صفحه آخر
محمود سالاری حدود پنج ماه پس از منصوب شدن به عنوان معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به پرسشهایی دربارهی راههای تعامل با هنرمندان، رسیدگی به مشکلات هنرمندان تئاتر و موسیقی در پی شیوع کرونا، دغدغههای مربوط به بناهای تئاتر شهر و موزه هنرهای معاصر، جشنوارههای فجر و مجوزهای تئاتر پاسخ گفت. محمود سالاری، معاون امور هنری برای اجرایی کردن برنامههایش در این معاونت، به مشکلاتی در حوزهی بودجه اشاره کرد. او در عین حال با اعتقاد بر اینکه این مشکلات نباید مدیران را متوقف کند، دربارهی بودجه اختصاص داده شده در سال ۱۴۰۱ ابراز امیدواری کرد. *حق هنر در کشور ما آنچنان که باید و شاید ادا نشده است سالاری در پاسخ به این پرسش که چقدر در این مدت پنج ماهه نگاهش نسبت به معاونت هنری تغییر کرده و با توجه به شرایط کنونی، آینده را چگونه میبیند؟ گفت: «حق هنر در کشور ما هنوز آنچنان که باید و شاید ادا نشده است. چه در نگاههای مسئولان و چه در برنامهریزیهای اقتصادی کشور. این واقعیتی است که همه باید به هنر توجه کنند؛ برای اینکه هر اندیشهای که در هنر نگنجد، اصلا ماندنی نیست. این جمله رهبر معظم انقلاب است؛ بنابراین حتی اگر ما میخواهیم آرمانها، ارزشها و باورهای این مردم را تثبیت و ماندگار کنیم، باید به هنر و هنرمندان پناه ببریم؛ این نکتهای است که به نظر من هنوز برنامهریزان کلان کشور باور نکردهاند. شاید به زبان بیاورند اما بین دانستن و باور داشتن فاصلهای وجود دارد.» او ادامه داد: «باید به این باور برسیم که هنر برای ماندگار کردن است و فقط برای تأثیر گذاشتن نیست. باور شخصی من این است که بالاخره کسی که ایستاده، بهتر از کسی است که نشسته و کسی که راه میرود بهتر از فردی است که ایستاده. ما باید راه برویم. وظیفه ما حرکت کردن است و بالاخره در برخی مواقع تأثیراتش را نیز دیدهایم. نباید بنشینیم و بگوییم نمیشود و نمیفهمند. بالاخره ما باید انقدر بگوییم تا یک جا اثر کند. دم گرم ما باید انقدر آتشین باشد که آهن سرد وجود دوستان را ذوب کند. وگرنه ما نیز مثل افراد دیگر منفعل و ناامید خواهیم شد. من قائل به این روش نیستم. من انقدر میگویم و میگویم تا بالاخره یک جایی اثر کند؛ کما اینکه اثراتش از همین حالا هم دیده میشود.» سالاری همچنین اظهار کرد: «ما در بودجه سال ۱۴۰۱ بسیار امیدوار هستیم که اتفاقات خوبی رخ دهد. اما آنچه که در حال حاضر داریم و در سال ۱۴۰۰ و ۱۳۹۹ بوده، این است که بودجه معاونت هنری صرف رویدادها و دستمزدها میشود و شاید چیزی قریب دو تا ۲۰ درصد برای فعالیت هنری باقی میماند.» معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به اینکه آیا بیشتر بودجه صرف بدهی میشود یا خیر؟ گفت: «جشنوارههایمان را باید برگزار کنیم. در حوزه موسیقی ما کلی جشنواره داریم. در حوزه تئاتر و تجسمی نیز شرایط مشابه است. وقتی اینها را کنار میگذاریم، چیزی از بودجه برای تولید باقی نمیماند. چون باید دستمزدها را نیز پرداخت کنیم. زمانی که ما در تولید منفعل هستیم، عملا عرصه رقابت را از دست میدهیم؛ یعنی یک شرکت خصوصی که در حوزه موسیقی فعالیت میکند یا یک گالری که در فضای خصوصی فعالیت میکند، میتواند گوی سبقت را از دولت برباید و این خیلی بد است.» او ادامه داد: «اگر ما بتوانیم هم بودجه جذب کنیم و هم در مصرف منابع مالی صرفهجویی کنیم که