اعتماد جامعه جراحان ایرانی به ربات‌های جراح بعد از ۱۲ سال تحقیق

  محققان یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان بعد از ۱۲ سال تحقیق و توسعه به نسل‌های پیشرفته جراحی دست یافتند و به گفته آنها مهمترین دستاورد این محصولات، اعتماد جامعه جراحان ایرانی به این سیستم‌ها است و بعد از آن کاهش هزینه‌های درمان و نظام سلامت از دیگر قابلیت‌های این ربات‌ها است.
دکتر ابراهیم نجف‌زاده، مدیر توسعه کسب‌وکار این شرکت دانش‌بنیان آغاز فعالیت این شرکت را از سال ۸۵ اظهار کرد و گفت: در آن زمان تحریم‌هایی علیه ایران حتی برای تجهیزات های‌تک مانند دستگاه‌های نویگیشن جراحی اعمال شد و بر این اساس ما تصمیم گرفتیم این نوع دستگاه‌ها را در داخل کشور تولید کنیم و بعد از ۵ سال تحقیق و توسعه این سامانه را توسعه داده و به تولید نهایی رساندیم و در سال ۹۰ اولین نمونه از دستگاه جراح هوشمند را پیاده‌سازی کردیم و در اختیار ۸ مرکز پزشکی قرار دادیم.
وی با بیان اینکه طی ۱۲ سالی که در این زمینه فعال بودیم، انواع مختلفی از دستگاه‌های نویگیشن را توسعه دادیم و در حال حاضر مورد استفاده در مراکز مختلف پزشکی قرار گرفته است، اظهار کرد: البته نهادینه‌سازی فناوری پیشرفته‌ای مانند سامانه جراحی در کشور کار ساده‌ای نبود؛ چرا که در ابتدای کار تنها دو جراح حاضر شدند از این سامانه استفاده کنند که این دو جراح دوره فلوشیپ خود را در کشور امریکا گذرانده بودند و با بازگشت به کشور آمادگی خود را برای بهره‌گیری از سامانه نوین جراحی اعلام کردند.
نجف‌زاده با تاکید بر اینکه اما اکنون بیش از ۱۷۰ جراح با این شرکت همکاری دارند و این سیستم در بیش از ۹۵ بیمارستان در حال بهره‌برداری است و در بیش از ۱۰ هزار جراحی از آن استفاده شده است، یادآور شد: در حال حاضر بیش از ۵۵ دستگاه از این سامانه در بیمارستان‌ها نصب شده است و برخی از بیمارستان‌هایی که توانایی خرید این دستگاه را نداشتند، به صورت اجاره برای جراحی‌های خود استفاده کردند. این سامانه در گام نخست در حوزه‌های جراحی گوش و حلق و بینی و جراحی قاعده جمجمه بوده و این روش برای جراحی مغز و اعصاب توسعه یافت.
به گفته وی، بعد از آن کاربرد این دستگاه جراح هوشمند به جراحی ستون فقرات تسری داده شد، ادامه داد: جراحی فک و صورت برای جای‌گذاری‌های ایمپلنت در بازسازی استخوان فک و صورت از دیگر کاربردهای توسعه‌ای این ربات است و محققان این شرکت اخیرا روی سامانه‌های هوشمند در حوزه ارتوپدی وارد شده‌اند و نمونه جدیدی از سامانه هوشمند جراحی در حوزه ارتوپدی به تولید رسیده است. این نسل از سامانه برای پیچ‌گذاری روی مهره‌های ستون فقرات کاربرد دارد. مدیر تحقیق و توسعه این شرکت دانش‌بنیان، رقیب اصلی این محصول را ربات‌های یک شرکت آلمانی که در این زمینه پیشرو است و بعد از آن دو شرکت امریکایی عنوان کرد و گفت: متاسفانه یا خوشبختانه امکان ارائه خدمات پس از فروش و یا ارائه ربات‌های این ۳ شرکت آلمانی و امریکایی به ایران به دلیل اعمال تحریم‌ها وجود ندارد و در نتیجه حتی ربات‌های جراح وارداتی از این کشورها از کار افتاده‌اند و به دلیل عدم ارائه خدمات پس از فروش، بلااستفاده مانده‌اند و ما تنها شرکت دانش‌بنیان سازنده این نوع سامانه‌های حوزه جراحی در کشور هستیم.
نجف‌زاده با اشاره به عملکرد این سیستم‌های جراحی، تاکید کرد: در گذشته پزشکان برای تعیین خط درمانی بیماران مبتلا به تومورهای مغزی که آیا باید رادیوتراپی را در ابتدا اجرایی کنند و یا شیمی درمانی و یا جراحی را؛ مجبور بودند نمونه‌برداردی از مغز انجام دهند که برای این امر در جمجمه حفره‌ای در ابعاد ۴ در ۴ سانتی‌متر ایجاد می‌شد و بیمار بعد از یک هفته بستری در بخش آی سی یو، دو هفته زمان نیاز داشت تا بتواند به زندگی عادی بازگردد. حالا با استفاده از ابزارهای هوشمند پزشکی با ایجاد یک سوراخ ریز به اندازه یک سانتی متر، فرایند نمونه‌برداری انجام می‌شود، به این صورت که از طریق این سوراخ ریز، سوزن وارد جمجمه می‌شود و بدون دستکاری به نواحی اطراف به هدف نزدیک می‌شود و با دقت کمتر از مقیاس میلی متر، نمونه را برمی‌دارد و بیمار نیز بعد از دو تا ۳ روز به زندگی عادی خود باز می‌گردد.
به گفته وی، این روش، هزینه کمتری را به سیستم درمانی تحمیل می‌کند و تخت‌های بخش ICU و CCU بیمارستان‌ها زودتر خالی می‌شود و این امکان را برای بیمارستان‌ها فراهم می‌کند تا بیماران بیشتری را پذیرش کنند، همچنین این سیستم کمک می‌کند هزینه‌های کمتری به نظام سلامت کشور وارد شود، ضمن آنکه سرعت و دقت جراحی را نیز افزایش می‌دهد.
به گفته این محقق، کاهش زمان بیهوشی از دیگر مزایای این ربات جراح به شمار می‌رود.