روزنامه کائنات
4

جامعه

1399 يکشنبه 7 دي - شماره 3812

علت جهش‌های مداوم کووید-۱۹ چیست؟

کرونای انگلیسی

   آرزو مدنی- صحبت از کرونای جهش یافته در انگلیس است؛ کرونایی که حالا با نام «کرونای انگلیسی» از آن یاد می شود. رییس انستیتو پاستور ایران با اشاره به چرایی جهش های مداوم کرونا ویروس، گفت: طبق بررسی‌هایی که تاکنون در کشور انجام شده، جهشی شبیه آنچه در انگلیس رخ داده، نداشتیم. دکتر علیرضا بیگلری درباره چرایی جهش‌های مداوم کووید-۱۹، گفت: به طور کلی زمانیکه ویروس‌ها  تکثیر می‌شوند، ژنوم آن‌ها رونویسی می‌شود. یعنی یک نسخه دیگر از ژنوم ویروس ساخته شود. در عین حال باید توجه کرد که ما دو نوع ژنوم ویروس داریم؛ یکی ویروس‌های RNA و دیگری ویروس‌های DNA.وی افزود: ویروس بیماری کووید-۱۹ از دسته ویروس‌های RNA است. آنزیم RNA polymerase  آنزیمی است که ژنوم ویروس‌های RNA مانند ویروس کووید-۱۹ را رونویسی می‌کند و برای تکثیر ویروس، نسخه‌های جدید را ایجاد می‌کند. حال درصد خطا و امکان اشتباه آنزیم RNA polymerase بیش از آنزیم DNA polymerase است. بر این اساس احتمال ایجاد خطا در ویروس‌هایی مانند کووید-۱۹ که از دسته ویروس‌های RNA هستند،  بیشتر است.بیگلری ادامه داد: بر این اساس وقتی آنزیم ویروس کرونا دارد ژنوم ویروس را رونویسی می‌کند، احتمال خطا در آن زیاد است و این خطا ایجاد و باعث می‌شود که این خطا را به عنوان یک جهش و تغییر ببینیم. البته مهم این است که این تغییر و جهش در کدام قسمت ویروس باشد و این موضوع باعث می‌شود که عملکرد ویروس را متفاوت ببینید.رییس انستیتو پاستور ایران گفت: گاهی چندین جهش مداوم در ویروس اتفاق می‌افتد که در عملکرد ویروس تاثیر می‌گذارد. یکی از جاهایی که ممکن است جهش ها در آن تاثیر بگذارند در انتقال‌پذیری ویروس است. بر این اساس ویروس بیشتر به گیرنده می‌چسبد و این موضوع سرعت انتقال را بیشتر می‌کند که این موضوع همان جهشی است که در انگلیس در ویروس بیماری کووید-۱۹ می‌بینیم. حال ممکن است جهش در میزان بیماری‌زایی و ... نیز اثرگذار باشد.
منشاء ویروس جهش یافته کرونا کجاست؟
به گزارش کائنات، همچنین استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به منشاء ویروس جهش‌یافته کرونا در بریتانیا و با تاکید بر اینکه بعید بنظر می‌رسد که ویروس جهش یافته در تابستان به کشور ما رسیده باشد، عنوان کرد: طغیان اپیدمی نه در مورد ابتلا و نه در مورد مرگ در قبل از  اواسط آبان‌ ماه در ایران دیده نشده است. دکتر حمید سوری استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی طی یادداشتی  درباره منشاء ویروس جهش‌یافته کرونا در بریتانیا، آورده است: «داستان شروع جهش ویروس به اواسط سپتامبر برمی‌گردد که  از راسوهای دانمارکی آغاز و منجر به کشتن تعداد قابل توجهی راسو در آن کشور و دفن آنها شد و اخیرا بخاطر آلودگی خاک و آب و انتقال به انسان‌ها لاشه راسوها را از خاک خارج  کرده و سوزاندند.البته این در حالیست که مرگ ناشی از کرونا  در دانمارک از آن تاریخ و حتی هفته‌ها  قبل از آن  تا به امروز هرگز به روزانه ۲۰ مرگ هم نرسیده، لذا شاهد طغیان اپیدمی در آن کشور نبوده‌ایم. درهمین راستا موارد تایید شده کرونا در دانمارک هم از حدود دو ماه بعد آن تاریخ کمی افزایش نشان می‌دهد.»