در عرصه تولید وارد شویم، آنوقت میتوان ذائقه عمومی را رنگ دیگری زد. اینکه الان موسیقی ما ذائقه عمومی را در دست گرفته و ما منفعلانه نمیتوانیم کاری انجام دهیم، یک دلیلش همین است که بودجههایمان کافی نیستند. استانهای ما در تئاتر سال گذشته چیزی از ما نگرفتند و این خیلی بد است که مثلا وزارت ارشاد در مرکزیت نمیتواند برای استانهایش چیزی تأمین کند.» سالاری اضافه کرد: «من امیدوارم انشاءالله در بودجه امسال اتفاقات خوبی رخ دهد. کما اینکه هم رییس جمهور و هم وزیر محترم به ما قولهایی دادهاند. من چشمانداز را روشن میبینم. *در اولین فرصت کارهای تئاتر شهر را شروع میکنیم معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تشریح برنامههای خود برای بازسازی و مرمت تئاتر شهر گفت: «معاونت هنری پنج ساختمان دارد که این ساختمانها میراث ملی هستند. موزه هنرهای معاصر تهران، تئاتر شهر و ... . ما از وقتی آمدیم، با آقای وزیر صحبتهایی در این زمینه داشتیم. من از این مکانها بازدید کردم و آن روزی که رییسجمهور به موزه هنرهای معاصر تشریف آوردند، این بحث را در لابهلای کار به ایشان رساندیم. ایشان گفت شما یک نامه بدهید که من دستور دهم بودجه مجزایی برای بازسازی این پنج بنا در نظر گرفته شود.» او ادامه داد: «همه آسیبها را یک برآورد کلی کردیم و در قالب نامهای با امضای آقای وزیر، به رییس جمهور داده شد تا بودجهی مجزایی در نظر گرفته شود. ما باید برای ساختمانهایمان یک مزایده و مناقصه برگزار کنیم. نکتهای که وجود دارد این است که پیمانکاران کمی هستند که میتوانند کار میراثی انجام دهند و در آن روند اداری عادی به مقصود نمیرسیم. گام اول برای ما ارسال نامه به رییس جمهور بود که انجام شده و دکتر اسماعیلی هم پیگیری کردند تا عدد مناسبی اختصاص پیدا کند تا ما هم بتوانیم فارغ از انضباطات اداری برای این پنج ساختمان یک کار ویژه انجام دهیم.» سالاری با اشاره به مذاکراتی که با شهرداری انجام شده، گفت: «نکته دوم این است که ما باز یک نامه تنظیم کردیم و با آقای شهردار مذاکراتی انجام شد که روزی ایشان و آقای وزیر به تئاتر شهر بیایند تا آنجا را دقیق به آقای زاکانی نشان دهیم. ولی تا این جلسه تشکیل شود، متوقف نشدیم. با دوستان شورای شهر جلسه گذاشتیم و مشخصا آقای نادعلی آمدند. من با ایشان در چند زمینه گفتگو کردم که یکی از آنها محوطه اطراف تئاتر شهر بود.» او اضافه کرد: «ما یک طراحی سه بعدی کردیم و گفتیم این طرح ماست، نمیگوییم عالی است ولی بالاخره انجام شده و آماده اجراست. اگر شما هم نظرتان است که در شهرداری انجام شود، پای کار بیایید. یکی از مسائلی که تئاتر شهر دارد، این باری است که بر روی آن قرار دارد. این مجموعه برای یک سالن ساخته شده اما در طول زمان آمدهاند و به آن سالنهایی را اضافه کردهاند. من نمیخواهم بگویم کار بد یا خوبی بوده؛ ضرورت بوده و انجام شده است. بنای تئاتر شهر برای یک سالن بوده و بالا هم قرار نبوده که کتابخانه باشد. کتاب سنگین است و اصلا آن باری که بر روی سقف قرار دارد، نگرانکننده است. خدایی نکرده اگر آتش سوزی شود، من نمیدانم چه اتفاقی رخ خواهد داد.» معاون امور هنری در ادامه راه حلی که برای بار سنگین کتابها ارائه داده را تشریح کرد: «من به دوستان شورای شهر عرض کردم شما در پارک دانشجو ساختمانی دارید، این ساختمان را بدهید تا ما کتابخانه تئاتر