قوانین را تغییر دهید تا دچار اصطکاک نشویم

  اولین نشست رسانه‌ای مرضیه برومند در مقام مدیرعامل «خانه سینما» با حضور محمدمهدی عسگرپور رئیس هیأت مدیره و همراهی کیوان کثیریان مدیر روابط عمومی این نهاد صنفی، صبح دیروز سه‌شنبه ۹ خردادماه در محل خانه سینما برگزار شد.
این نشست در ساعت ۱۰:۴۰ با پخش سرود ملی و قرائت آیاتی از قرآن مجید آغاز شد.
در ابتدای این نشست مرضیه برومند مدیرعامل خانه سینما گفت: در ابتدا که آمده بودم هیجان‌زده بودم که هر چه سریع‌تر با خبرنگاران دیدار داشته باشم و مشتاق بودم اما متوجه شدم اطلاعاتم درباره خانه سینما، مناسباتش، مشکلاتش، تسلط بر برنامه‌های هیات مدیره کامل نیست. در این دو ماه واقعاً یک روز بیکار نبودم. همه وقتم را گذاشتم تا از کارها سر در بیاورم. سی و دو صنف داریم که با ۲۸ صنف ملاقات کرده‌ام. از صنف عکاسان معذرت می‌خواهم که چندبار قرار گذاشتیم و ناچارا قرار برهم خورد. با دوستان سازمان سینمایی صندوق اعتباری هنر و… هم دیدارهایی داشتیم تا درباره موضوعات مختلف و امور رفاهی گفتگو کنیم. الان یک شمای کلی از وضعیت خانه سینما دارم. در خانه سینمایی که سی ساله شده و در سی سالگی این موضوع را به فال نیک می‌گیرم که اولین نشست را با شما زیر این درخت و چتر سی ساله دارم که البته تاسیس آن به سال ۶۸ برمی‌گردد. من شاهد بودم که مرحوم داوود رشیدی جزو پایه‌گذاران صنف بازیگران بود.
وی با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری خانه سینما مطرح کرد: حالا با گذشت سی سال می‌بینیم که خانه سینما چه نقش مهم و موثری ایفا کرده و از نهادهای مدنی تاثیرگذار بوده توانسته سی سال دوام بیاورد بسیاری از امور سینماگران را انجام می‌دهد طبق آمار این خانه شش هزار و پانصد عضو دارد البته برخی صنوف آمار متفاوتی دارند.
* بحران‌هایی که فوراً روی سینما تأثیر می‌گذارد
برومند مطرح کرد: خانه سینما این درخت تنومند الان برومند هم شده است. در طی این سال‌ها اتفاقات زیادی رخ داده درخت خانه سینما و سینماگران با هر بحران اجتماعی گاهی لریزده و بالا و پایین داشته اما توانسته دوام بیاورد. برخی از دوستان نه چندان دوست خانه سینما، گاهی کمر به نابودی آن بستند اما با کمک دوستان و با تدبیر دولتمردان وقت از این بحران خارج شده و امروز این نهاد سی ساله شده است.
وی ادامه داد: بحران‌های اجتماعی سیاسی اقتصادی فوراً روی سینما تاثیر می‌گذارد چون مستقیماً روی روحیه مردم تاثیر می‌گذارد و اقتصاد متزلزلی هم دارد. در سالیان گذشته با بحران کرونا مواجه بودیم که روی تولید و اکران تاثیر گذاشت. بعدش هم در سال گذشته ماجراهای دردناک و غم انگیزی داشتیم و باعث شد سینما نتواند به درستی کار کند. اما پلتفرم‌ها کمک کردند تا سینما کمتر آسیب ببیند و باعث شد برخی از همکاران ما سرکار بروند چون ماجراهای اخیر ضربات مهلکی به اقتصاد سینما زد.