وی با اشاره به جهش اخیر ویروس در بریتانیا، آورده است:« در انگلستان شروع  روند افزایش موارد تایید شده به اوایل سپتامبر  و نه اواسط یا اواخر سپتامبر برمی‌گردد، یعنی حتی اگر ویروس جهش یافته بلافاصله از دانمارک به انگلیس رسیده باشد  باید روند افزایشی موارد را نه اینکه دو هفته قبل از دانمارک بلکه دو هفته بعد از میانه سپتامبر یعنی اواخر این ماه یا اوایل اکتبر شاهد بودیم، این در حالیست که روند افزایش مرگ کرونا هم در انگلستان مرتبا نوسان داشته ولی افزایش معنی دار آن مربوط به اواخر اکتبر است.»در ادامه یادداشت آمده است: « موارد مثبت کرونا با ویروس جهش یافته از جنوب شرقی انگلستان شروع شده است، این در حالیست که اغلب سفرهای دریایی از دانمارک به شمال شرقی انگلیس بوده و سفرهای هوایی هم به مقصد خود لندن یا منچستر است نه جنوب شرقی انگلستان!
تاثیرات مثبت جهش‌های کرونا
از طرف دیگر یک ویروس شناس با اشاره به تاثیر تغییرات و جهش‌های ویروس کرونا، گفت: قدرت عفونت‌زایی بیشتر کرونا بدون تغییر در قدرت بیماری‌زایی، نشان خوبی در راستای رام شدن ویروس نوظهور است.دکتر سید محمود ابراهیمی با اشاره به اینکه جهش ژنی یک پدیده طبیعی است که می‌تواند به صورت تصادفی در هر قسمتی از ژنوم ویروس‌ها رخ دهد، گفت: اما این جهش ژنی در ویروس‌هایی از جمله کروناویروس، آنفلوانزا و هپاتیت B و C و عامل ایدز و ... که ماده ژنتیکی آنها از نوع RNA است به مراتب بیشتر رخ می‌دهد. البته غیر از استعداد ذاتی چنین ویروس‌هایی به جهش ژنی، ایجاد فشارهای ایمنی ناشی از واکسیناسیون با واکسن‌هایی که در فرمولاسیون آنها از آنتی‌ژن‌های غیر فعال استفاده شده است، باعث می‌شود وضعیت ناپایداری چنین ویروس‌هایی تسریع شود و آنان را به سمت جهش بیشتر ترغیب کند.وی افزود: این اتفاق به نحوی می‌افتد که متعاقب استفاده از واکسن‌های غیر فعال هپاتیت B در کشور، گزارشات علمی زیادی در مورد ایزوله‌های هپاتیت B جدا شده در ایران وجود دارد که صراحتا و متفقاً به موتاسیون در ۹۹ درصد آن ایزوله‌ها اشاره دارد که این عمدتا می‌تواند ناشی از فشارهای ایمنی حاصل از چنین واکسن‌هایی باشد. در مورد آنفلوانزا نیز همینطور است، متعاقب واکسیناسیون در مزارع طیور۱۱ ایزوله متفاوت و جهش یافته از یک ویروس H۹N۲ فقط از یک سالن پرورش مرغ گوشتی جدا شده است. اینها همه زنگ خطری است برای اینکه باید در مواجه با چنین ویروس‌های ناپایداری مدبرانه عمل کرد تا خدای ناکرده در بکارگیری استراتژی مبتنی بر واکسیناسیون از چاله به چاه نیفتیم.این ویروس شناس ادامه داد: با این شرح، کووید۱۹ جزو لاینفکی از چرخه طبیعت است. وجود ایزوله‌های متفاوت از کرونا در طبیعت خطر نیست و برای چنین ویروس‌های ناپایدار امری طبیعی و معمول است. این ایزوله‌های جهش یافته با قدرت شیوع بیشتر نه تنها دلیلی بر افزایش حدت آن نیست، بلکه بر خلاف برخی تصورات، نشان از این است که این ویروس در حال تعامل و سازش بهتر با میزبان است؛ چرا که ویروس‌ها برای بقا و استفاده بهتر از ساز و کارهای درون سلولی میزبان جهش می‌کنند و قطعاً جهش‌هایی هم که در راستای زندگی مسالمت آمیز ویروس با میزبان باشد، پایدار و غالب خواهد شد.

 

ارسال دیدگاه شما

عنوان صفحه‌ها
30 شماره آخر
بالای صفحه