صفحه اول
سید میثم عبایی- ایجاد کردن و سپس توسعه یک فرهنگ در میان یک جامعه، فعالیتی تدریجی و زمانبر است. البته بعضی از حوادث تاریخ در ایجاد و گسترش یک فرهنگ نقش تسریع کنندهای دارند. مثلاً در خصوص توسعه و گسترش شهادت در جوامع، حوادث بزرگی نظیر حماسه عاشورا ، نهضتها و قیامهایی که بعد از آن در طول تاریخ تشیع به وقوع پیوسته و در زمان معاصر، پدیده انقلاب اسلامی با رهبری امام خمینی (ره) و سپس جنگ تحمیلی و دفاع مقدس ۸ ساله، در رشد و تسریع و گسترش فرهنگ شهادت در میان جوامع از جمله لبنان و فلسطین نقش داشتهاند. تشییع با شکوه سردار شهید نیلفروشان در روز گذشته در تهران،سندی است بر گسترش فرهنگ شهادت در محور مقاومت اسلامی. فرهنگ شهادت طلبی در سطح ملی عرصه آرمانی و نظری انقلاب اسلامی را از شروع نهضت تاکنون در تاریخ انقلاب اسلامی عملی کرده است, در سطح منطقه ای و جهان اسلام زمینه همگرایی جهان اسلام را فراهم کرده و به گسترش و تقویت محور مقاومت انجامیده است. در سطح و عرصه بین الملل زمینه استکبارستیزی و مقابله با تروریسم بین الملل را در دامنه وسیع تری فراهم کرده است. ایثار و شهادت طلبی یک فرهنگ است که دارای پایههای اعتقادی- معرفتی، ارزشی و رفتاری و آثار تمدنی است و در جامعهی توحیدی- اسلامی با تحقق فرایند معرفتی- تربیتی متأثر از فرهنگ شهادتطلبی، نشاط و همبستگی اجتماعی برای تحقق آرمان های الهی شکل میگیرد و سرعت و سبقت به سوی خیر و آثار ارزشی آن در بین آحاد جامعه نهادینه میشود و متعاقب آن سرمایه اجتماعی در جامعه شکل میگیرد. حضرت امام خمینی (ره) در این رابطه می فرمایند: «… نظامِ اسلامی شهادت را برای خودش زندگی می داند. کسی که شهادت را زندگی دانست برای خودش، زندگی ابدی دانست برای خودش، این در مقابل غیر می ایستد و آخر نفس را می کشد و شهادت طلب می کند. اما آن کسی که نظرش به همین زرق و برق و مادیات است و اصلاً ایمانی در قلبش نیست، آن البته از آنجا صدا بلند می شود، در تهران فرار می کند. در سرحد بود؛ باز نیامده بودند؛ همان سرحد که صدا بلند شد، ما شاهد قضیه بودیم در تهران؛ فرار کردند و از اینجا رفتند.» (صحیفه امام، ج ۸، ص ۱۲۸) شهادتطلبی یک عمل آگاهانه، خالصانه و خدامحور و رمز پیروزی ها است که افراد با ایثار و شهادتطلبی، خود را فدای اسلام و تمامیت ارضی می کنند. جهان بینی فرهنگ ایثار و شهادت جهان بینی توحیدی است و در همین راستا، فرهنگ شهادت طلبی مجموعه ای از باورها (خدامحوری)، ارزش های الهی و شیوه های رفتاری منطبق بر این باورها و ارزش هاست که افراد در جامعه اسلامی بهعنوان تکلیف انجام می دهند. شهادت طلبی دارای آثار و برکاتی است که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد: شهادت طلبی؛ از مهم ترین عوامل پیروزی انقلاب اسلامی محسوب می شود. حضرت امام خمینی (ره) در این رابطه فرموده اند: «… ملتی که غلبه کرد برای اینکه شهادت آرزوی او بود. بعض جوانهای من از من شهادت را طلب می کردند و مرا قسم می دادند که دعا کن که شهید بشویم.» (صحیفه امام، ج ۶، ص ۳۶۰) ایشان همچنین فرموده اند:«رمز پیروزی امروز ما این است که اتکا به خدای تبارک و تعالی داشتیم. … جوانان ما آرزوی شهادت می کردند، جوانان ما شهادت را استقبال می کردند؛ همان طور که در صدر اسلام سربازهای اسلام، شهادت را استقبال می کردند. سربازان ما از شهادت باک ندارند برای اینکه مردن را… فنا شدن نمی دانند. سربازان ما شهادت را سعادت می دانند و برای این سعادت کوشش می کنند. رمز پیروزی اتکال به قرآن و این شیوۀ مقدس بود که شهادت را استقبال می کردند، خوف در دل آنها نبود.» (صحیفه امام، ج ۷، ص ۲۳)