مدیرعامل خانه سینما گفت: هم در سطوح بالاتر و هم پایین‌تر رفته رفته اوضاع در حال برگشتن به روال خود است. فیلم‌هایی امروز می‌فروشند البته سرگرم‌کننده هستند و این طبیعی است چون روحیه مخاطبان متاثر از شرایط بود و به فیلم‌های خنده‌آور نیاز داشتند اما متاسفانه باعث شد عده‌ای دوباره تمایل به ساخت این فیلم‌ها پیدا کنند. اما گونه‌های دیگر آسیب دیده‌اند. مثل سینمای قصه‌گونه، اجتماعی، کودک و… فیلم سینمایی از این دست گاه دچار ممیزی شدند یا اجازه نمایش پیدا نکردند و گاه در هیاهو نتوانستند چندان بفروشند. ما کم کم در حال عبور از این بحران‌ها هستیم. فروش بلیت حالا پنجاه درصد افزایش پیدا کرده که البته خوشحال‌کننده است اما کافی نیست باید کمک کنیم تا دوباره فیلم‌های اجتماعی ساخته شود، فشارها کاهش پیدا کند و به فیلمسازان اعتماد شود.
* معضل بزرگ‌مان امنیت شغلی است
برومند در ادامه تأکید کرد: بحث بعدی بیکاری و عدم امنیت شغلی است که از قبل هم وجود داشته و با شرایط و ماجراهای اخیر بدتر هم شده است شاید معضل بزرگ خانه سینما باشد. در ملاقات با صنوف از آنها خواستم اولویت‌ها، پیشنهادها و راهکارهای خود را بگویند. در یک جمع‌بندی متوجه شدم بیشترین خواسته درباره امنیت شغلی بوده است.
وی گفت: انجمن‌های خانه سینما مثل جزایر پراکنده هستند که هیچ ارتباطی با هم ندارند. گروه‌ها گاه منافع مشترک و گاه منافع متقابل دارند. ارتباط دوسویه میان اعضای خانه سینما وجود ندارد و ارتباط متقابل برقرار نمی‌شود، که به نظرم این یک ضعف است. البته تشکیلات اداری هم شادابی خود را از دست داده و فضا دیگر هنری و فرهنگی نیست. به زعم من یک فضای ایستا و گاه غم‌انگیز دارد. برخی برای مسایل رفاهی به اینجا می‌آیند روزی چندین نامه وام به خانه سینما می‌آید که البته وظیفه ماست پیگیری کنیم اما من را افسرده کرده است. نامه برای سفارتخانه‌ها به منظور اخذ ویزا و… هم از دیگر بحث‌های ما در این چند ماه بوده است.
درباره مشکلات مالی «خانه سینما» کابوس می‌بینم!
این کارگردان سینما گفت: من درباره مشکلات مالی خانه سینما گاهی کابوس می‌بینم و قرص آرام بخش می‌خورم! بودجه‌ای که سازمان سینمایی می‌دهد ناچیز است در حالی که این بودجه سهم فرهنگ و هنر است. گاهی حتی این بودجه به اندازه هزینه‌های جاری است. من اصلاً خسیس نیستم اما حتی برای یک لیوان هم اینجا فکر می‌کنم. ساختمان ما اینجا نیاز به تعمیر دارد تورم باعث شده این بودجه‌ای که نسبت به سال‌های گذشته نصف شده بود حالا یک چهارم شود و اصلاً کفاف هزینه‌ها را ندهد. برای برنامه‌های اصلی باید پول داشته باشیم ولی مشکلات مالی عدیده‌ای داریم و این برای من بسیار نگران‌کننده است.
* با سازمان سینمایی درباره ماهیت «خانه سینما» اختلاف‌نظر داریم
وی درباره مسایل بیرونی «خانه سینما» هم گفت: اول از همه اختلاف‌نظر با سازمان سینمایی و ارشاد است. ما با این سازمان درباره ماهیت خانه سینما اختلاف نظر داریم ما می‌گویم یک صنف هستیم اما آنها می‌خواهند یک موسسه فرهنگی باشیم. البته ما درک می‌کنیم ارشاد و سازمان سینمایی محدودیت قوانین دارند اما این مشکل ما نیست، باید مقررات خود را تغییر دهند. در کتاب قوانین ارشاد ذکر شده که قوانین باید اصلاح شود، اما تاکنون این اتفاق رخ نداده است. باید این کار را کنند تا دچار اصطکاک نشویم و کنار هم باشیم.
