اقتصاد مقاومتی را فراموش نکنیم

 مهرداد علیپور - اقتصاد مقاومتی اصطلاحی است که در سال ۱۳۸۹ برای اولین بار توسط مقام معظم رهبری به منظور سامان‌دهی نظام اقتصادی کشور متناسب با شرایط جاری داخلی و بین‌المللی و با مبنا قرار دادن اصول انقلاب مطرح شد.از آن زمان تاکنون بسیاری از اقشار جامعه اعم از نخبگان و فعالان اقتصادی و سیاسی، به دنبال تعیین ماهیت اقتصاد مقاومتی و به بیانی دیگر ارائه تعریف اقتصاد مقاومتی بوده‌اند. قاعدتا باید دولت‌ها و سیاستمداران هر کشوری برای اداره کشور متبوع خود در شرایط مختلف اقتصادی و سیاسی در عرصه داخلی و بین المللی برنامه مناسبی اتخاذ نمایند و جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. علاوه بر این، با توجه به ماهیت نظام جمهوری اسلامی و شرایط ژئوپلتیک منطقه و کشور، و خصوصا پس از اعمال تحریمهای شدید در سالهای اخیر و تحولات راهبردی و حساس منطقه چنین ضرورتی برای کشورمان مضاعف می‌شود. از همین روی برای چاره اندیشی مناسب جهت مواجهه بهینه با شرایط جاری و اداره مطلوب کشور، رهبر انقلاب راهکار اقتصاد مقاومتی را مطرح نموده‌اند و در ادامه از سوی ایشان، این راهکار مسیر اصلی اقتصاد کشور برای مقابله با شرایط تحریم و عبور از آن و حرکت به سوی اقتصادی قدرتمند معرفی شده است.
کارشناسان در تعریف اقتصاد مقاومتی می‌گویند: وقتی یک تکانه در اقتصاد رخ می دهد، اقتصاد ما چند نوع رفتار می‌تواند از خود نشان دهد. اگر مدل اقتصاد ما منبعث از نظریه های مقاوم سازی نباشد تکانه می تواند عملکرد ما را تضعیف کند؛ همچنین اگر این تکانه خیلی زیاد باشد چه بسا اقتصاد ما نتواند آن را در خود هضم کند و شرایط اقتصادی ما را بسیار بدتر کند و چه بسا رشد اقتصادی ما را منفی کند اما اگر اقتصاد ما مبتنی بر نظریه های اقتصاد مقاوم باشد قطعا می‌تواند این تکانه را در خودش هضم کند و به حالت پایدار قبلی بازگردد.
در یک بنگاه اقتصادی تولیدی اگر در مسیر خط تولید به دلیل یک اشکال فنی در یکی از ماشین آلات خط تولید متوقف شود در این صورت قطعا در عرضه محصول و تعهدات آن بنگاه نسبت به مشتریان نیز خلل وارد خواهد شد لذا اگر این بنگاه اقتصادی مدل کسب و کار خود را بر اساس مدل مقاومتی طراحی کرده باشد می تواند تاثیرات منفی این تکانه های ناخواسته را در کسب و کار خود به حداقل برساند اما در غیر این صورت صدمات زیادی خواهد دید.
رهبر انقلاب می فرمایند: ما [هم] باید اقتصادمان را جوری تنظیم و برنامه‌ریزی کنیم که با وجود تحریم هم بتوانیم کشور را بخوبی اداره کنیم؛ این را من بارها تکرار کرده‌ام، الان هم باز میگویم. ما فرض کنیم تحریم برداشته نخواهد شد -البتّه تحریم بتدریج دارد بی‌اثر هم میشود؛ یعنی دارد به صورت یک چیز لغوی درمی‌آید امّا حالا گیرم که تحریم باقی بماند- ما باید اقتصاد کشور را جوری برنامه‌ریزی کنیم که با رفتن و آمدن تحریم و با بازیگری‌های دشمن، در امر اقتصاد کشور دچار مشکل نشویم. این هم ممکن است؛ این را من نمیگویم، صاحب‌نظران اقتصادی میگویند، دلسوزان میگویند؛ میگویند این کار ممکن است، ظرفیّتهای داخلی خیلی فراوان است. و ما این را به صورت یک سیاست ابلاغ کردیم که همان سیاست «اقتصاد مقاومتی» است که این باید بشدّت و با جدّیّت دنبال بشود. بنابراین [پاسخ قطعی به] مسئله‌ی تحریم، این است؛ اینکه فلان کار را بکنید، فلان کار را نکنید، اینها حرف بیخودی است؛ تحریم یک خیانت است، یک جنایت در حقّ ملّت ایران است که باید برداشته بشود.
