عدالت برای اقشار آسیب پذیر

 خلیل تهرانی- طول عمر عدالت، به میزان طول عمر آفرینش انسان است؛ چرا که حسن ذاتی عدالت از روز اول خلقت برای بشر قابل درک بود؛ به همین سبب، یکی از آرزوهای بشر در طول تاریخ، تحقق مفهوم اصیل و شیرین عدالت در زندگی انسان‌ها و جامعه بوده است. همة نخبگان فکری، صاحبان اندیشه و ادیان الاهی به‌ویژه دین اسلام، بر تحقق عدالت در همة ابعاد زندگی تأکید فراوان دارند؛ امّا هیچ¬گاه بین نخبگان و مکاتب فکری در مفهوم عدالت، روش¬ها، و راه¬های تحقق آن، توافقی حاصل نشده است.
عدالت اقتصادی در عرصه های تولید، توزیع، مصرف و فرصت ها و خدمات عمومی ظهور پیدا میکند. معیار عدالت در توزیع فرصتها، برابری و مساوات، و در توزیع کارکردی، استحقاقی سهمی است که با تراضی به دست میآید و شاخص آن قیمت بازاری است. معیار عدالت در توزیع درآمد و ثروت، توازن است. هر فطرت سالمی تصاحب 99% امکانات کره زمین توسط 1% از افراد جامعه را بیعدالتی میپندارد. این بی عدالتی را نمیتوان با این منطق که «آنان با بازوی خود کسب کرده و خمس و زکاتش را پرداخت کرده اند»، توجیه کرد. معیار عدالت در رعایت حقوق نیازمندان، استحقاق در حد کفاف و شاخص آن حد کفاف و در پرداخت حقوق مالی بستگان، استحقاق عرفی است و شاخص آن اعتدال عرفی میباشد
از گفتار و سیرة معصومان برمی‌آید که عدالت اقتصادی در اقتصاد اسلامی جایگاهی بسیار رفیع دارد. عدالت اجتماعی و اقتصادی آن‌گاه در جامعه تحقق می‌یابد که رفتار و روابط اجتماعی و اقتصادی بر میزان حق تنظیم شده باشد. واژة عدالت با واژة حق گره خورده است. اگر حقوق افراد جامعه براساس موازین الاهی محقق شود، عدالت رعایت شده است. عدالت اقتصادی از دیدگاه اسلام وضعیتی را گویند که هر یک از افراد جامعه به حق خود از ثروت و درآمدهای جامعه دست یافته باشد؛
درتئوری‎های اقتصاد رفاه همواره شاهد تبادل بین کارایی و برابری (عدالت) هستیم.حمایت از اقشار آسیب پذیر و محروم جامعه برای بهبود وضعیت زندگی آنها هم وظیفه حاکمیت و دولت است و هم وظیفه شرعی و انسانی همه ماست.وی افزود: حاکمیت و افراد هر کدام به نوبه خود وظیفه ای دارند که باید ادا کنند، چراکه برای مسئولیت های فردی و اجتماعی در درگاه الهی مورد پرسش و بازخواست قرارخواهیم گرفت.
موضوع نابرابری اقتصادی چه قبل و چه پس از انقلاب، همواره نه فقط مورد توجه اقتصاددانان بوده است، بلکه سیاسیون و جامعه‌شناسان هم توجه ویژه‌ای به آن داشته‌اند. برای انداره‌گیری شاخص نابرابری درآمد، اقتصاددانان از ضریب جینی استفاده می‌کنند که با انتگرال‌گیری از سطح منحنی تجمعی سهم دهک‌های درآمدی و هزینه‌ای محاسبه می‌شود. این عدد بین صفر و یک قرار دارد و افزایش آن به مفهوم تعمیق نابرابری درآمد است.
اگرچه بررسی‌های اقتصادی نشان می‌دهد نابرابری درآمد در ایران نسبت به نرم‌های جهانی بالاست و در سال‌های اخیر نیز به سوی بدتر شدن حرکت کرده است، ولی آنچه مردم را بیش از نتیجه بازی آزار می‌دهد، ناعادلانه بودن نتیجه بازی است.
اگرچه کاهش فقر و گسترش عدالت اجتماعی از جمله سیاست‌های کلیدی دولتمردان پس از انقلاب بوده است، ولی به نظر می‌رسد دولت‌ها موفقیت چندانی در این امر نداشته‌اند. در حالی‌که دولت قادر به تشخیص اقشار آسیب‌پذیر نیست و نمی‌داند تور حمایتی خود را در چه سطحی و به چه عمقی باید پهن کند، اقدام به توزیع دلار ارزان، وام کم‌بهره و سوخت یارانه‌ای می‌کند که به جای آب، نقش بنزین را در شعله‌ور کردن آتش نابرابری‌ها ایفا می‌کند.
بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی یکی از آرمانهای بزرگ ملت ایران تحقق عدالت و ارزشهای اسلامی بود. اما به مرور و با به کار بستن الگوهای توسعه غربی و رشد مصرفگرایی این آرمانها رنگ باخت. اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها تاکنون میتوانست زمینهای برای بهبود شاخصهای فقر و ارتقای سطح عدالت اقتصادی در کشورباشد. لیکن نوع اجرا و در عمل عدم حذف خانوارهای مرفه که از ضعف اطلاعاتی و روشهای شناسایی حاصل میشد سبب عدم تحقق این اهداف و اهداف قانون در ادامه مسیر هدفمندسازی یارانهها شد.
