۶سناریوی اصلی برای آینده غزه

  پژوهشگران و تحلیلگران ۶ سناریو برای آینده نوار غزه ترسیم می‌کنند که بهترین آنها تحقق اهداف و خواسته‌های مردم فلسطین می‌باشد؛ چیزی که دور از انتظار نیست و مستلزم یک وحدت واقعی بین فلسطینی‌هاست.
از زمان آغاز جنگ غزه در 7 اکتبر 2023 سناریوهای متعددی درباره این جنگ و پیامدها و نتایج آن در آینده مطرح شده است که می‌توان آنها را در شش سناریو خلاصه کرد:
ـ سناریوی اول، حکومت نظامی اسرائیل بر نوار غزه یا بخشی از آن است.
ـ سناریوی دوم، تشکیل حکومت یا اداره محلی توسط برخی طرف‌ها و شخصیت‌های فلسطینی همزمان با حکومت نظامی و اداری اسرائیل بر نوار غزه است.
ـ سناریوی سوم، اداره غزه توسط نیروهای عربی یا بین‌المللی و یا به‌صورت مشترک است.
ـ سناریوی چهارم، ادامه کار کمیته دولتی یعنی دولت جنبش حماس در نوار غزه یا تشکیل دولتی به‌رهبری حماس در ائتلاف با گروه‌های فلسطینی و یا تشکیل دولتی توسط شخصیت‌های مستقل حامی حماس است.
ـ سناریوی پنجم اداره نوار غزه توسط تشکیلات خودگردان با حکم اسرائیل است.
ـ سناریوی ششم، تشکیل دولت نجات ملی فلسطین با یک توافق ملی میان فلسطینی‌هاست.
محتمل‌ترین سناریو برای آینده غزه کدام است؟
هر یک از این سناریوها دارای طرفدارانی است که از آن حمایت می‌کنند و می‌خواهند سناریوی خود را به کرسی بنشانند، بنابراین هر یک از این سناریوها می‌توانند محتمل یا بعید باشند و باید ببینیم اتفاقات آینده چگونه رقم می‌خورد و چه‌تأثیری بر این سناریوها خواهد داشت. این سناریوها تابع عوامل ثابت و متغیر و نیز تحولاتی هستند که برخی از آنها را می‌توانیم پیش‌بینی کنیم و برخی هم قابل پیش‌بینی نمی‌باشند.
در این میان مرکز مطالعاتی «مسارات» مدتی است که در حال آماده‌سازی پژوهشی در مورد سناریوهای جنگ در نوار غزه و آینده آن است. این مرکز یک تیم تحقیقاتی به این منظور تشکیل داده است که در انجام تحقیقات خود از روش‌ها و ابزارهای متعددی استفاده می‌کنند تا به‌شکل دقیق سناریوها را بسنجند. بر اساس این پژوهش، انتظار می‌رود که یک سناریو یا چند سناریو با یکدیگر همپوشانی داشته باشند، به‌عنوان مثال اگر بحث آوارگی فلسطینی‌ها را در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که نقشه رژیم صهیونیستی برای آوارگی ملت فلسطین در نوار غزه شکست خورده یا دست‌کم در حالت رکود قرار گرفته است و شاید مجدداً فعال‌سازی شود.
با این حال شاهد نوعی آوارگی میان فلسطینی‌ها در نوار غزه هستیم که شاید برخی به‌غلط آن را «آوارگی داوطلبانه» نامیده باشند که با خروج بیش از 100 هزار فلسطینی از نوار غزه آغاز شد و این تعداد افزایش نیز خواهد یافت؛ زیرا اغلب بخش‌های نوار غزه قابل زندگی کردن نیست و مدت زیادی طول می‌کشد تا زندگی به این مناطق برگردد، همچنین اگر جنگ چند ماه دیگر طول بکشد تعداد آوارگان بیشتر خواهد شد و یا شاید آوارگی فلسطینی‌ها اشکال جدیدی به خود بگیرد.
همچنین اگر عملیات بازسازی نوار غزه بعد از توقف جنگ به تعویق بیفتد این مسئله بر روند آوارگی فلسطینی‌ها تأثیر خواهد گذاشت، به‌ویژه اینکه یکی از اهداف اصلی بندری که آمریکا در سواحل غزه ایجاد کرده، مهاجرت فلسطینیان از نوار غزه بدون مانع و بدون پرداخت هزینه‌های زیاد است که این مسئله می‌تواند بر روند آوارگی فلسطینی‌ها تأثیر بگذارد، البته میزان آوارگی فلسطینی‌ها و خروج آنها از نوار غزه بستگی به تحولات دارد و شاید این میزان افزایش پیدا کند یا کم شود و در واقع هر سناریویی ممکن است اتفاق بیفتد.