صفحه اول
فتحعلی رادمهر- حمایت از تولید داخلی کشور و تشویق مصرفکنندگان به خرید محصولات داخلی منجر به رشد اقتصاد و توسعه ملی خواهد شد. از دیگر آثار آن می توان به افزایش اشتغال، کاهش واردات غیرقانونی، افزایش قدرت ارز ملی، ثبات قیمت کالاها و افزایش کیفیت محصولات اشاره کرد. مجلس شورای اسلامی با تصویب قوانینی مانند «حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور» سعی در تحقق حمایت از تولید داخلی داشته است. با این وجود، این قوانین در عمل نتوانسته اند موفقیت چندانی کسب کنند. از طرفی، اثرگذاری نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران در سالهای اخیر کاهش یافته است. دستگاه ها و شرکت های دولتی نقش مهمی در حمایت از تولید و رونق اقتصاد ملی دارند. قدم اول برای حمایت از کسب و کارهای داخلی و ملزم کردن دستگاه های دولتی برای خرید کالای داخلی، قانون گذاری است. در ایران نیز برخی قوانین در راستای مدیریت واردات، ممنوعیت واردات کالاهای مشابه و تنظیم تعرفه وضع شده است، اما در مرحله اجرا و مدیریت، نتایج خوبی مشاهده نشد. بخش دیگر قانون گذاری برای حمایت از کسب و کارهای داخلی، مربوط به خرید تجهیزات و خدمات شرکت های دولتی از تولیدات داخلی است. در این راستا، قانون «حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور» در سال ۱۳۹۱ در مجلس تصویب شد. از سوی دیگر در سال ۱۳۹۰ و همچنین سال ۱۳۹۷ برای چندمین بار قانون «ممنوعیت خرید کالاهای مشابه داخلی برای دستگاه های دولتی» تصویب گردید. با این حال، این قوانین در عمل به دلیل نبود سازوکار اجرایی، نحوه نامناسب الزام به اجرا، نبود نظارت بر اجرا و بررسی میزان اجرا، ناموفق بوده اند. از دهه 90 موضوع تولید و حمایت از تولیدکننده داخلی به عنوان محوری ترین عامل رشد اقتصاد کشور مورد تأکید رهبری انقلاب قرار گرفته است، به نحوی که از سال 1390 با تمرکز بر جهاد اقتصادی، شعار «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی « در اولویت تصمیم گیری مسئولین قرار گرفت. البته مقام معظم رهبری شعار حمایت از تولید داخلی را محدود به یک سال نکردند و هر سال با شروع سال جدید ابعاد مختلف حمایت از تولید داخلی را بیان و این موضوع را محور اصلی عملکرد مسئولین قرار دادند. با توجه به تأکیدات رهبری راه رسیدن به توسعه اقتصادی از مسیر تقویت تولید داخلی و حمایت از تولیدکنندگان می گذرد، از این رو با تحقق چنین فرایندی ضمن به حرکت در آمدن چرخ تولید، اشتغال و رونق اقتصادی بیش از پیش در کشور ایجاد خواهد شد. اما نکته قابل اهمیت اینجاست در هر مقطعی که مقام معظم رهبری بر حمایت از تولید ملی تأکیداتی را مطرح کرده اند دشمنان کشور ضمن موضع گیری به این امر بر بی تأثیر بودن بیانات رهبری تلاش دارند و حتی در قالب گزارشاتی قابل تأمل رهبری را عامل ناکامی اقتصاد کشور قلمداد می کنند. البته دشمنان به خوبی می دانند دستورات رهبری یک اقدام بسیار استراتژیک است، چرا که ایشان شناخت کاملی نسبت به سیاست غرب که همان بلاتکلیفسازی صنعت ایران است، دارند و با این دستورات سعی در خنثی سازی این سیاست ها می کنند. امروز نظام تحریم تنها بهدنبال ایجاد فشار مستقیم به صنعت نیست و حتی در برخی از موارد با انتشار مطالبی کذب سعی در دلسردی تولیدکننده و عدم بهبود شرایط اقتصادی آنهم در شرایط تحریم دارد. در حالی که دستورات رهبری بهعنوان یک اقدام عملی خط بطلانی قوی بر این بلاتکلیفسازی می کشد تا تولیدکنندگان داخلی با کاهش ریسک بتوانند اقدام به توسعه سرمایهگذاری در زیرساختها و افزایش توانمندی خود کنند. توليدکنندگان داخلي با چالش هاي متعددي روبه رو هستند که توليد در برخي واحدهاي صنعتي را متوقف يا تعطيل کرده است. طي سال هاي گذشته، دولت ها با اعمال سياست هاي حمايتي پولي و تعرفه اي سعي کرده اند از توليد داخلي حمايت کنند، اما با وجود صرف منابع و هزينه هاي زياد، اين چالش ها در بنگاه هاي اقتصادي از بين نرفته است.