صفحه اول
گزارش جهانی شادکامی 2025 نشان میدهد ایران در شاخص بازگرداندن کیف پول افراد غریبه، رتبه دوم جهان را کسب کرده؛ جایگاهی معنادار که از عمق اعتماد و اخلاق اجتماعی ایرانیان حکایت دارد. : در میان انبوه شاخصهایی که برای سنجش کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی ملتها به کار میرود، شاخص «بازگرداندن کیف پول افراد غریبه» جایگاهی ویژه دارد؛ زیرا بهطور مستقیم میزان امانتداری، صداقت و اعتماد اجتماعی را در رفتار روزمره مردم میسنجد. بر اساس دادههای منتشرشده در گزارش جهانی شادکامی ۲۰۲۵، ایران در این شاخص رتبه دوم جهان را به خود اختصاص داده است؛ جایگاهی که فراتر از بسیاری از کشورهای توسعهیافته و برخوردار از نظامهای رفاهی پیشرفته قرار میگیرد. در این رتبهبندی، نروژ در جایگاه نخست قرار دارد و پس از آن ایران بالاتر از کشورهایی مانند الجزایر، هلند، فنلاند، دانمارک، اتریش، نیوزلند و آلمان ایستاده است. این نتیجه، در نگاه نخست شاید برای برخی غیرمنتظره باشد، اما با نگاهی عمیقتر به بافت فرهنگی و تاریخی جامعه ایرانی، قابل فهم و حتی بدیهی جلوه میکند. فرهنگ ایرانی-اسلامی، از دیرباز بر مفاهیمی چون «امانت»، «حقالناس» و «مسئولیت اخلاقی» تأکید داشته است. آموزههای دینی، ادبیات کلاسیک فارسی و حتی ضربالمثلهای عامیانه، همگی امانتداری را نه یک فضیلت فردی ساده، بلکه یک الزام اجتماعی میدانند. بازگرداندن مال گمشده، در چنین فرهنگی، رفتاری است که وجدان جمعی آن را مطالبه میکند. اهمیت این رتبه زمانی دوچندان میشود که بدانیم شاخص مورد بحث، نه بر اساس ادعا یا نظرسنجی ذهنی، بلکه بر پایه آزمایشهای میدانی و رفتار واقعی شهروندان شکل گرفته است. از این منظر، رتبه دوم ایران نشانهای از سرمایه اجتماعی پنهان اما قدرتمندی است که در لایههای جامعه جریان دارد؛ سرمایهای که میتواند پشتوانه اعتماد عمومی، همکاری اجتماعی و حتی توسعه پایدار باشد. این دستاورد، در عین حال، پیامی روشن برای سیاستگذاران و رسانهها دارد: تصویر واقعی جامعه ایرانی، بسیار فراتر از روایتهای کلیشهای و یکسویه است. تقویت این سرمایه اخلاقی و اجتماعی، نیازمند دیدهشدن، پاسداشت و تبدیل آن به الگوی رفتاری در سایر عرصههای حکمرانی و زندگی جمعی است.