زنگ محرومیت زدایی

 فخری آسمانی- افزایش نابرابری و محرومیت بین مناطق شهری و روستایی اثرات منفی ناخواسته ای، مانند افزایش مهاجرت، شهرنشینی و افزایش جرم در جامعه را در پی خواهد داشت. برای تحقق توسعه روستایی، کاهش این نابرابر ی ها، باید به عنوان یک اصل برای سیاست گذاران در اولویت قرار گیرد. بدین سان، ارائه مدلی قوی از محرومیت برای شناسایی شاخص های محرومیت و پارامترهای مرتبط برای کاهش محرومیت مهم است.
ایران کشوری پهناور و تنوع محیطی و فضایی بسیار است با این حال عدم شناخت از ظرفیت‌ها و مزیت‌های مناطق کشور از جمله مناطق روستایی و محروم و عدم برنامه ریزی مناسب برای به فعلیت رسیدن این مزیت‌ها و عدم تکمیل و توسعه ظرفیت‌ها سبب شده است ایجاد اشتغال پایدار و توسعه متوازن این مناطق با چالش جدی مواجه شود. یکی از راهکارهای رفع فقر در مناطق محروم استفاده از نظریه مزیت نسبی و مطلق منطقهای است به طوری که شناسایی و اولویت بندی مزیت‌های اقتصادی آن منطقه و برنامه ریزی برای توسعه یا به فعلیت رسیدن آن، در دستور کار قرار گیرد.
در دیدگاه آیت الله خامنه‌ای (مدّظلّه) مسئله محرومیت با فقدان عدالت اجتماعی در جامعه ارتباط تنگاتنگی دارد. از اینرو لازمه «محرومیت زدایی» استقرار عدالت اجتماعی است. در دیدگاه آیت الله خامنه‌ای محرومیت محصول نظام‌های غیراسلامی است و چنانچه عملکرد کارگزاران دولت اسلامی در معنای حقیقی، «اسلامی» باشد می‌تواند به رفع محرومیتِ ناشی از عملکرد دولت‌های غیر اسلامی، منتهی گردد. با این حال، نقشه اجرای عدالت اجتماعی در تفکر اسلامی، اصول راهنمایی دارد که حداقل در محورهای چندگانه «اولویت داشتن محرومین»، «ضرورت فرصت برابر»، «اصلاح ساختارها و رویه‌های ظالمانه» و «اهتمام مضاعف به افراد کم توان و ناتوان» با دیدگاه‌های جهانی همخوانی دارد. اگر چه می توانند این اصول راهنما در مقام تفسیر و عمل، به سبک و سیاق‌های مختلفی ناظر بر زیست‌بوم‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی عملیاتی شوند.
به باور بسياري از کارشناسان توسعه، يکي از مهم ترين استراتژي هايي که در حوزه محروميت زدايي بايد به صورت ويژه مورد توجه قرار گيرد، حرکت به سمت کمک هاي برنامه ريزي شده، کارشناسي شده و هدفمند در مناطق محروم است. موضوعي که در سياست هاي کلان اقتصاد مقاومتي هم مورد توجه قرار گرفته است. به اعتقاد کارشناسان براي موفقيت در اين حوزه آنچه بايد مورد توجه قرار گيرد بهره گيري از دو عامل مهم و در هم تنيده يعني  افزايش و تقويت توليد و در نتيجه آن ايجاد اشتغال پايدار است. يکي از مشکلاتي که باعث افزايش محروميت در برخي نقاط کشور شده ناپايداري اشتغال هاي ايجاد شده و نبود طرح هاي توليدي موفق است.
افزايش توليد و ايجاد اشتغال پايدار از مهمترين عواملي است که مي تواند صفت محروم را از برخي مناطق کشور بزدايد. تحقق اين هدف از طريق ايجاد اشتغال پايدار مي تواند به ارتقاي عدالت اجتماعي و محروميت زدايي کمک شاياني نمايد.
اقتصاد مقاومتي در تعريف جهاني عبارت است از «راهي براي دور زدن تحريم ها عليه يک کشور يا منطقه که شامل افزايش انعطاف پذيري يا جايگزيني توليدات داخلي به جاي توليدات خارجي است». اما بومي شده اين تعريف چنانکه در بيانات مقام معظم رهبري آمده است، آن است که اين اقتصاد «در شرايط فشار، تحريم، دشمني ها و خصومت هاي شديد بتواند تعيين کننده رشد و شکوفايي کشور باشد». براساس اين تعريف اقتصاد مقاومتي در حوزه سلامت کشور بايد اهداف، راهبردها و فعاليت هاي خود را به گونه اي برنامه ريزي نمايد که بتواند در شرايط فشا و تحريم سلامت جامعه را در همه ابعاد حفظ نمايد. يکي از حوزه هاي اقتصاد مقاومتي به ويژه اقتصاد دانش محور مي تواند در زمينه توسعه سلامتي بکار گرفته شود. آنچه در اقتصاد مقاومتي و پيوند آن با حوزه بهداشت و درمان مشاهده مي‌شود، ارج‌نهادن به نيروي داخلي و حمايت همه ‌جانبه از توليدات سلامتي و ارتقا دهنده‌ بهداشت عمومي و همچنين زايندگي علم داخلي در اين عرصه است.