جامعه
مهین صادقی- تابستان رسیده است و زمان فراغت بچه ها.اوقات فراغت، اصولا فرصتهایی است که انسان مسئولیتپذیر هیچگونه تکلیف یا کار موظفی را عهدهدار نبوده، زمان در اختیار اوست تا با میل و انگیزه شخصی به امر خاصی بپردازد. اوقات فراغت در زندگی انسان حساسیت فوق العادهای دارد واندکی بیتفاوتی و بیتوجهی به آن میتواند آسیبها و انحرافات فراوان به بار آورد، امام صادق(علیهالسّلام) در هشداری میفرمایند: انسان اگر به کاری مشغول نباشد از فرط خوشی و بیکاری و بیهودگی به کارهایی دست میزند که ضررش بر او و نزدیکانش بسیار است. بنابر آنچه گذشت در مییابیم که اوقات فراغت بستر مناسبی برای شکل گیری و ظهور رضایت و انتخابگری هر فرد است، امری که لازمه احساس استقلال و خود شکوفایی و تعالی انسان است و این امر به نوبه خود در پیشرفت و کاکرد هر چه بیشتر اجتماع نیز مؤثر است. اگر برنامههای اوقات فراغت با جهتگیری صحیح و سالم انتخاب شود، بسیاری از نابسامانیهای روحی و جسمی و اجتماعی درمان یافته و خلاقیتهای فردی و اجتماعی را به بار خواهد آورد. جهان امروز با مسائل و پدیده های جدیدی روبه روست که بسیاری از آنها زاییده تحولات صنعتی و پیچیدگی روز افزون زندگی بشری است. از جمله این مسائل می توان به نمونه گذران اوقات فراغت اشاره کرد که چگونگی بهره وری از آن، تأثیر بسزایی در زندگی فردی و اجتماعی جوانان و نوجوانان و اردو به لحاظ کارکردهای متنوع آن، وقت، ذهن و توان بسیاری از صاحب نظران علوم انسانی را به خود اختصاص داده است. در دوره های پیشین، نحوه گذران اوقات فراغت، میان جوامع به عنون یک مسئله اجتماعی مطرح نبوده و از دلایل مم آن، می توان به سنتی بودن جوامع و پایین بودن رشد تکنولوژی و به دنبال آن، ایجاد روابط عمیق عاطفی میان افراد و نیز حضور آنها در خانواده های گسترده اشاره کرد. در حالی که امروزه، رشد روزافزون صنعت و دست یابی به امکانات رسانه ای و دگرگونی های فرهنگی ناشی از آن، تغییرات عمیقی را در بافت و ساخت خانواده ها ایجاد کرد و سبب تحول در شکل خانواده، از گسترده به هسته ای شده است. در قدیم، به سبب وجود استحکام میان روابط خانوادگی، ایلی و عشیره ای، امکان ارتباط با خویشاوندان و گفت و شنو آنها به راحتی فراهم می شود و مردم در فرصت های مناسب و در اوقات فراغت خویش، به دید و بازدید با آشنایان خویشاوندان خود می پرداختند. بنابراین، شاید هیچ گاه احساس دل تنگی و افسردگی و بی حوصلگی که از دستاوردهای زندگی صنعتی است، به سراغ آنان نمی رفت و بدین ترتیب؛ دغدغه اوقات فراغت نداشتند. در زمان ما نیز که عصر ارتباطات نام گرفته و ثانیه ها در رقابتی تنگاتنگ با یکدیگر قرار گرفته اند و امکانات رسانه ای پدیدار شه، امکان همکاری و ارتباط مستقیم انسان ها با یکدیگر، به مراتب کمتر از گذشته شده است. زندگی جدید، به کوچک شدن ابعاد خانه و خانواده منجر شده و سکونت در آپارتمان ها و خانه های کوچک، امکان دید و بازدیدهای فامیلی را به کمترین حد رسانده است. از سوی مشاغل جدید نیز به نوبه خود، فردگرایی وارث داده و در مجموع، تغییرات اجتماعی و فرهنگی توجه هر چه بیشتر مسئولان و صاحبنظران به پدیده اوقات فراغت شده است.