صفحه اول
منصور اقماری - دولت بلژیک دندان پاتریس لومومبا، رهبر جنبش استقلال کنگو را در مراسمی در بروکسل به خانواده‌اش برگرداند. این دندان تنها باقیمانده جسد اولین نخست‌وزیر جمهوری کنگو بعد از استقلال از بلژیک است.پاتریس لومومبا در سال ۱۹۶۱ ترور و جسدش در اسید حل شد، به دست شورشیانی که با جنگجویان خارجی زیر فرمان بروکسل هم‌دستی کرده بودند. بلژیک در سال ۲۰۰۲ رسما برای کشتن پاتریس لومومبا از جمهوری دموکراتیک کنگو عذرخواهی کرد.اخیرا نیز فیلیپ پادشاه بلژیک به کنگو سفر کرد تا از گذشته استعماری کشورش در آنجا اظهار تاسف کند. پاتریس امری لومومبا سیاست‌مدار و اولین نخست‌وزیر کشور جمهوری دموکراتیک کنگو بود.وی رهبر استقلال کنگو از استعمار بلژیک است. لومومبا با مبارزه‌هایی که از جوانی آغاز کرد، راه را برای استقلال زئیر از بلژیک فراهم کرد و دست بلژیکی‌ها را از منابع و بانک‌های کنگو کوتاه ساخت؛ ولی پس از مدتی (ده هفته حکومت به عنوان نخست‌وزیر) بر اثر توطئه سازمان اطلاعاتی آمریکا سیا و استعمارگر سابق کنگو، کشور بلژیک، در طی توطئه‌ای توسط رئیس‌جمهور وقت کنگو عزل شد و پس از آن متواری گشت. سرانجام سرهنگ موبوتو سه‌سه‌سه‌کو و ژرار سئورت مأمور نظامی بلژیک و همکارانش پس از قطعه قطعه کردن لومومبا و دو وزیر وفادارش آن‌ها را در اسید سولفوریک انداختند و بقایای پیکرشان را هم سوزاندند. تنها دو سال قبل از اینکه لومومبا به عنوان رهبر جنبش ملی کنگو انتخاب شود، کارمند ساده اداره پست بود و پس از آن به عنوان مبلغ دوره‌گرد در یک شرکت آبجوفروشی مشغول به کار شد. همین شغل مقدمات سفر وی را به نقاط مختلف کنگو و گفتگو با مردم این کشور فراهم ساخت. لومومبا در حد فاصل سال‌های ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۰ دو بار به زندان افتاد؛ بار نخست به اتهام اختلاس که خودش معتقد بود انگیزه سیاسی پشت آن بوده و بار دوم به علت فعالیت سیاسی اش برای استقلال کنگو از مستعمرگی پادشاهی بلژیک. به زندان افتادن پاتریس لومومبا احتمالاً نقش تعیین‌کننده‌ای در عقاید تند و چپگرای وی داشت. مراسم روز استقلال کنگو از پادشاهی بلژیک روز ۳۰ ژوئن سال ۱۹۶۰ اتفاق افتاد. لومومبا که حزب او در انتخابات پارلمانی برنده شده بود، چند روز پیش از استقلال کنگو به عنوان نخست‌وزیر قانونی کنگو انتخاب شد. اما به خاطر موضع تند سیاسی اش نام او از فهرست سخنرانان مراسم روز استقلال حذف شده بود. با این حال پاتریس به توصیهٔ دوست و مشاورش، ژان ون لیرد، که یک بلژیکی آزادی‌خواه بود پشت تریبون رفت و سخنرانی کرد. برخلاف سخنرانان دیگر که استقلال را از الطاف پادشاهی بلژیک می‌دانستند، لومومبا در اظهاراتی جنجالی از «ظلم و جور و چپاولی» که مدعی بود در دوران مستعمره بودن کشورش بر مردم کنگو گذشته صحبت کرد. دولت پاتریس لومومبا در ۲۴ ژوئن ۱۹۶۰ آغاز به کار کرد. مخالفت‌های پی در پی نخست‌وزیر با مقامات بلژیکی به مجادله‌های مکرر بین او و مستشاران بلژیکی انجامید که همچنان بر استخراج و صادرات معادن سرشار کنگو از استان کاتانگا در جنوب این کشور نظارت می‌کردند. هم‌زمان سازمان یافته نبودن ارتش کنگو و دولت مرکزی به هرج و مرج در کنگو انجامید. در جنوب یکی از دشمنان پاتریس به نام مویز چومبی، استان کاتانگا را مستقل از دولت کنگو اعلام کرد و خود را رئیس‌جمهور این بخش از کشور نامید. استان کاتانگا از معادن غنی مس، اورانیوم و طلا برخوردار بود و سال‌ها قطب اصلی ثروت و درآمد پادشاهی بلژیک و تأمین‌کننده اورانیوم برای برنامه‌های اتمی واشینگتن بود. در ماه‌های نخست حکومت، لومومبا از نفوذ بلژیک در کاتانگا باخبر بود و برای همین دستور اخراج و خلع ید مستشاران بلژیکی را صادر کرد. اما فرمان لومومبا توسط مقامات بلژیکی که پشتیبان مویز چومبی در کاتانگا بودند نادیده گرفته شد. لومومبا که از برقراری نظم توسط نیروهای سازمان ملل ناامید شده بود این بار از مسکو (پایتخت اتحاد جماهیر شوروی) درخواست کمک کرد، درخواستی که برای آمریکا و متحدانش عبور لومومبا از خط قرمز محسوب می‌شد. در اوج جنگ سرد میان شوروی و آمریکا، درخواست کمک از شوروی گناهی نابخشودنی محسوب می‌شد. حتی سفیر آمریکا در مکاتباتش از واژه لومومباویچ (طعنه به تمایلات چپگرایانه لومومبا) استفاده می‌کرد. کودتایی بوسیله سازمان سیا برنامه‌ریزی و هدایت شد که منجر به دستگیری لومومبا و قتل و اعدام وی گردید.