته تر ایجاد می کنند تا شرکت های داخلی بتوانند با ریسک کمتری به بازارهای گسترده تر دسترسی پیدا کنند. دلار آمریکا، یورو و طلا از نظر تاریخی انتخاب های محبوبی بوده اند. تثبیت های ارزی بین شرکای تجاری ثبات ایجاد می کند و می تواند برای دهه ها باقی بماند. به عنوان مثال، دلار هنگ کنگ از سال 1983 با دلار آمریکا پیوند خورده است.
 فقط تثبیت ارزی واقع بینانه با هدف کاهش نوسانات می تواند منافع اقتصادی ایجاد کند. تعیین، بالا یا پایین بردن مصنوعی نرخ ارز باعث عدم تعادل می شود که در نهایت به همه کشورهای درگیر آسیب می رساند.
ارزهای تثبیت شده می توانند تجارت را گسترش دهند و درآمد واقعی را افزایش دهند، به ویژه زمانی که نوسانات ارز نسبتاً کم است و تغییرات بلندمدت نشان نمی دهد. بدون ریسک نرخ ارز و تعرفه، افراد، مشاغل و ملت ها آزادند که از معامله و مبادله به طور کامل بهره مند شوند. بر اساس تئوری مزیت نسبی، هرکسی قادر خواهد بود زمان بیشتری را برای انجام کاری که به بهترین شکل انجام می دهد صرف کند.
با نرخ‌های ارز ثابت، کشاورزان می‌توانند به‌جای صرف زمان و هزینه برای پوشش ریسک ارز با مشتقات، غذا را به بهترین شکل ممکن تولید کنند. به طور مشابه، شرکت های فناوری قادر خواهند بود بر ساخت رایانه های بهتر تمرکز کنند. شاید مهمتر از همه، خرده فروشان در هر دو کشور بتوانند از کارآمدترین تولیدکنندگان تامین کنند. نرخ ارز ثابت سرمایه گذاری بلندمدت بیشتری را در کشور دیگر امکان پذیر می کند. با تثبیت ارز، نوسانات نرخ ارز دائماً زنجیره تامین را مختل نمی کند و ارزش سرمایه گذاری ها را تغییر نمی دهد.