انرژی
صنعت پتروشيمي تاکنون کارنامه خوبي را از خود برجاي گذاشته تا جايي که فروش خالص مجتمع‌هاي پتروشيمي (فروش خالص داخلي و صادرات) رشد 4.4 درصدي را در سال 1400 نسبت به سال 1399 تجربه کرده است و طبق گفته‌هاي مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي تا پنج سال آينده براي تکميل شدن چرخه صنعت پتروشيمي جشن ملي مي‌گيريم. توسعه زنجيره ارزش صنعت پتروشيمي به‌منظور توليد محصولات مورد نياز کشور و جلوگيري از واردات مهم‌ترين برنامه دولت سيزدهم در توسعه صنعت پتروشيمي بوده، به اين منظور برنامه‌ريزي‌هاي لازم براي سرمايه‌گذاري و احداث واحدهاي صنعتي جديد و تأمين ملزومات آن از جمله دانش فني، مواد مصرفي، تجهيزات و قطعات نيز بايد انجام شود، بنابراين به‌طور هم‌زمان دو موضوع توليد محصولات مورد نياز در کشور و دستيابي به دانش فني و کالا و تجهيزات پيگيري مي‌شود. افزون بر اين، توسعه متوازن نيز از مواردي است که در دستور کار دولت سيزدهم قرار دارد و توقعي نيست که واحدهاي بالادستي پتروشيمي که آب‌بر و انرژي‌بر هستند در نقاط اقليمي از کشور که مناسب اين واحدها نيست، احداث شوند. در نتيجه ايجاد صنايع تکميلي و کارگاه‌هاي کوچک همسو با تکميل زنجيره ارزش و توليد محصولات نهايي را مي‌توان براي مناطقي که شرايط اقليمي لازم را ندارند، برنامه‌ريزي کرد، مانند شرق کشور. ايجاد اين واحدها افزون بر اينکه سرمايه کمتري نياز دارند و سريع‌تر احداث مي‌شوند، اشتغال‌زايي بالايي نيز ايجاد مي‌کنند. همچنين از گذشته برنامه‌ريزي‌هاي تفصيلي براي توسعه صنعت پتروشيمي در مناطق ماهشهر، عسلويه و ساير مناطق کشور انجام و مجوزهايي نيز براي احداث واحدهاي پتروشيمي جديد صادر شده است. برخي از اين طرح‌ها پيشرفت چنداني ندارند، يا در مناطق اقليمي نامناسب برنامه‌ريزي شده‌اند که ضرورت دارد به‌سرعت مورد ارزيابي، غربالگري و برنامه‌ريزي مجدد قرار گيرند. همچنين پيگيري اجراي طرح‌هاي توسعه‌اي برنامه هفتم توسعه که تقريباً نهايي شده‌اند و تعريف طرح‌هاي برنامه هشتم توسعه صنعت پتروشيمي به‌منظور ارتقاي بيش‌ازپيش جايگاه اين صنعت از ديگر برنامه‌هاي شرکت ملي صنايع پتروشيمي است که در دستور کار قرار دارد. همين‌طور طبق وعده مسوولان رفع مشکلات طرح‌هايي که بنا بود امسال به بهره‌برداري برسد و به دلايل مختلف به تأخير افتاده نيز دنبال مي‌شود که حداکثر تا پايان سال آينده همه به بهره‌برداري برسند. افتتاح طرح هاي پتروشيمي در سال 1400 شامل تامين خوراک پالايش پارسيان سپهر با ظرفيت 3332 هزارتن در سال، آمونياک و اوره پتروشيمي مسجدسليمان با ظرفيت 1755 هزار تن در سال، متانول پتروشيمي سبلان با ظرفيت 1650 هزارتن در سال، پتروشيمي اکسير حلال عسلويه با ظرفيت 50 هزار تن در سال و مجتمع پتروکيمياي ابن سينا با ظرفيت 100 هزار تن در سال، ارتقاي ظرفيت توليد محصولات پتروشيمي کشور به حدود 91 ميليون تن در انتهاي سال 1400 و رشد حدود 7 درصدي توليد محصولات پتروشيمي در سال 1400 نسبت به سال 1399 از جمله مهم‌ترين اقدام صورت گرفته در اين بخش بوده است. طبق اعلام وزارت نفت، تأمين منابع مالي از طريق ابزارهاي نوين بازار سرمايه از جمله صندوق سرمايه‌گذاري خصوصي صنعت پتروشيمي و طراحي و تأسيس شرکت‌هاي سهامي عام ويژه پروژه براي اجراي طرح هاي پايين دستي، پيگيري تامين مالي طرح‌هاي پتروشيمي از طريق صندوق توسعه ملي و خط اعتباري فاينانس چين و معرفي طرح‌ها به بانک‌هاي داخلي صورت گرفت گرفته است. طرح‌هاي راهبردي صنعت پتروشيمي با هدف توسعه هوشمند صنعت و جهت توسعه زنجيره ارزش و توليد محصولات متنوع مورد نياز صنايع داخلي در 3 گروه طرح هاي خوراک ترکيبي، طرح هاي توليد پروپيلن و طرح‌هاي پيشران برنامه ريزي شده است. همچنين برنامه‌ريزي طرح هاي پيشران صنعت پتروشيمي در شش زنجيره متانول، پروپيلن، اتيلن، بنزن، بوتيلن و اوره براساس بررسي تقاضاي بازار داخلي و ميزان واردات که اين طرح ها موجب تحريک/تشويق سرمايه گذاري گسترده در زنجيره پائين دستي خود در سطح کشور مي شوند نيز استارت خورده و در حال حاضر اجراي بخشي از اين طرح ها فعال شده‌اند. در قالب طرح‌هاي جهشي توسعه صنعت پتروشيمي(تا افق 1404) که مشتمل بر 35 طرح پتروشيمي است، ظرفيت اسمي اين صنعت (با احتساب طرح هاي پيشران) به حدود 140 ميليون تن در سال افزايش خواهد يافت. نکته قابل توجه، افزايش سهم محصولات ميان دستي و پايين دستي با ارزش افزوده بالاتر در سبد محصولات پتروشيميايي کشور است. طرح‌هاي برنامه هفتم و هشتم توسعه نيازمند 80 تا 85 ميليارد دلار سرمايه است. شاهميرزايي - مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي - درخصوص برنامه‌هاي تأمين منابع مالي طرح‌ها گفته است: 68 طرح پتروشيمي براي برنامه هفتم توسعه در نظر گرفته شده است که در مجموع نيازمند حدود 36 ميليارد دلار سرمايه‌گذاري است و تاکنون 8 تا 8.5 ميليارد دلار آن سرمايه‌گذاري شده است و به‌طور متوسط 31 تا 32 درصد پيشرفت دارند. خوشبختانه براي تأمين منابع آنها شرايط خوبي فراهم است، ضمن اينکه از لحاظ فضاي بين‌المللي شرايط مستعدي پيش رو مي‌بينيم.