روزنامه کائنات
3

اقتصاد

۱۴۰۱ شنبه ۲۲ مرداد - شماره 4185

اخلاق یک روزنامه نگار

 مهین تربتی- از دیدگاه صاحبنظران عرصه ی اطلاع رسانی، اخلاق خبرنگاری و روزنامه نگاری زنجیره ای از نکته های حرفه ای و صنفی است که به عنوان ویژگی این حرفه ارزیابی شده اند؛ مانند رازداری و اولویت دادن به درمان بیماری های فردی و اجتماعی یا کوشش برای کاستن از درد و رنج مردم و کاهش میزان محکومیت یک متهم یا موکل در حرفه وکالت.
خبرنگار و روزنامه نگار به سبب خصلت شغلی با مسایل و مفاهیم مهمی چون رعایت حریم خصوصی دیگران، برخورد نیک و انسانی با محیط زیست، باکودکان و حادثه دیدگان، امانت داری و راستگویی، خودداری از دروغ و فریب، شجاعت و باور به جریان آزاد اطلاع رسانی، بیان واقعیت، استفاده ی درست از مفاهیم و کلام و گزینش نکته ها در کار حرفه ای خود سر و کار دارد که این رویکردها را در مجموع «اخلاق  روزنامه نگاری» نام نهاده اند.
یک روزنامه نگار واقعی در حالی که به شخصیت ویژه، ارزش و شأن هر فرهنگ و همچنین به حق انتخاب و توسعة آزادانه نظامهای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی به وسیلة مردم، احترام می گذارد، مدافع ارزشهای عام انسانی و بالاتر از همه، مدافع صلح، و دموکراسی، حقوق بشر، پیشرفت اجتماعی و رهایی ملی است. به این ترتیب، روزنامه نگار به طرزی فعال در تبدیل جامعه به جامعه ای دموکراتیک تر مشارکت می جوید و از طریق گفت و شنود به ایجاد فضایی آکنده از اعتماد در مناسبات بین المللی مساعدت می نماید تا صلح و عدالت، تشنج زدایی، خلع سلاح و توسعة ملی در سراسر جهان تحقق یابد. آگاهی روزنامه نگار از مقررات مربوطة مندرج درکنوانسیونها، بیانیه ها و قطعنامه های بین المللی جزو اخلاق حرفه ای به شمار می آید.
بحث اخلاق روزنامه‌نگاری از جمله مباحث مطرح در قلمرو دانش جامعه‌شناسی، علم ارتباطات و اخلاق کاربردی است. در قلمرو کار روزنامه‌نگاری این سؤال مطرح است که آیا اخلاق می‌تواند در این عرصه حاکم باشد؟ اگر آری، اخلاق روزنامه‌نگاری دارای چه مشخصه‌هایی است؟ آیا رعایت اخلاق در روزنامه‌نگاری ضروری است؟ وظایف اخلاقی، و اخلاق روزنامه‌نگاری کدامند؟ همچنین پیش‌شرط روزنامه‌نگاری حرفه‌ای چیست؟ اصول اخلاق حرفه‌ای کدامند؟ آیا روزنامه‌نگاری شغل محسوب می‌شود و یا حرفه؟ در هر دو صورت، پیامد شغل و یا حرفه بودن روزنامه‌نگاری چیست؟ مشخصات روزنامه‌نگار حرفه‌ای چیست؟ حریم خصوصی و منافع عمومی چیست و هر یک دارای چه قلمروهایی است؟ پارادوکس حق برخورداری افراد از آزادی بیان و اطلاعات، و اینکه «دانستن حق مردم است» و وجود موانعی همچون حق داشتن «منافع عمومی» و «حریم خصوصی»، چگونه قابل حلّ است؟ عرصه و قلمرو حریم خصوصی تا کجاست و آیا می‌توان آن را نقض کرد؟ و سرانجام اینکه، آسیب‌ها و چالش‌های پیش‌روی روزنامه‌نگار کدامند؟
روزنامه نگار در جهان معاصر در چارچوبی ازحرکت به سوی مناسبات نوین بین المللی به طور عام و در چارچوبی از نظم نوین اطلاعاتی به طور خاص، عمل می کند. هدف این نظم نوین، که بخشی لاینفک از نظم نوین اقتصادی بین المللی به حساب می آید استعمار زدایی و دموکراتیک کردن اطلاعات و ارتباطات در سطوح ملی و بین المللی است که بر پایة همزیستی مسالمت آمیز مردم و با احترام کامل به هویت فرهنگی آنان صورت می گیرد. تعهد ویژة روزنامه نگار در این زمینه ارتقای روند دموکراتیک کردن مناسبات بین المللی در عرصة اطلاعات است که با عنایت به حفاظ و تقویت مناسبات دوستانه و مسالمت آمیز مردم و دولتها صورت می پذیرد.
پیشگامان و پیشروان آزادی مطبوعات عقیده دارند که در یک نظام و شیوه ی حکومتی مردم سالار، حکومت با موافقت و رضایت حکومت شوندگان معنا می یابد. نارضایتی یا رضایت مردم از حکومت و دولت باید به هر حال به اطلاع حاکمان و دولتمردان برسد ( اطلاع رسانی) و این آگاه شدن و آگاهی بخشی که جزو اخلاق روزنامه نگاری است تنها در شرایط جریان آزاد اطلاع رسانی امکان وقوع دارد.

 

ارسال دیدگاه شما

عنوان صفحه‌ها
30 شماره آخر
بالای صفحه