سیاسی
کارشناس مسائل بین الملل گفت: شرایط ایران از ابتدا به گونه ای بود که به محض آنکه جنگ تحمیلی رخ داد مجبور شد سیاست واقع گرایانه را مدنظر قرار دهد. ابوالفضل بازرگان کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با خبرنگار سیاست خارجی ایرنا در خصوص اظهارات اخیر جواد ظریف وزیر امور خارجه سابق کشورمان مبنی بر واقع گرایانه یا آرمان گرایانه بودن رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و هماهنگی توانایی ها و آروزها، اظهار داشت: نکته ای که هست این که آقای ظریف بارها تاکید کردند که واقع گرایی را در سیاست خارجی قبول ندارند و مبنای آرمانگرایی و ایده‌آلیستی را مد نظر دارند. وی با بیان اینکه رویکرد آقای ظریف در سیاست خارجی «لیبرالیسم کلاسیک» است و نگاه عمدتاً سازه انگارانه در این خصوص دارد، گفت: این نکته جالبی است که آقای ظریف بارها گفته است که واقع گرایی در سیاست خارجی را قبول ندارد و فردی «ایده آلیست» است. این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: مبنای «تنظیم توافق برجام» هم از دید وی ایده آلیستی بوده چرا که بارها آقای ظریف گفته که ما باید به حقوق بین‌الملل احترام بگذاریم، حُسن نیت نشان دهیم، به سمت دنیا برویم و با جامعه جهانی همکاری داشته باشیم و از قضا این عمل آنها کاملاً ایده آلیستی بوده و نه واقع گرایانه. بازرگان افزود: حال آقای ظریف از هماهنگی آرزوها و توانایی ها می گوید، این گفتمان هم از «ایده‌آلیستی بودن آقای ظریف» نشأت می گیرد به این دلیل که وی واقعیات سیاست خارجی جمهوری اسلامی را در این سال ها نگاه نمی‌کند و یک نگاه خیلی محدود سازه انگاری شده از واقعیات را دارد و می گوید باید توانایی های ما با آرزوهایمان هماهنگ باشد. وی ادامه داد: از همین دیدگاه است که آقای ظریف چندین سال پیش آن جمله معروف را گفت که آمریکا می تواند با یک دکمه تمام سیستم دفاعی ما را نابود کند، این یک «برساخت گرایی از واقعیت» به حساب می آید. این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: این قبیل نگاه ها می تواند کمی خطرناک باشد چرا که ما اگر بخواهیم این نگاه را پیش فرض قرار بدهیم که توانایی هایمان با آرزوهایمان هماهنگ باشد، این رویکرد چه فرقی با «گفتمان بنی صدر» در ابتدای جنگ دارد که می گفت ما نمی توانیم از پس ارتش صدام با آن همه تجهیزات بر بیاییم؟ بازرگان بیان کرد: بنی صدر می گفت ما نمی توانیم آنها را شکست بدهیم، بنابراین بهتر است که خاکمان را واگذار کنیم، توافقی صورت بگیرد و جنگ را تمام کنیم. وی اظهارداشت: اما چه شد که ما توانستیم در یک جنگ هشت ساله از پس عراقی بر بیایم که تمام دنیا آن را حمایت می کرد و این در حالی بود که به قول خود آقای ظریف به ما «اجازه ورود حتی یک سیم خاردار» را هم نمی دادند. این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: درست است که در ایران سال ۵۷ انقلاب اسلامی صورت گرفت، اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که «تمام انقلاب ها در دنیا آرمان هایی دارند» مثل انقلاب کبیر فرانسه، انقلاب اکتبر روسیه و در واقع هر انقلاب بزرگی که در دنیا رخ داده آرمان هایی را به دنبال داشته و این یک امر طبیعی است. بازرگان عنوان کرد: اما برای ایران شرایط به گونه ای بود که به محض آنکه جنگ تحمیلی رخ داد ما «مجبور شدیم سیاست واقع گرایانه» را مد نظر قرار دهیم. دوره جنگ هشت ساله دوره بازسازی پس از آن، حمله آمریکا به مرزهای شرقی و غربی ما و تحت فشار قرار دادن ایران، محور شرارت نامیدن ایران و گفتمان اینکه گزینه نظامی روی میز است، اینها چه ارتباطی با آرمان گرایی می تواند داشته باشد؟