جامعه
دبیر کمیته کشوری اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی وزارت بهداشت ضمن تشریح اهمیت مبحث اخلاق در طرحهای مطالعاتی، در عین حال از ورود این کمیته به مبحث «قلیان اکسیژن» و جلسه با مجریان آن خبر داد و گفت: در انتظار پاسخ مجریان این طرح هستیم تا به جمعبندی نهایی برسیم؛ اگرچه نتایج مدنظر هنوز ارائه نشده اما کمیته اخلاق در پژوهش برای تعیین نتایج نهایی به موضوع ورود میکند. دکتر علی خاجی در ابتدای صحبتهایش در تشریح اهمیت موضوع اخلاق در پژوهشها، اظهار کرد: یک کار علمی یا طرح مطالعاتی میبایست بر مبنای اصول علمی و اخلاقی انجام شود، در غیر اینصورت، خروجی کار ارزش علمی نداشته و قابل استفاده نیست. وی با اشاره به سه وظیفه عمده کمیتههای اخلاق در پژوهش گفت: اولین وظیفه کمیته اخلاق در پژوهش، «حفاظت و مراقبت از آزمودنی» است. یعنی افرادی که در انجام یک پژوهش یا مطالعات مشارکت میکنند باید از آسیبهای احتمالی محافظت شوند. دبیر کمیته کشوری اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی با بیان اینکه هیچ اجباری برای مشارکت بیماران در یک طرح تحقیقاتی وجود ندارد، افزود: مهمترین و اولین هدف این است که افراد وارد شده در یک مطالعه، نباید در معرض آسیب قرار گیرند. شاید بتوان گفت بخش زیادی از طرحهای مطالعاتی برای شرکتکنندگان سود و منفعتی ندارد اما در درازمدت برای جامعه سودمند تلقی میشوند. خاجی با بیان اینکه مراقبت و محفاظت از آزمودنیها، استمرار همکاریها را نیز در پی دارد، اظهار کرد: به منظور استمرار ارتباط مشارکتکنندگان با طرحهای مطالعاتی، حفاظت از آزمودنی الزامی و جزو وظایف اصلی کارگروهها/کمیتههای اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت به حساب میآید. دبیر کمیته کشوری اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی ادامه داد: بنابراین تنها به این دلیل که ما قرار است به جامعه کمک کنیم، نمیتوانیم از هر روشی برای انجام پژوهشها استفاده کنیم. به عبارت دیگر هدف وسیله را توجیه نمیکند و ما در زمینه حفاظت از آزمودنی بسیار جدی هستیم و تعارفی با هیچکس نداریم. * ورود کمیته اخلاق در پژوهشهای زیستی وزارت بهداشت به طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن خاجی در ادامه صحبتهایش درباره آخرین وضعیت طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن توضیح داد: کمیته اخلاق در پژوهشهای زیستی وزارت بهداشت در حال بررسی طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن است. پس از انجام بررسی های لازم، این کمیته نظر خود را به مجریان و مسئولین وزارت بهداشت اعلام خواهد کرد. وی در پاسخ به پرسشی در زمینه تفاوت نظر متخصصان و مجریان این طرح مطالعاتی درباره مضرات قلیان اکسیژن، اظهار کرد: اگر کمیته اخلاق در پژوهشهای زیستی وزارت بهداشت به این نتیجه برسد طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن قابل اجرا است، اجازه ادامه طرح صادر و اگر از آسیبرسان بودن این دستگاه مطلع شود، از این طرح مطالعاتی جلوگیری میکند. بررسی طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن در کمیته اخلاق پژوهشهای زیستی وزارت بهداشت آغاز شده، این کمیته فقط از منظر مباحث اخلاقی به طرح ورود میکند و در این مسیر از نظر مشاوره متخصصان قلب و ریه کمک میگیرد. * جلسه کمیته اخلاق با مجریان طرح قلیان اکسیژن خاجی با اشاره به برگزاری جلساتی با مجریان طرح قلیان اکسیژن، گفت: در انتظار پاسخ مجریان طرح قلیان اکسیژن هستیم که به جمعبندی نهایی برسیم. اگرچه نتایج مدنظر هنوز ارائه نشده اما کمیته اخلاق در پژوهش برای تعیین نتایج نهایی به موضوع ورود میکند. پس از بررسی نتایج، جمعبندی نهایی به مجریان طرح اعلام میشود و نتایج نهایی در صورت نیاز رسانهای میشود. وی گفت: ازهم تاکید میکنم، طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن موافقان و مخالفانی دارد، اما نظر هیچکدام از این گروهها به عنوان نظر بالادستی تلقی نمیشود. از نظرکمیته اخلاق در پژوهش زیستی وزارت بهداشت طرحهای مطالعاتی باید به نحوی باشد که سلامت جامعه حفظ شود.