اقتصاد مقاومتی الزاماتی دارد. مردمی کردن اقتصاد، جزو الزامات اقتصاد مقاومتی است. این سیاست های اصل ۴۴ که اعلام شد، می تواند یک تحول به وجود بیاورد؛ و این کار باید انجام بگیرد. البته کارهائی انجام گرفته و تلاشهای بیشتری باید بشود. بخش خصوصی را باید توانمند کرد؛ هم به فعالیت اقتصادی تشویق بشوند، هم سیستم بانکی کشور، دستگاه های دولتی کشور و دستگاه هائی که می توانند کمک کنند - مثل قوه ی مقننه و قوه ی قضائیه - کمک کنند که مردم وارد میدان اقتصاد شوند.
کاهش وابستگی به نفت یکی دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتی است. این وابستگی، میراث شوم صد ساله ی ماست. ما اگر بتوانیم از همین فرصت که امروز وجود دارد، استفاده کنیم و تلاش کنیم نفت را با فعالیت های اقتصادی درآمدزای دیگری جایگزین کنیم، بزرگ ترین حرکت مهم را در زمینه ی اقتصاد انجام داده ایم. امروز صنایع دانش بنیان از جمله ی کارهائی است که می تواند این خلأ را تا میزان زیادی پر کند. ظرفیت های گوناگونی در کشور وجود دارد که می تواند این خلأ را پر کند. همت را بر این بگماریم؛ برویم به سمت این که هرچه ممکن است، وابستگی خودمان را کم کنیم.
سرپرست سازمان حفظ نباتات:
خبر تهاتر سم و کود با چین صحت ندارد
 سرپرست سازمان حفظ نباتات خاطر نشان کرد: بعد از مذاکراتی که با هندوستان داشتیم بحث صادرات کیوی از ایران به این کشور از سر گرفته شد.
شاهپور علایی مقدم در پاسخ به این پرسش که بحث تهاتر سم و کود با کشور چین در خبرها مطرح شده است آیا صحت این موضوع را تایید می‌کنید؟ گفت: خیر، تهاتر سم و کود با کشور چین صحت ندارد. وی در ادامه با بیان اینکه سم و کود موجود در کشور با استانداردهای جهانی مطابقت دارد، تصریح کرد: موسسه تحقیقات آب و خاک متولی رصد و پایش کیفیت کودهای شیمیایی، آلی و کودهای ماکرو و میکرو است؛ هر کودی که مورد تایید این موسسه باشد قابلیت استفاده در کشور را دارد.
این مقام مسئول در پاسخ به این پرسش که با بالا رفتن قیمت سم و کود کشاورزان توان خرید این محصولات را ندارد آیا دولت در این زمینه تمهیدات لازم را اندیشیده است تا این نیاز کشاورزان را تهیه و در اختیار آنها قرار بدهد؟ گفت: سازمان نباتات در حوزه کودهای شیمیایی نمی‌تواند اظهارنظر کند چرا که در حیطه کاری ما نیست اما در بحث سموم باید بگویم تولیدکنندگان داخلی بیش از 75 درصد از نیاز کشور را به‌صورت تکنیکال و افزودن ماده موثر تولید می‌کنند.
وی ادامه داد: برای مرحله داشت 46 هزار تن سم و انواع آفت‌کش‌ها و قارچ‌کش‌ها تهیه شده است و در این بخش مشکلی نداریم. با تلاش کلینیک‌های گیاه پزشکی و با نظارت سازمان نظام کشاورزی و منابع طبیعی، بحث توزیع سموم با نسخه تاییده سلامت مد نظر ما قرار گرفته است و بدون نسخه بهره‌برداران و کشاورز نباید از سموم استفاده کند. باید به این نکته اشاره کنم که دولت برنامه‌های برای تهیه سم و کود کشاورزان در نظر دارد.
