صفحه آخر
بنیامین صادقی- سال ۲۰۲۱ سال خوبی برای اهالی هنر نبود، قرنطینه‌های پی‌در‌پی و تعطیلی مراکز هنری برخی از از این مراکز را تا مرز ورشکستگی پیش برد. با این حال این سال استقبال از شماری از آثار محبوب در بازار هنر افزایش پیدا کرد. بازار جهانی هنر در سال ۲۰۲۱ با وجود صرف میلیاردها دلار برای خرید آثار هنری امپرسیونیست، پساجنگ و معاصر به رکورد جدیدی دست پیدا کرد. بر اساس گزارش گاردین، در ماه نوامبر، بیش از ۲۰۶ میلیارد دلار اثر هنری طی دو هفته در حراجی‌های بزرگ نیویورک به فروش رسید. چهار اثر هنری متعلق به «وینسنت ون‌گوگ» به قیمت ۱۶۱ میلیون دلار فروخته شد که از جمله آن‌ها به تابلو نقاشی ۷۱.۴ میلیون دلاری «کلبه‌های چوبی در میان درختان زیتون و سرو» می‌توان اشاره کرد. در ماه «مه»، تابلو نقاشی دو متری متعلق به سال ۱۹۸۲ که توسط «ژان میشل باسکیا» خلق شده است به گران‌ترین تابلو نقاشی سال ۲۰۲۱ تبدیل شد. این تابلو در حراجی به قیمت ۹۳ میلیون دلار فروخته شد. همچنین با حراج آثاری از مجموعه «مکلو» که در ماه نوامبر صورت گرفت و در آن در مجموع ۳۵ اثر هنری از جمله آثار «اندی وارهول»، «جکسون پولاک» و «مارک روتکو» ارائه شدند در مجموع ۶۷۶ میلیون دلار پرداخت شد. همچنین تابلو نقاشی منظره‌ای که توسط «نیکولاس پارتی» خلق شده است به قیمت ۳.۲ میلیون دلار فروخته شد تا رکورد فروش آثار این هنرمند سوئیسی دو برابر شود. کارشناسان بازار هنر معتقدند، تقاضاهایی که در سال ۲۰۲۰ به دلیل محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا سرکوب شد و همزمانی با ارائه آثار پرطرفدار در بازار هنر باعث این اتفاق شده است. البته فقط نقاشی ها نیستند که مبالغ هنگفت برای خریداری آن‌ها پرداخت می‌شود. ماه گذشته یک مجسمه رومی متعلق به قرن یکم یا دوم میلادی در یک حراجی به قیمت ۲۵ میلیون دلار فروخته شد و رکورد جهانی فروش یک مجسمه تاریخی مرمر را تغییر داد. همچنین در سال ۲۰۲۱ بود که فروش اشیاء لوکس همچون جواهرات، کیف دستی و ساعت در حراجی ساتبیز برای نخستین‌بار از مرز یک میلیارد دلار فراتر رفت. همچنین در ماه مارس «هر روز: ۵۰۰۰ روز نخست» اثر «بیپل» در قالب رمز غیرقابل معاوضه(NFT) به قیمت ۶۹ میلیون دلار به فروش رسید تا «بیپل» به جمع سه تن از گران ترین هنرمندهای زنده جهان راه پیدا کند. البته رونق فروش شامل آثار استادان قدیم نقاشی نمی‌شود؛ چراکه آمار فروش این آثار در ماه گذشته در مقایسه با دو سال پیش ۲۰ درصد کاهش داشت. بر اساس اطلاعات ارائه شده در گزارش سال ۲۰۲۱ از بازار هنر معاصر، ۲.۷ میلیارد دلار برای خرید آثار هنر معاصر طی ۱۲ ماه سال گذشته در حراجی‌ها صرف شده است. کارشناسان سه عامل را بر رونق گرفتن بازار هنر موثر می‌دانند: سرمایه‌داران جوان حوزه ارز دیجیتال، رشد بازار هنر آسیا و شکل‌گیری این طرز فکر که سرمایه‌گذاری در هنر در دوران بلاتکلیفی وضعیت اقتصادی می‌تواند انتخاب خوبی باشد. امروزه افرادی که در زمینه ارز دیجیتال به درآمد خوبی دست پیدا کرده‌اند در سطح بالایی در بازار هنر فعالیت دارند. در ماه نوامبر حراجی «ساتبیز» برای نخستین‌بار در یک حراجی آنلاین و برای فروش دو اثر هنری «بنکسی»، امکان خرید با استفاده از ارز دیجیتالی را نیز امکان‌پذیر کرد. سال۲۰۲۱، خریداران آسیایی حدود ۴۰ درصد از خرید آثار هنر معاصر در بازار را به خود اختصاص دادند و آمریکایی‌ها و بریتانیایی‌ها را پشت سر گذاشتند. بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی حراجی‌های کریستیز و ساتبیز، خریداران آسیایی یک سوم از فروش‌های اصلی بازار بین‌المللی را به خود اختصاص دادند. * چین بزرگترین بازار سینمایی در سال 2021 از سوی دیگر، سینمای چین با فروش ۷.