* برومند: از سخنان محمد خزاعی تعجب کردم!
برومند در ادامه در پاسخ به سوالی درباره سخنان شب گذشته محمد خزاعی درباره هنرمندان حاضر در یکی از فیلم‌های به‌نمایش در آمده در جشنواره کن و احتمال ممنوعیت ادامه فعالیت آن‌ها در سینما به‌واسطه حضور در فیلم‌های فاقد مجوز گفت: من از آن سخنان بسیار تعجب کردم. چنین چیزی صحت ندارد. احتمالاً آقای خزاعی نمی‌خواسته بگوید و زبانش اینچنین چرخیده است! ما با چنین چیزی موافق نیستیم. اگر مناسباتی درست بین خانه سینما و سازمان سینمایی درباره فیلم‌های بدون پروانه شکل بگیرد، شاید بتوانیم کاری کنیم اما چرا این فیلم‌ها پروانه ساخت نمی‌گیرند؟ چرا وقتی پروانه می‌گیرند، پروانه نمایش نمی‌گیرند؟ فیلم‌های دارای پروانه ساخت و نمایش باز هم دچار اعمال سلیقه می‌شوند و جلوی آنها را می‌گیرند!
این سینماگر افزود: سازمان سینمایی باید راهکاری پیدا کند تا شأن مجوزی که می‌دهد توسط مسئولان مختلف مورد احترام قرار بگیرد. درباره مسأله آثار بدون پروانه می‌توانیم کارگروهی شکل بدهیم میانه را بگیریم تا فیلم‌ها پروانه داشته باشند و ارزش مجوز حفظ شود. همین چند وقت پیش یکی از مستندسازان که پروانه داشته و تلویزیون هم کارش را پخش کرده بود دچار مشکلات عدیده شد.
* عسگرپور: باید از سخنان خزاعی نگران باشیم
عسگرپور هم در پاسخ به همین سوال گفت: من دیشب در آن بخش مراسم که مربوط به صحبت‌های آقای خزاعی بود نبودم اما حین سخنان آقای وزیر بودم و فکر کردم قرار است یک فضای همدلی ایجاد شود. بعد که صحبت‌های آقای خزاعی را در خبرگزاری‌ها دیدم متوجه شدم باید نگران باشیم. نمی‌دانم انگیزه ایشان از این صحبت‌ها در جلسه سینماگران دفاع مقدس چه بوده است. فکر می‌کردم این صحبت‌ها باید در یک روز دیگر و در جلسه و جمع دیگری گفته می‌شد. این صحبت‌ها کمک به وضعیت فعلی سینما نمی‌کند، بلکه آن را پیچیده‌تر می‌کند.
رئیس هیأت مدیره خانه سینما تأکید کرد: ما یک سری آیین‌نامه داریم که برمبنای آن‌ها اساساً پروانه ساخت جزو قوانین نیست. پروانه ساخت بر مبنای مصوبه هیات وزیران شکل گرفته اما پروانه نمایش بر مبنای قانون است. اگر من امروز یک فیلم بدون پروانه ساخت بسازم آیا قانون جرم انگاری کرده است؟ منظورم این نیست که جرم انگاری شود، بلکه این خواست‌های متفاوت مدیران است. من امیدوارم به پروانه ساخت به گونه‌ای دیگر نگاه شود. در مقاطعی فقط طرح را می‌خواندند اما حالا فیلمنامه را کامل می‌خوانند! می‌دانم که در شورای پروانه نمایش هم گاهی رای اقلیت تاثیرگذار است و اینچنین نیست که اکثریت تاثیرگذار باشند. اینکه آقای خزاعی می‌گویند ما در خانه سینما هم با این سینماگران برخورد می‌کنیم، باید بگویم خیر اینچنین نیست و ما چنین تفاهم‌نامه‌ای نداشته‌ایم.