علایی مقدم با اشاره به حل شدن مشکل مرجوع شدن کیوی از هندوستان، بیان کرد: مشکل صادرات کیوی به هندوستان رفع شده است. کیوی‌ در استان‌های مازندران، گیلان و گلستان سم‌پاشی نمی‌شود. موضوع مرجوع شدن این محموله سم نبوده است بلکه پیدا شدن شپشک توت سفید باعث شد کیوی‌ها به ایران مرجوع شوند. به این نکته باید توجه کرد که محموله مرجوعی از امارات به هند صادر شده بود در این کشور شرایط قرنطینه اهمیت ندارد و بیشتر به بازارپسندی محصولات توجه می‌شود. به گفته این مقام مسئول، بعد از مذاکراتی که با هندوستان داشتیم بحث صادرات کیوی از ایران به این کشور از سر گرفته شد.

طی 9 ماه انجام شد؛
صادرات 738 میلیون دلاری پسته به 70 کشور
 سخنگوی گمرک گفت: بیش از 111 هزار و 122 تن انواع پسته به ارزش 738 میلیون و 456 هزار و 417 دلار از ابتدای سال تا پایان آذر ماه به 70 کشور دنیا صادر شد .
سید روح اله لطیفی ،سخنگوی گمرک اظهار داشت: پسته یکی از محصولات  با مزیت کشورمان است که همواره در سبد صادراتی محصولات کشاورزی ایران جایگاه ویژه ای داشته است.
وی افزود: در 9ماه امسال بیش از 111هزار و 112تن پسته به ارزش 738میلیون و 456هزار و 417دلار صادر شد که 96هزار و 771تن پسته با پوست، 13هزار و 745تن مغز پسته، 275 تن خلال پسته و 358تن انواع دیگر پسته بودند .
لطیفی در ادامه توضیح داد: پسته با پوست به وزن 96هزار و 771تن و به ارزش 581 میلیون و 401 هزار و 885 دلار به 67 کشور جهان صادر شده که چین با خرید 32هزار و 713تن به ارزش 188میلیون و 785هزار و 271دلار، هند با خرید 10هزار و 859تن به ارزش 71میلیون و 693هزار و 312دلار، روسیه با خرید 6هزار و 710تن به ارزش 39میلیون و 292هزار و 850 دلار، عراق با خرید 6هزار و 233تن به ارزش 37میلیون و 464هزار و 887دلار و قرقیزستان با خرید 6هزار و 150تن به ارزش 37میلیون و 457هزار و 848دلار، پنج کشور اول خرید پسته ی با پوست از ایران بودند. وی افزود: 54کشور نیز خریدار 13هزار و 745تن مغز پسته از ایران به ارزش 152میلیون و 393هزار و 311دلار بودند که هند با خرید  سه هزار و 171تن به ارزش 34میلیون و 298هزار و 782دلار،آلمان با خرید دو هزار و 902تن به ارزش 33میلیون و 860هزار و 777دلار،امارات با خرید یک هزار و 826تن به ارزش 19میلیون و 944هزار و 610دلار، عراق با خرید یک هزار و 780تن به ارزش 19میلیون و 94هزار و 553دلار و ترکیه با خرید 960تن به ارزش 10میلیون و 370هزار و 353دلار، پنج مقصد صادرات مغز پسته ایرانی در این مدت بودند. لطیفی در خصوص صادرات خلال پسته گفت:بیش از 275تن پسته بدون پوست دوم و یا خلال شده به ارزش سه میلیون و358هزار و 332دلار به 18 کشور در مدت  9ماه، صادر شد که امارات با 99تن به ارزش یک میلیون و 409هزار و 771دلار،قطر با خرید بیش از 45تن به ارزش 540هزار و 297دلار، عراق با خرید  32تن به ارزش 357هزار و 134دلار، ترکیه با 23.6تن به ارزش 304هزار و 554دلار و آلمان با 22.3تن به ارزش 241هزار و 56دلار پنج مقصد اول صادرات خلال پسته از ایران بودند. سخنگوی گمرک بیان داشت: سایر پسته ها و محصولات مرتبط نیز در این مدت با 358تن و به ارزش یک میلیون و 451 هزار و 536دلار به 13کشور صادر شده است  که عراق، پاکستان، قرقیزستان، هند و ارمنستان، پنج کشور نخست مقاصد صادراتی بودند. لطیفی در پایان گفت: متاسفانه در 9ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، شاهد کاهش 19درصدی هم   در وزن و هم در ارزش صادرات پسته بودیم.