۳ میلیارد دلاری، عنوان بزرگترین بازار سینمایی جهان را برای دومین سال پیاپی از آمریکا ربود. بر اساس گزارش هالیوود ریپورتر، مجموع فروش سینمای چین در سال ۲۰۲۱ به ۷.۳ میلیارد دلار رسید که با افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰ همراه است اما همچنان ۲۶ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ و گیشه پیش از کرونا کمتر است. این دومین سال پیاپی است که مجموع فروش سینمای چین از آمریکا پیشی می‌گیرد و این کشور آسیایی عنوان بزرگترین بازار سینمایی جهان را به خود اختصاص می‌دهد. سینمای آمریکا که با چالش‌های به مراتب بیشتری در مقایسه با چین در مواجهه با کرونا در سال ۲۰۲۱ رو به رو بود، در سال گذشته میلادی ۴.۵ میلیارد دلار فروخت که این رقم ۶۰ درصد کمتر از آمار گیشه در دوران پیش از کرونا (سال ۲۰۱۹) است. طی افزایش چشمگیر گیشه سینمای چین در اواخر دهه ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ میلادی، درآمد استودیوهای هالیوودی در چین هر سال افزایش یافت و سهم هالیوود در گیشه چین به ۳۰ تا ۵۰ درصد رسید. اما در سال گذشته تنها ۲۰ فیلم هالیوودی در چین اکران شد، این در حالی است که در سال ۲۰۱۹، ۳۰ فیلم آمریکایی پرفروش در سینماهای چین اکران شدند و درآمد فیلم‌های هالیوودی در چین در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۱۹ با نزول ۷۰ درصدی مواجه شده است. در نیمه نخست سال ۲۰۲۱، به تعویق افتادن اکران فیلم‌های مهم آمریکایی دلیل اصلی عدم حضور پررنگ هالیوود در گیشه سینمای چین بود اما در نیمه دوم سال سیاست‌های دولت چین همزمان با ۱۰۰ سالگی شکل‌گیری حزب کمونیست موجب جایگزینی فیلم‌های آمریکایی با آثار داخلی و میهن‌پرستانه در برنامه اکران شد و در این میان فیلم‌های پرهزینه هالیوودی چون «بیوه سیاه»، «جاودانگان»، «شانگ-چی و افسانه ده حلقه»، قسمت جدید «ونوم» و «مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست» فرصت اکران در چین را پیدا نکردند، فیلم‌هایی پرطرفدار که می‌توانست صدها میلیون‌ها دلار درآمدزایی داشته باشد. صنعت داخلی سینمای چین در سال ۲۰۲۱ به روند بهبود خود پس از کرونا ادامه داد و در مجموع ۴۷۲ فیلم چینی در این کشور اکران شد که حتی از ۴۲۸ فیلم اکران شده در سال ۲۰۱۹ هم پیشی گرفت. مجموع فروش حاصل از تولیدات داخلی در چین به ۶.۱۹ میلیارد دلار رسید که کمی بیش از آمار ۶ میلیارد دلاری سال ۲۰۱۹ است. ۱۰ فیلم پرفروش سینمای چین در سال ۲۰۲۱ همگی از تولیدات داخلی بودند که به ترتیب «نبرد دریاچه چانگ‌جین» (۸۹۹ میلیون دلار)، «سلام مامان» (۸۲۲ میلیون دلار) و «کاراگاه محله چینی‌ها» (۶۸۶ میلیون دلار) ر رتبه اول تا سوم قرار گرفتند. نکته جالب توجه این است که چین تنها در سال ۲۰۲۱ ، ۶۷۰۰ سالن جدید به ظرفیت سینمایی خود اضافه کند و شمار سالنهای سینمای خود را به ۸۲ هزار و ۲۴۸ رسانده است.