و اما مجلس...

  کریم وحیدی- معرفی کابینه دکتر پزشکیان به مجلس بار دیگر وظایف این قوه را در صدر نوجه افکار عمومی قرار داده است. نمایندگی منصبی است که از طریق انتخابات و رأی مردم فعلیت می‌یابد. براساس قانون، نمایندگی مقامی ملی است و نه محدود به حوزه انتخابیه‌. نمایندگان در قالب مجلس شورای اسلامی کار گروهی انجام می دهند نه فردی. همچنین نمایندگی یکی از معدود مسؤلیت های غیر قابل واگذاری و عزل است. مجلس شورای اسلامی، دارای اختیارات و وظایف سنگین و گسترده‌ای است. اصول متعدد قانون اساسی در فصل ششم، مربوط به همین موضوع است. مهم‌ترین وظایف و اختیارات مجلس به شرح زیر است:
1- مهم‌ترین و اصلی‌ترین وظیفه مجلس شورای اسلامی، وظیفه قانون‌گذاری است. مجلس در هر زمینه‌ای که لازم ببیند، می‌تواند قانون وضع کند.
2- حقِ دادن طرح‌های قانونی و بررسی آنها و نیز حق بررسی لوایح دولتی. در اصل 74 آمده است: «لوایح قانونی، پس از تصویب هیئت وزیران، به مجلس تقدیم می‌شود و طرح‌های قانونی، به پیشنهاد حداقل 15 نفر از نمایندگان، در مجلس شورای اسلامی قابل طرح است».
3- وضع آیین‌نامه داخلی مجلس که شیوه کار مجلس را مشخص کند و نقش اساسی در همه کارهای نمایندگان دارد. (اصل 65)
4- حق تصویب رجوع به همه‌پرسی در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی. (اصل 59)
5- وضع هر نوع مالیات و نیز تعیین موارد معافیت و بخشودگی و تخفیف مالیاتی. (اصل 51)
6- تصویب بودجه سالانه کشور که به‌صورت لایحه، از جانب دولت تهیه می‌گردد.(اصل 52)
7- دیوان محاسبات کشور که دارای اختیارات مهمی است، زیر نظر مجلس شورای اسلامی است. (اصل 52 و 53)
8- تصویب توقف انتخابات در زمان جنگ و اشغال نظامی کشور در بخشی از کشور و یا تمامی آن، برای مدت معین با شرایط مذکور در اصل 68.
9- شرح و تفسیر قوانین عادی. (اصل 73)
10- حق تحقیق و تفحص در تمام امور کشور. (اصل 76)
11- تصویب عهدنامه‌ها، مقاوله‌نامه‌ها، قراردادها و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی. (اصل 77)
12- تصویب هرگونه تغییر در خطوط مرزی به‌صورت اصلاحات جزئی، با رعایت مصالح و... (اصل78)
13- تصویب برقراری حکومت نظامی در حالت جنگ و شرایط اضطراری و... (اصل 79)
14- گرفتن و یا دادن وام و یا کمک‌های بدون عوض داخلی و خارجی از طرف دولت باید به تصویب مجلس برسد. (اصل 80)
15- تصویب استخدام کارشناسان خارجی در موارد ضروری. (اصل 82)
16- تصویب انتقال بناها و اموال دولتی که از نفایس ملی باشد، به غیر. (اصل 83)
17- هر نماینده در برابر تمام ملت مسئول است و حق دارد در همه مسائل داخلی و خارجی کشور اظهارنظر نماید. (اصل 84)
18- مجلس حق دارد تصویب دائمی اساسنامه سازمان‌ها، شرکت‌ها، مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت را با رعایت اصل 72، به کمیسیون‌های ذی‌ربط و یا به دولت واگذار نماید. (اصل 85)
19- دادن رأی اعتماد به هیئت وزیران. (اصل 87)
20- حق سؤال 41 نمایندگان از رئیس‌جمهور و حق سؤال هر یک از نمایندگان از وزرا درباره وظایف آنها. پس از طرح سؤال، رئیس‌جمهور موظف است حداکثر تا یک ماه و وزیر تا 10 روز جهت پاسخ به سؤال، در مجلس حاضر شود. (اصل 88)
21- استیضاح هیئت وزیران یا هر یک از وزرا. در صورتی استیضاح در مجلس قابل‌طرح است که حداقل به امضای 10 نفر از نمایندگان برسد. (اصل 89)
22- استیضاح رئیس‌جمهور. در صورتی استیضاح رئیس‌جمهور قابل طرح در مجلس است که حداقل به امضای 31 نمایندگان رسیده باشد. در‌صورتی‌که پس از بیانات نمایندگان مخالف و موافق و پاسخ رئیس‌جمهور، اکثریت 32 کل نمایندگان به عدم کفایت رئیس‌جمهور رأی دادند، مراتب جهت اجرای بند 10 اصل یکصدودهم، به اطلاع مقام رهبری می‌رسد. (اصل 89)
23- رسیدگی به شکایات وارده درباره طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضائیه. در اصل 90 آمده است: «هرکس شکایتی از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضائیه داشته باشد، می‌تواند شکایت خود را کتبا به مجلس شورای اسلامی عرضه کند. مجلس موظف است به این شکایات رسیدگی کند و پاسخ کافی دهد و در مواردی که شکایت، به قوه مجریه یا قوه قضائیه مربوط است، رسیدگی کند و پاسخ کافی از آنها بخواهد و در مدت مناسب، نتیجه را اعلام نماید و در مواردی که مربوط به عموم باشد، به اطلاع عامه برساند.
24- انتخاب شش نفر از حقوق‌دان‌های شورای نگهبان پس از پیشنهاد