شهر را به آنجا منتقل کنیم و آن را کتابخانه عمومی کنیم تا در دسترس همگان قرار بگیرد و بخش تخصصی آن نیز برای تئاتریها باشد. قرار شد ایشان این پیشنهاد را مطرح کنند و ببینند که چه کاری میتوانند انجام دهند. ما امیدواریم که اگر این اتفاق رخ دهد، آن بار از روی سقف برداشته شود.» او در ادامه به برکات دیدار با رییس جمهور تاکید کرد و گفت: «منِ مسئول درجه دو دولت وقتی مطلبی را به رییس جمهور میگویم، یک شکل تأثیر میگذارد و هنرمندی که درگیر است، وقتی میآید و میگوید یک جور دیگری تأثیر میگذارد. دیدار با رییسجمهور این برکات را دارد که هنرمندان ما میتوانند به ایشان بگویند که ما چنین مشکلاتی را داریم. کما اینکه مشکلات تئاتر را آقای دژاکام مطرح کردند و ما باید پی آن را بگیریم. این کارهایی است که تا الان پیگیری کردیم و داریم دنبال میکنیم که اگر انشاءالله در اولین فرصت این بودجه در سال ۱۴۰۱ تخصیص پیدا کند، بلافاصله کارهای تئاتر شهر را شروع میکنیم.» *واقعیت این است که بودجه نداریم تا بازسازی کنیم معاون امور هنری در پاسخ به سوالی که از او درباره برنامههایش برای بازسازی اداره تئاتر پرسیده شد، اظهار کرد: «من دربارهی همین ساختمان هم به آقای نادعلی (سخنگوی شورای شهر تهران) گفتم. گفتم اینکه شما خانه هنرمندان را دارید، بیایید اداره تئاتر را هم بازسازی کنید و تحویل هنرمندان دهید. واقعیت این است که ما بودجه نداریم تا بازسازی کنیم ولی از شهرداری خواهش کردیم که اگر میتواند این کار را انجام دهد. آقایان هم خداراشکر همدلانه رفتار میکنند و اصلا گاردی ندارند. آقای زاکانی هم همدلی کردند. ما نامه را به دفتر شهرداری دادیم که به محض اینکه ایشان اعلام کنند چه تاریخی، ما نشست آن را برگزار کنیم. انشاءالله در آن نشست بتوانیم برای این ساختمان هم تدبیری کنیم.» او دربارهی اینکه آیا بازسازی تئاتر شهر با هماهنگی وزارت میراث فرهنگی خواهد بود، گفت: «خیلی بعید است که ما بخواهیم به آن بخش میراثی تعرض کنیم. ما نمیخواهیم شاکله کلی کار را تغییر دهیم. ما میخواهیم تغییری در محیط اطراف ایجاد کنیم. داخلش را هم میخواهیم ایمنسازی کنیم و خدایی نکرده قصد نداریم تا فرم معماری بنا را عوض کنیم.» او دربارهی شرایط نامساعد هنرمندان تئاتر در دوران کرونا گفت: «در اینکه اقتصاد بچههای تئاتر اقتصاد متوسط یا متوسط رو به پایینی است، من با شما هم عقیده هستم. در اینکه بالاخره کمکهایی که از طرف صندوق هنرمندان شده هم کافی نبوده، با شما موافق هستم. اما واقعیت این است که باید بررسی کنیم دولت چقدر در کشورهای دیگر هنرمندان تئاتر را حمایت میکند. بالاخره هنرمندان تئاتر بخشی از هرم هنرمندان را تشکیل میدهند. در رأس، برخی هنرمندان شاخص هستند و در انتهای هرم هنرمندان تئاتری قرار دارند. » او ادامه داد: «من نمیدانم دولت تا کجا میتواند پای این ماجرا بایستد. برخی از دوستان تئاتری ما باید به این نتیجه برسند که همه بضاعت دولت این است که ماهانه یک عدد خیلی قلیلی را بین هنرمندان تقسیم کند. الحمدالله اقبال عمومی نسبت به هنرهای نمایشی زیاد، دانشگاههایی که از این عطش دارند پول میبرند نیز زیاد است. طبیعتا با این تعداد، هنرجویان مشکل کاری و سالن پیدا خواهند کرد چون امکانات محدود است و وقتی امکانات محدود باشد، شما نمیتوانید پاسخگوی همه باشید. هر دولت و هر اقتصادی که باشد، شما با