در یک تقسیم‌بندی کلی سیاست‌های حمایتی دولت را می‌توان به دو دسته تسهیلات با نرخ ترجیحی و کمک‌های بلاعوض تقسیم کرد که به دو گروه خانوار و کسب‌و‌کار با شرایط خاصی تعلق می‌گیرد. مساله اصلی در اعطای این تسهیلات، درجه اصابت به هدف و میزان اثربخشی این حمایت‌هاست. البته این مساله مختص کشور ما نیست و در سایر کشورها نیز بحث‌های فراوانی در مورد نحوه انتخاب تسهیلات‌گیرندگان و میزان اثربخشی حمایت‌های دولتی در کاهش اثرات کرونا شده است.
 آغازعملیات اجرایی پروژه احداث پایانه مترویی دولت آباد؛ بزودی
 عملیات اجرایی پروژه احداث پایانه مترویی دولت آباد در خط ۶ بزودی آغاز خواهد شد؛ ساخت این پایانه ۴۳ هکتاری نه تنها به کاهش سرفاصله حرکتی قطارها در خط ۶ کمک می کند بلکه محلی برای تعمیرات اساسی چند خط دیگر شبکه متروی تهران نیز خواهد بود.
مهندس علی امام مدیر عامل شرکت متروتهران با اعلام مطلب فوق افزود: پایانه دولت آباد به عنوان یک دپوی عملیاتی برای قطارهای شبکه مترو، ظرفیت پارک شبانه 58 رام قطاررا داشته و بهره برداری از آن در دو فاز پیش بینی شده است.
مدیر عامل شرکت مترو، اهداف کارکردی پایانه دولت آباد را در مواردی همچون نگهداری واگن ها و انجام تعمیرات پیشگیرانه در 5 سطح، امکان شستشوی مکانیزه قطارها، مرمت قطارهای آسیب دیده، ایجاد فضایی برای توقف انواع کشنده های ریلی و جاده ای مرتبط با نگهداری خط و امداد و نجات، فراهم آمدن سالن وکارگاه تعمیرات الکتریکی و مکانیکی برای تجهیزات ثابت نصب شده در خط 6 و در نهایت مرکزفرمان پشتیبان خط 6 (به عنوان پشتیبان مرکز فرمان خیابان کالج ) برشمرد.
امام در پایان گفت: احداث پایانه دولت آباد یکی از نیازهای اصلی خط 6 است که با بهره برداری از آن، وضعیت تردد قطارها در این خط به استانداردهای لازم نزدیکتر خواهد شد. بنا بر اعلام روابط عمومی مترو تهران، گفتنی است پایانه دولت آباد در منطقه20ودرضلع جنوبی بزرگراه آزادگان (در مجاورت بزرگراه امام علی(ع) )واقع شده ومقدمات لازم برای شروع عملیات اجرایی آن فراهم شده است. این پایانه دارای دو پارکینگ، ساختمان های تعمیرات سبک و نیمه سنگین وهمچنین تعمیرات اساسی ناوگان، مرکز کنترل، خط تست ، سالن ماشین امداد ، سالن تراش چرخ، سالن شستشو، سالن رنگ ،انبار مرکزی و بخش های متعدد دیگر خواهد بود.

الزام مدارس برای حضور هفته‌ای یک روز دانش‌آموزان درکلاس
 مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران با بیان اینکه آموزش حضوری الزامی است، در پاسخ به اینکه برخی مدارس تنها یک یا دوساعت در هفته را برای رفع اشکال اختصاص داده اند، گفت: این کار غیرقانونی است و دانش آموز کمتر از یک روز نباید در مدرسه باشد. این الزام مختص همه مدارس است و تفاوتی ندارد.
عبدالرضا فولادوند با اشاره به آموزش در دوران کرونا اظهار کرد: امسال  بنا شد به مجوز ستادملی مقابله با کرونا آموزشهای حضوری به صورت تدریجی و آرام از سر گرفته شود.
وی افزود: در همین راستا پروتکلهای بهداشتی ابلاغ شد و مدارس با توجه به کسب آمادگی های لازم اقدام به دریافت مجوز از منطقه و بازگشایی کردند.
مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران با بیان اینکه آموزش حضوری الزامی است، در پاسخ به اینکه برخی مدارس تنها یک یا دوساعت در هفته را برای رفع اشکال اختصاص داده‌اند، گفت: این کار غیرقانونی است و دانش آموز کمتر از یک روز نباید در مدرسه باشد. این الزام مختص همه مدارس است و تفاوتی ندارد.
فولادوند پیش از این نیز در گفت وگو با مدیران مناطق آموزش و پرورش تاکید کرده بود که هیچ مدرسه‌ای نباید صرفا و فقط برنامه آموزش مجازی داشته باشد؛ مدرسه می تواند با استفاده از روش های متعددی که در بخشنامه الگوی بازگشایی برای شما ارسال شده است نوع حضور دانش‌آموزان را بعد از اینکه شرایط سنجیده شد و به تایید بهداشت منطقه رسید، انتخاب کند.
وی افزود: دانش آموزان نباید برای یک ساعت تا ۲ ساعت در هفته فقط به مدرسه بیایند؛ باید کلاس را با تناسبی که نسبت به مساحت کلاس بسته می شود و رعایت شیوه نامه های بهداشتی تقسیم کنیم و دانش آموزان باید حداقل هفته‌ای یک روز را در مدرسه حضور داشته باشند.
مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران افزود: ضمن آنکه اخذ رضایتنامه از اولیاء برای حضور در مدرسه نیز یک اقدام غیرقانونی است. باید به اولیاء آرامش و اعتماد بدهیم که در مدرسه تمام پروتکل‌ها رعایت می‌شود.