سیاسی
رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند: باید به زبان روز و با شیوه‌های درست معارف ائمه را به دنیا منعکس کرد. بیانات رهبر انقلاب اسلامی در دیدار اعضای هیئت علمی پنجمین کنگره جهانی حضرت رضا علیه‌السلام که در تاریخ ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ برگزار شده بود، صبح دیروز در محل برگزاری این کنگره در حرم مطهر رضوی منتشر شد. در زمینه معرفت ائمّه نقایص زیادی داریم در قسمتی از بیانات حضرت آیت الله خامنه‌ای آمده است: تشکیل این کنگره و این گردهمایی کار بسیار خوبی است؛ چون ماها ــ داخل جامعه شیعه؛ حالا قبل از اینکه به دیگران برسیم ــ در زمینه معرفت ائمّه نقایص زیادی داریم؛ گاهی به یک جنبه توجّه شده با افراط و بدون اتقان، از جنبه‌های دیگر غفلت شده؛ و گاهی حتّی به همان هم توجّه نشده، و به همین مسائل ظاهری و توجّهات ظاهری و [مانند] اینها بسنده شده. یکی از وظایف بزرگمان این است که ائمّه خودمان را به دنیا معرفی کنیم به‌نظر من ما به‌عنوان شیعه، به‌عنوان مجموعه اهل‌تشیّع، یکی از وظایف بزرگمان این است که ائمّه خودمان را به دنیا معرفی کنیم، حالا بعضی از ائمّه (علیهم السّلام) مثل امام حسین (علیه السّلام) و امیرالمؤمنین (علیه السّلام)، به‌دلایلی معرفی‌شده هستند؛ دیگران درباره‌شان نوشته‌اند، گفته‌اند و نوعی شناخت از آنها در دنیای غیرشیعه و حتّی دنیای غیراسلام وجود دارد؛ لکن اکثر ائمّه (علیهم السّلام) ناشناخته‌اند. امام حسن مجتبیٰ با آن عظمت ناشناخته است، حضرت موسی‌بن جعفر، حضرت هادی، امام جعفر صادق، با آن دستگاه عظیم و فعّالیّت فوق‌العاده، اینها در دنیا ناشناخته‌اند. باید جنبه معنوی و عرشی ائمّه را بگوییم من به‌نظرم می رسد راجع به زندگی ائمّه (علیهم السّلام) از سه بُعد باید کار بشود: یکی از آن بُعد معنوی و الهی، یعنی آن قداست؛ جنبه قداست ائمّه (علیهم السّلام)؛ از این نمی شود صرف‌نظر کرد؛ درباره این باید صحبت بشود، منتها متقن صحبت بشود. گاهی حرفهایی زده میشود، روایاتی به‌عنوان پشتیبان آن حرفها آورده می شود، [امّا] حرفها ضعیف است. ما باید جنبه ملکوتی ائمّه (علیهم السّلام)، جنبه معنوی و عرشی ائمّه را بیان کنیم؛ این جزو چیزهایی نیست که ما درباره‌اش بخواهیم تقیّه کنیم یا مثلاً مخفی کنیم؛ نه، باید این جنبه معنوی و عرشی ائمّه را بگوییم؛ کمااینکه در مورد خود پیغمبر [گفته‌ایم]. مسئله معصومیّتشان، مسئله ارتباطات آنها با خدای متعال، ارتباطات آنها با فرشته‌ها ــ اینهایی که هست ــ ولایت آنها به آن معنای معنوی‌اش، اینها را باید بگوییم؛ از این جنبه باید یک کار عالمانه قوی خوبی انجام بگیرد. ائمّه در زمینه مسائل گوناگونِ مورد نیاز انسان حرف دارند جنبه دوم، جنبه کلمات و درسهای اینهاست در زمینه‌های مختلف؛ در زمینه مسائل زندگی، مسائل گوناگونِ مورد نیاز انسان: اخلاقیّات، معاشرت، دین، احکام؛ ائمّه ما حرف دارند، مکتب دارند [که باید] بیان بشود. بعضی از این جنبه‌ها که ما خیلی هم به آن توجّه نمی کنیم، در دنیا موضوعیّت دارد؛ حالا مثلاً فرض کنید مسئله حمایت از حیوانات؛ شما نگاه کنید در روایات ما از ائمّه، نسبت به مسئله‌ی رعایت حیوانات و حمایت از حیوانات چقدر بحث شده؛ این اگر چنانچه در دنیا مطرح بشود، گفته بشود، شناخته بشود، خب یک چیز مهمّی است. ببینید حالا چه‌کسی از ماها درباره این فکر می کند؟ کداممان دنبال این قضیّه هستیم؟ [یا موضوع] معاشرتها، مضامینی که درباره ارتباط با غیرشیعه و غیرمسلمان هست؛ این‌همه در روایات ما در این زمینه به‌تَبَع قرآن کریم حرف هست؛ [مثل] «لایَنهاکُمُ اللهُ عَنِ الَّذینَ لَم‌یُقاتِلوکُم فِی الدّین»؛اینها حرفهایی است که تکرار کرده‌ایم و مکرّر اینها را گفته‌ایم. اینها از میان کلمات ائمّه باید بیان بشود و منتقل بشود. معارف زندگی ما باید به‌زبان روز، به‌زبان فنّی، با شیوه‌های درست به دنیا منعکس بشود خب، این‌همه ما کتاب داریم؛ یعنی مثلاً بحارالانوار [بیشتر از] صد جلد کتاب است؛ و از این قبیل کتب فراوان است، امّا اینها در یک محدوده خاصی هستند دیگر. یک شعری آن روز بنده خواندم: مِی نابی ولی از خلوت خُم چو در ساغر نمی‌آیی چه حاصل؟ مِی ناب را باید آورد در ساغر تا قابل استفاده باشد؛ ولی در خُم مانده. این مِی نابِ معارف زندگی ما که از ائمّه آمده، همین‌طور در خُم مانده، سرش را هم خشت گذاشتیم ــ قدیمها خشت میگذاشتند سرِ خم و می‌بستند ــ ما این‌جوری [عمل] کرده‌ایم. این[جوری] نمیشود؛ این باید به‌زبان روز، به‌زبان فنّی، با شیوه‌های درست به دنیا منعکس بشود. امروز دیگر ارتباط با دنیا کار آسانی شده؛ یعنی شما اینجا می‌نشینید و یک دکمه‌ای را فشار میدهید و ده دقیقه وقت صرف می کنید، در دورترین نقطه عالم ــ در استرالیا، در کانادا، در آمریکا، در فلان جا ــ هر کس که شما بخواهید، حرف شما را می‌شنود، این خیلی چیز مهمّی است. در این کار، از این شیوه باید استفاده بشود؛ منتها زبان مهم است؛ [اینکه] با چه‌زبانی میخواهید بیان کنید. این هم بخش دوم آن چیزی است که برای معرّفی ائمّه باید دنبال بشود. ایجاد جامعه اسلامی بدون ایجاد حاکمیّت اسلامی امکان‌پذیر نیست بخش سوم، مسئله سیاست است؛ این همان چیزی است که بنده در آن [بررسی] سالهای زندگی ائمّه، عمدتاً این را دنبال می کردم که ائمّه چه‌کار می کردند و چه‌کار می خواستند بکنند. بخش سیاست، بخش خیلی مهمّی است. سیاست ائمّه چه بود؟ اینکه امام با همه آن مقامات، با همه آن مرتبتِ الهی که دارد و امانت الهی که دستش هست، اکتفا کند به اینکه مثلاً یک مقدار احکام بگوید و یک مقدار اخلاق بگوید و مانند اینها، این به‌نظر اصلاً برای انسان وقتی که درست توجّه کند قابل فهم نیست؛ آنها هدف های بزرگی داشتند. هدف عمده آنها هم ایجاد جامعه اسلامی [بوده]؛ که ایجاد جامعه اسلامی بدون ایجاد حاکمیّت اسلامی امکان‌پذیر نیست؛ پس دنبال حاکمیّت اسلامی بودند. یک بُعد مهمّ امامت این است؛ امامت یعنی ریاست دین و دنیا، ریاست مادّه و معنا، خب، مادّه‌اش عبارت است از همین سیاست و اداره کشور و اداره حکومت، و همه ائمّه دنبال این بوده‌اند؛ یعنی بدون استثنا همه ائمّه دنبال این بوده‌اند؛ منتها با شیوه‌های مختلف، در فصول مختلف، با روشها و اهداف کوتاه‌مدّت مختلف؛ [امّا] هدف بلندمدّت یکی بود. رهبر معظم انقلاب اسلامی در خاتمه افزودند: بنابراین این سه بخش در زندگی حضرت امام رضا (علیه الصّلاة و السّلام) و بقیّه ائمّه باید تبیین بشود. هنر شما این است که این سه بخش را اوّلاً استخراج کنید؛ ثانیاً اینها را از زیاده‌گویی‌ها و حرفهای غیرمتقن تخلیص کنید؛ ثالثاً که این سومی مهم‌تر از همه است، با زبان مناسب، با زبان روز، با زبان قابل‌فهم برای مخاطب غیرشیعه و حتّی شیعه ــ چون دوری بعضی از جوانهای خودمان هم از این معارف، کمتر از دوری غیرشیعه و غیرمسلمان نیست و اطّلاعی ندارند ــ بیان کنید اینها را. به‌نظر من اگر این کار انجام بگیرد، فقط صِرف یک گردهمایی و سخنرانی و مانند اینها دیگر نخواهد بود؛ یعنی یک فایده محسوسی بر آن اتّفاق می‌افتد.