امکانات محدود نمیتوانید پاسخگوی همه باشید؛ ولی این به آن معنی نیست که نباید تلاش کرد. ما همه تلاشمان را میکنیم. خدمت آقای رییس جمهور هم عرض کردیم که به تئاتریها توجه ویژهای شود و ایشان هم قرار شد کارهایی انجام دهند. واقعیت اما این است که اینها همه مُسکن محسوب میشوند و درمان نیستند.» *جشنواره سفره بزرگی است که بخشی از آن مرئی است سالاری درباره لزوم ثبت تجارب و آثار هنرمندان موسیقی نواحی و برنامههای معاونت امور هنری برای تحقق این امر، گفت: «من خودم با دو بزرگی که مقدمات این کار را فراهم کردهاند، مذاکره کردم و خواهش داشتم که بروند و آن شخصیتهایی که در این سالها دیده نشدهاند را پیدا کنند؛ نه آدمهای دیده شده. با دو تا از اساتید صحبت کردم و حتی خواهش کردم که اگر پروپوزالی در این زمینه بنویسند و بیاورند، ما حمایت میکنیم که این کار حتما انجام شود. بنابراین ما در این زمینه صحبت کردهایم که این اتفاق حتما بیفتد.» او ادامه داد: «در موسیقی نواحی هم جزو برنامههای پژوهشیمان این شد که هنرمندان کمتر شناخته شده را پیدا کنیم و کمک کنند دائرة المعارف موسیقی نواحی ما کاملتر شود. من خودم با یکی از اساتید دانشگاه و یکی از هنرمندان نواحی مفصل صحبت کردم که ایشان بپذیرند این کار را برای ما انجام دهند. حالا هر کدام زودتر به بار بنشیند، انجام خواهیم داد.» معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دربارهی وضعیت کیفی جشنواره تجسمی فجر و انتقادهایی که به آن میشود، گفت: «به عنوان یک دانشآموز هنر عرض میکنم که آثار این دوره از جشنواره هنرهای تجسمی فجر قابل اعتنا بودند. کما اینکه در جلسه داوری نقاشی چون خودم به عنوان مهمان حضور داشتم، چالش بین اساتید را میدیدم که در انتخابها دچار چالش جدی شده بودند. خب اگر کاری بیکیفیت باشد، اصلا دچار چالش شدن معنایی ندارد. ببینید ما وقتی از جشنواره صحبت میکنیم، باید تمامی ابعاد آن را در نظر بگیریم. برای اعتنا کردن به هنرمند فقط نمیتوانیم به او پول بدهیم. بنابراین برخی اوقات از او دعوت میکنیم که بیا داوری کن و آنجا هنرمند دستمزدی دریافت میکند. ببینید جشنواره یک سفره بزرگ است که یک بخشی از آن مرئی است.» *انقدر میگویم و میگویم تا بالاخره یک جا اثر کند سالاری در پاسخ به این صحبتها که «همه جشنوارههای فجر ما یک سفره هستند. منتها برخی از آنها آنقدر در معرض دید قرار دارند که غذایی که این سفره تحویل میدهد، در مجموع مطلوبیت بیشتری دارد. در جاهایی مثل حوزه تجسمی که اتفاقا هیچوقت تنوع چشمگیر داوری و شورای سیاستگذاری و دبیری را نداشتهایم، انگار دستاندرکاران دوست دارند جشنواره اصلا در معرض دید نباشد و حتی بیشتر تمایل دارند این جشنواره یک حیاط خلوت باشد. بنابراین رویشی را که شما به آن اشاره کردید در تمام این سالها در جشنواره تجسمی فجر مشاهده نکردم.» گفت: «ببینید من در این مورد قضاوتی ندارم اما در مورد داوران، ما امسال سعی کردیم از چهرههای جدید استفاده کنیم و این موردی را که به آن اشاره کردید من مستندا به آن نرسیدم. شاید یک دلیل این است که برای رسانهها بالاخره هیاهوی سینما جذابتر است.» او همچنین اظهار کرد: «رویکرد ما به هیچ عنوان دیده نشدن جشنواره تجسمی نیست. من از سالهای قبل، واقعا رصد دقیقی نداشتم و نمیتوانم قضاوت کنم اما در این دوره که بودم از تجلیات رسانهای کار راضی نبودم.»