* قبل از اثبات جرم نباید آبرویی ریخته شود
برومند در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره جنبش می‌تو گفت: دورادور از این داستان اطلاعاتی دارم. به نظرم این‌جور مسایل ناشی از مسایل میان صاحبان قدرت، ثروت و شهرت با زیردستان است. الزاماً هم مختص خانم‌ها نیست. من با طرح رسانه‌ای ناگهانی‌اش مخالفم. احساس می‌کنم فضای خانه سینما، خانه‌ای امن است که اگر چنین اتفاقاتی رخ داد ابتدا باید در اینجا طرح شود و اینجا کارگروه‌های حقوقی ما حتماً پیگیری می‌کنند. با هتک حرمت هیچ‌کس موافقت ندارم، اما خانه سینما سعی کرده با گفتگو مسأله را حل و فصل کند. من شخصاً ترجیح می‌دهم قبل از اثبات جرم، آبروی کسی ریخته نشود اما اگر ثابت شد تمام قد کنار کسی که متضرر شده است، می‌ایستم. می‌دانم که چنین اتفاقاتی در همه عرصه‌ها رخ می‌دهد و هر قدرتمندی سو استفاده می‌کند راهکار خانه سینما شورای صیانت بوده که البته من با آنها دیداری نداشته‌ام و باید این شورا قوی شود.
* برخی دوستان فکر می‌کنند فقط باید بن مرغ و گوشت بدهیم!
عسگرپور در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره کنش‌های سیاسی خانه سینما گفت: بخشی از صحبت‌هایی که ما معمولاً در این‌جور جلسات می‌کنیم کمی قدیمی است که به زبان‌های مختلف تکرار می‌شود. مفهوم خانه سینما را نمی‌شود راحت توضیح داد. خیلی از مسایل گاهی از سوی همکاران ما مطرح می‌شود. اگر ما مسایل فیلمسازان دارای مشکل را حل کنیم اولین برخورد از سوی همکاران ما شکل می‌گیرد و می‌گویند این وظیفه خانه سینما نیست برخی از دوستان فکر می‌کنند فقط باید بن گوشت و مرغ بدهیم و غیر از این اگر کاری انجام دهیم کار غیرصنفی کرده‌ایم!
وی گفت: ما در شورای پروانه ساخت سازمان سینمایی نماینده داریم. قرار بود این شورا پنج نفره باشد اما هفت نفره شد و باقی اعضای آن از سوی دولت تعیین می‌شوند. آمار پروانه ساخت شش ماه اخیر را بگیرید و ببینید چگونه پروانه پشت پروانه می‌گیرند. اما بخش دیگر نمی‌توانند کار کنند اگر روی این موضوع مسأله داشته باشیم اول از همه همکاران ما می‌گویند چرا کار سیاسی می‌کنید باید آن دو کرسی پروانه ساخت را حفظ کنید.
برومند هم خطاب به عسگرپور گفت: آیا فکر نمی‌کنید برای جلوگیری از ضرر و زیان و جبران ضررها، آنها دوست دارند فیلم‌های بی‌ضرر تولید کنند؟ اصلاً حالا سرمایه‌گذاری برای ساخت فیلم‌های اجتماعی هست؟
اگر فیلمسازی دوست دارد در حوزه سیاسی کار کند، نترسیم
عسگرپور هم مطرح کرد: گاهی اوقات برای ارتقای کارمان مشارکت زیاد و گاهی عدم مشارکت نیاز است. مسأله ما در خانه سینما این است که همکاران ما تا جایی که ممکن است بتوانند کار کنند. من هم مدتی است امیدوارم. امیدوارم این اتفاق با گفتگو و سماجت رخ دهد و همکاران ما کار کنند. اگر فیلمسازی داریم که نگرش خاصی دارد او هم باید کار کند. اگر فیلمسازی داریم که دوست دارد در حوزه سیاسی کار کند آنقدر نترسیم. این‌همه به سینمای ایران می‌گویند سیاه و تلخ ولی به تولیدات آمریکا و اروپا هم نگاه کنید ببینید چه کاری در فیلم‌ها می‌کنند. تندترین نقدها را به ساز و کار خود در فیلم‌هایشان دارند فیلم‌های ما را حتی پاستوریزه تعبیر می‌کنند.
