‌تعویق یک‌ساله آبگیری «سد چمشیر» به نفع کشور نیست

 علیرضا اصغرزاده- سد و نیروگاه چمشیر در 25 کیلومتری جنوب شرقی شهر گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد و بر روی رودخانه زهره ساخته شده است. این سد با ارتفاع 151 متر از تراز پی بلندترین سد وزنی از نوع بتنی غلتکی ایران بوده که دارای مخزن 2.3 میلیارد مکعب، دریاچه‌ای به طول 48 کیلومتر و مساحت دریاچه 51 کیلومتر مربع در تراز نرمال است. این سد علاوه بر تنظیم 1.2 میلیارد مترمکعب آب برای کشاورزی پایاب ، 482 گیگاوات ساعت تولید برق در شرایط نرمال آبی خواهد داشت.
به گزارش کائنات؛ در حقیقت، کیفیت نامناسب آب رودخانه زهره به دلیل وجود چشمه‌های شور در ۲منطقه از مسیر رودخانه است. این رودخانه همواره آبی قابل دسترس اما با درصد شوری بالایی دارد اما جمع آوری این آب در سد چَم‌شیر همراه با سیلاب و بارش های فصلی می تواند از درصد شوری آب کم کرده و با رهاشدگی آب با EC  کمتر نیز می تواند آبی قابل استفاده به شمار آید و شرایط کمی و کیفی پایین دست سد نسبت به رژیم طبیعی رودخانه بهبود ‌یابد.بر اساس یافته های عینی و اندازه گیری EC یا هدایت الکتریکی آب از مخزن سد چَم‌شیر، این یافته های جدید اعداد ۱۵۰۰ EC  را نشان می دهد درحالیکه قبل از احداث سد این میزان اندازه گیری آب رودخانه زهره تا ۲۶۰۰ یا بعضا به ۳ هزار EC نیز اندازه گیری و رصد شده است به طوری که شوری آب برای مصارف کشاورزی مفید فایده نبوده است.
در واقع کنترل شوری آب در مناطقِ دارای بسترهای نمکی و چشمه‌های شور و جلوگیری از آلوده شدن آب در مناطق پائین دست تنگه چم‌شیر از جمله اقدامات و اهداف اصلی احداث سد چَم‌شیر بوده است.از سوی دیگر،  حفظ منابع آبی باکیفیت برای فصول گرم سال جهت مصارف کشاورزی می تواند اقدامی سازنده در برنامه ریزی های عمرانی و راهسازی، در هر گوشه ای از دنیا به حساب آید. آب کمیابی که به دلیل گرم شدن زمین می تواند با هر راهکار و برنامه ریزی به گونه ای حفظ و هدایت شود که حتی در فصول گرم سال نیز در شرایط فقدان بارش ها مورد استفاده قرار گیرد و به حفظ محصولات کشاوری و اراضی زیر کشت و اشتغال منطقه کمک کند، اما این آب بایستی قابل استفاده برای مصارف کشاورزی هم باشد که تعدیل کیفیت آب کشاورزی در سد چمَ‌شیر می تواند این آب را قابل استفاده کند.
گفته های کارشناسی و ارزیابی های اقتصاد کشاورزی در منطقه اذعان می دارد که  ۸۴درصد اراضی کشاورزی در پایاب سد چَم‌شیر مربوط به استان خوزستان بوده که شامل ۵۰هزارهکتار اراضی «هندیجان» و ۶هزار هکتار اراضی «زیدون» می‌شود که سد چَم‌شیر با افزایش کیفیت و تنظیم کمیت آب رهاسازی شده، باعث افزایش راندمان کشاورزی در این منطقه شده و عملا شرایط کشت دوم را در فصولی که آب کیفیت مناسب ندارد، فراهم می کند.
در همین راستا محمد رضا فاضل معاون اجرایی طرح سد چَم‌شیر در گفت وگو با کائنات به اهمیت احداث سد برای مصارف کشاورزی اشاره می کند و می گوید: اگر این سد ساخته نمی شد همه آب سیلاب و باران در مسیر رودخانه زهره به دریا می رفت و این هدررفتگی آب مانند گذشته تداوم می یافت اما این سد با حفظ منابع آبی و تعدیل کیفیت آن، باعث شده است که ما این منابع آبی را در فصول گرم سال نیز داشته باشیم و با رهاسازی آن، این آب باکیفیت در اختیار اراضی زیر کشت منطقه گذاشته شده و به حفظ اقتصاد منطقه نیز کمک کند.  
در همین پیوند محمود محضر نیا، مجری سد و نیروگاه چمشیر در گفت‌وگو با کائنات بابیان اینکه سد چمشیر اگر امسال ‌آبگیری نشود و یک سال آبگیری آن به تعویق بیفتد، عدم‌النفع بسیاری برای کشور خواهد داشت، گفت: نیروگاه این سد سالانه 482 گیگاوات ساعت برق در سال تولید می‌کند که اگر آبگیری یک سال به تأخیر بیفتد، این مقدار تولید برق را نخواهیم داشت که عدم النفع آن با توجه به قیمت هر کیلووات ساعت برق صادراتی که حدود 10 سنت یورو است، قابل‌محاسبه است.
مجری سد و نیروگاه چمشیر در پایان گفت‌وگو با کائنات اعلام کرد: همچنین در صورت عدم آبگیری این سد در سال جاری، امکان جمع‌آوری حدود 2 میلیارد مترمکعب آب را از دست خواهیم داد که با توجه به اینکه این حجم عظیم آب در رودخانه زهره وارد دریا می‌شود، هزینه هر مترمکعب آبی که از دریا شیرین‌سازی شده و منتقل می‌شود، حداقل 1.5 یورو است که میزان عدم‌النفع گسترده در تأخیر در آبگیری سد چمشیر در این بخش نیز قابل مشاهده است.