وی گفت: اصلاً درباره سینمای دفاع مقدس حرف بزنیم. کسی تا کنون گفته که چرا به این وضع دچار شده است؟ چون همیشه یک قرائت از آن وجود دارد اما آیا می‌شود درباره عملیات فریب محسن رضایی هم فیلم ساخت؟ به نظرم علاقه‌مندان سینمای دفاع مقدس وجود داشتند اما اتفاقاً دوستان دولتمرد آن‌ها را از بین بردند. رئیس هیأت مدیره خانه سینما درباره سرانجام هنرمندان ممنوع الکار هم گفت: به نظرم برخی مسایل همچنان ادامه دار است. همین اظهارنظر دیشب آقای خزاعی نگران‌کننده است. آن محفل و آن مکان جای گفتن آن حرف‌ها نبود.
* برخی فکر می‌کنند در «خانه سینما» بخوربخور می‌شود!
برومند هم در ادامه درباره شفافیت گفت: شفاف‌سازی خیلی خوب است. در دوره گذشته خانه سینما ۶ میلیارد تومان بودجه داشت. مسایل بسیار پیش پا افتاده هم ما را دچار مشکل کرده و اساساً پول چندانی نداریم اگر پولی بود که برنامه‌های کلان زمین نمی‌ماند. گاهی فکر می‌کنند در خانه سینما بخور بخور شده است. در حالی که این چنین نیست. مثلاً برخی از اعضای کانون کارگردانان حتی توانایی پرداخت چهارصد هزار تومان حق عضویت سالانه خود را نداشتند. این واقعاً تاسف‌بار است که شأن سینماگر چنین شده‌است. خبری آمد که آقای خزاعی نامه‌ای محرمانه درباره نیاز هنرمندان به مسکن مهر نوشت که البته برخی اعضا ناراحت شدند اما واقعاً برخی اعضا به همان‌ها نیاز داشتند.
عسگرپور هم اظهار کرد: تعدادی از اعضای ما وضع مالی خوبی دارند ولی برخی هم چنین نیستند برخی در حاکمیت سعی می‌کنند درباره این سینما تصمیم‌گیری کنند مثل قضیه مالیات. آنها بر مبنای صد نفر که چنین حقوق خوبی دارند شلاق برداشته‌اند و شش هزار عضو آن را می‌زنند!
وی گفت: برخی می‌گویند اگر نمی‌توانید پول بگیرید بگویید ما برویم و بگیریم و ما معنای این حرف را می‌فهمیم مثلاً در دهه هشتاد برخی گفتند شما اسناد مالی را بدهید و ما پول بگیریم و به شما بدهیم ولی ما چرا باید این کار را می‌کردیم آن دوستان رابطه مشخص با دولت داشتند!
رئیس هیأت مدیره خانه سینما در پایان با اشاره مجدد به اتفاقات سال گذشته بیان کرد: مجموعه حاکمیت هم خیلی آمادگی رویارویی با آنچه که اتفاق افتاد در ابعاد مختلف را نداشت. بخشی از قوه قضاییه انصافاً خیلی خوب همکاری کردند. حتی قبل از عفو خیلی از مسایل در قوه قضاییه حل شده بود. یک مدل نسبتاً درست از تعامل در آن دوره شکل گرفت و امیدواریم همین موضوع پایه قرار بگیرد و بتوانیم مشکلات را حل کنیم. برخی مقامات قوه قضاییه خیلی وقت گذاشتند و با گفتگو خیلی مشکلات مرتفع شد. البته سازمان سینمایی هم انصافاً کمک کرد. امیدوارم کمتر با اتفاقات این چنینی مواجه شویم. مسأله اول ما در سینما این است که همکاران ما کار کنند و آن کاری را که فکر می‌کنند درست انجام بدهند.